Koç’un üretimini durdurduğu Iveco’yu Karsan mı üretecek

Kıraç, Koç Grubu’ndan emekli olduktan sonra iş hayatında önemli bir yer tutan otomotiv sektörüne kendi şirketiyle geri dönüş yaptı. Zaten emekliliği öncesinde buna hazırlanan ve Karsan’ın hisselerini toplamaya başlayan İnan Kıraç, emekli olduktan sonra da Karsan hisselerinin yüzde 20’sini 1999 yılında 210 bin dolar karşılığı Koç Holding’ten satın aldı ve bugün otomotivde Türkiye’nin en büyük fason üretim yapan şirketini meydana getirdi. Bugün yüzde 53’ü İnan Kıraç’ın büyük ortağı olduğu Kıraça Grubu’na ait olan Karsan’ın değeri 8 yılda 1.1 milyon dolardan bugün 200 milyon dolar seviyelerine yükseldi. Yüzde 32.75’i halka açık olan Karsan’ın aslında geçtiğimiz yıl piyasa değeri, yeni proje haberleriyle 300 milyon doları bile geride bırakmıştı.

Sonuçta Kıraç, Kıraça Grubu’nda ortağı olan Claude ve Jan Nahum kardeşlerle 10 yılda 2 milyar dolar ciroya koşan bir Karsan yarattı. Karsan’da fason üretim modelinin ilk adımını 2002 yılında atan Kıraç, bugün Peugeot lisansı ile Peugeot Partner, Hyundai lisansı ile HD35 ve HD75 model kamyonları ve kendi markası ile J9 Premier modellerinin üretimini yapıyor. 2008 yılında da Renault Trucks ile yaptığı anlaşmayla 3 farklı kamyon modelini üretmeye başlayan Kıraç’lı Karsan, kısa süre önce de Peugeot-Citroen Grubu (PSA) ile yepyeni bir anlaşma yaparak, Peugeot Partner’ın dışında Citroen Berlingo’nun da üretimi için anlaşma imzaladı.

28 YAŞINDAKİ KARABAĞ’I ATADI

Kıraç, Karsan’ı aldıktan sonra 2000 yılında genel müdürlük görevine o dönem 28 yaşında olan Mehmet Can Karabağ’ı getirdi. Şirket genç Karabağ’ın da akıllı hamleleriyle bu günlere geldi. Ama geçtiğimiz nisan ayının sonunda sürpriz bir gelişmeyle Karabağ’ın yerine Otoyol’un eski Genel Müdürü Murat Selek’in atandığı açıklandı. Sürpriz diyorum, çünkü her şey olumlu giderken gerçekleşen bir operasyondu. Karabağ’ı arayıp değişimi sorduğumda cevabı; "Artık misyonumu tamamladım" olmuştu. Anlaşılacağı üzerine çok tatmin edici değildi.

Diğer taraftan Koç Holding, İtalyan ortağı Fiat Grubu’na bağlı ticari araç şirketi Iveco’yla Türkiye’de ortak iştiraki olan 40 yıllık Otoyol şirketinin endüstriyel faaliyetlerini geçtiğimiz yıl durdurmuştu. Otoyol’un Adapazarı’nda yıllık 18 bin araç kapasiteli midibüs ve kamyon üreten fabrikası verimsiz olduğu için kapatılırken, Genel Müdürü Murat Selek ise istifa etmişti.

ESKİ IVECO CEO’SU YÖNETİMDE

Şimdi bütün gelişmeleri üst üste koyalım. Koç Grubu bünyesine 17 Mart 1966 yılında katılan Otoyol’un ilk Genel Müdürü İnan Kıraç’tı. Kıraç, bu görevle birlikte Koç Holding’e girmiş ve daha sonra Vehbi Koç’un kızı Suna Kıraç’la tanışıp evlenmişti. Aradan geçen bunca yıl sonra, Kıraç için büyük öneme sahip olan Otoyol’un eski Genel Müdürü Karsan’a geçiyordu. Hayır, iş bununla da kalmadı. Otoyol, Türkiye’de Iveco’nun midibüs ve kamyonlarını üretiyordu. Karsan’a Murat Selek’in dışında yönetim kurulu üyeliğine ise eski Iveco ve Fiat CEO’su Giancarlo Boschetti atanmıştı. Yani Kıraç’ı da sayarsak şu an Karsan yönetiminde üç eski Iveco’lu var. Bunlara Nahum kardeşler de eklenebilir.

Sonuç olarak İnan Kıraç’ın Koç Grubu’nda hala önemli bir gücü varken ve Türkiye’de Iveco üretimi sona ermişken akla tek gelen şey, "Karsan yakında Iveco markalı midibüs ve kamyon üretmeye mi hazırlanıyor?" Murat Selek bu soruya bana göre şimdilik ’Hayır’ cevabı verse de denklem ortada. Önümüzdeki günlerde bu konuda resmi bir açıklama duyarsam inanın hiç şaşırmayacağım.

VW, Türkiye’de Eylül çıkartması yapacak

Geçtiğimiz günlerde Volkswagen Türkiye Binek Genel Müdürü Vedat Uygun’la biraraya geldik. Söz ilk 5 ay satışlarına geldiğinde Uygun, "Avrupa’dan araç almakta zorlanıyoruz. Özellikle Türkiye’de de çok tutan TSI motorlu araç neredeyse hiç yok. Bu durum ilk 5 ayı pazarın altında büyümeyle kapatmamızı sağladı" dedi. (TSI motor, VW’nin dünyada ödül alan 1.4 litrelik hacimden 140 ve 170 beygir güç üreten çift beslemeli direkt enjeksiyonlu motoru)

Gerçekten de Avrupa’da ilk 5 aylık satışları incelediğimde Alman Volkswagen’in açık ara lider olduğunu gördüm. İlk 5 ayda VW, 690 bin araç satarken takipçisi Ford, 571 bin araç satmış. Bir başka değişle, Avrupa’da bu yılın ilk 5 ayında neredeyse tüm markaların satışları geçtiğimiz yıla göre düşerken Volkswagen satışlarını artıran ender markalardan biri olmuş. Bu da sonuçta VW’nin Türkiye’de performansını etkilemiş. Uygun’a ’Peki ne yapacaksınız?’ diye sorduğumda cevabı: "Biz açıkçası Eylül’ü bekliyoruz. Eylül’de 3 yepyeni modelin dışında istediğimiz sayıda araç alabileceğiz" oldu.

Uygun, 2009 model yılı olarak Eylül’de hem küçük SUV modeli Tiguan’ı, hem yeni spor modeli Scirocco’yu hem de büyük beğeni toplayan Passat CC’yi Türkiye’de piyasaya sunacak. Bunlara yıl sonunda yeni Polo’nun da ekleneceğini söylersem VW’nin Türkiye’de büyük bir sıçrama yapacağının da sinyalini vermiş olurum.