Zeytinyağı turizmi ve yeni normal

Sosyalleşme, seyahat alışkanlıklarımız “ucu açık ve belirsiz bir süreç” içinde.

Diz dize oturup yan tarafın tuzunu suyunu ödünç aldığımız mekanlar uzun süre hayal. 

Doğasında geniş alanlar olan tarım turizmi, tarım lokantacılığı eski normalimizden yadigar, önümüzdeki dönemde hızla gelişmeye aday bir sektör.

Geçen hafta butik zeytinyağı üreticilerinin restoran ve otellerden medet ummadıklarına değinmiştik.

Bin yataklı bir otelin mutfağında kullanılan yağların sadece yüzde 4’ünün zeytinyağı olduğundan dem vurarak. Her şey dahil mantığıyla yapılan turizmin eksiklerinden biri de bu.

Yöresel üretimi, düşük fiyat, yüksek rekolteye yönlendirmesi. Covid’in sebep olduğu zorunlu nekahet dönemi yıllardır hasır altı edilen bu yan etkilerin yaralarını saracak bir yeniden doğuşa vesile olur umarım.

Zeytinyağı turizmi tüm dünyada çok hızla gelişen bir sektör. Yeni Dünya üreticileri, Uruguay, Şile, Arjantin bile bu konuda ciddi yatırımlar yapıyor.

İtalya’da geçen yıl Tarım Politikaları bakanlığı, şarap turizmi konusunda çıkardığı kararnameyle bu tür turizmi belli standartlara kavuşturdu.

Böyle düzenlemelerin bakanlık tarafından denetlenmesi mühim.

Çizme’de hızla gelişen zeytinyağı turizmi alanında da bu tür bir düzenlemeye gidilmesi bekleniyor.

İtalya’da zeytinyağı turizmiyle ilgili ilk bilimsel ve kayda değer çalışmayı geçtiğimiz aylarda Profesör Roberta Garibaldi’nin yayımladı.

Zeytinyağı ile ilgilenen turistin yüzde 61’i hasada katılmak, yüzde 41’i zeytinliklerde yapılan sanat etkinliklerine katılmak, yüzde 64’ü üreticilerin ve bölgenin hikayelerini dinlemek, yüzde 57’si üreticiyle doğrudan ilişki kurabilmek istiyor.

Asırlık zeytin ağaçlarını görmek isteyenler yüzde 70, antik zeytinyağı bir işletmeyi ziyaret etmek isteyenlerse yüzde 76. Zeytinyağı konusunda da turistin kalbine giden en doğru yol boğazı.

Zeytinyağı turizmiyle ilgilenenlerin yüzde 79’u zeytinyağı-yemek eşlemeli sohbetleri dinlemek, yüzde 69’u zeytinlikte yemek tecrübesi arzuluyor.

İtalya asırlık zeytin ağaçları, mutfağı, tarihi dokusu ve peyzajıyla zeytin ve şarap turistinin doğal rotası.

Ruhunu markalaştırmış bir ülke olarak İtalya’nın işi kolay. Turizm açısından daha az bilinen bölgelerde gelişme payı hâlâ var ve yerel yönetimler turiste seçenekler sunan yatırımlar yapıyor.

İspanya’da ise zeytinyağı turizmi devlet tarafından çok ciddiye alınıyor.

Son birkaç yıldır zeytinyağı rotalarının promosyonu ve diğer sektörlerle sinerji yaratma konusunda etkili politikalar izliyorlar.

En güzel örnek Jaen bölgesi. Jaen İspanya zeytinyağının yüzde 40’ını üretiyor. 66 milyon ağacıyla, ikinci büyük üretici İtalya’nın üretimini geçiyor.

Adalusia’nın Granada, Cordoba, Sevilla gibi şehirleri yanında sönük kalan, denize uzak Jaen bölgesi, zeytinyağı turizmi politikaları sayesinde turistlerin radarına girmiş durumda.

İspanya’da yapılan araştırmalar zeytinyağı turistinin 40 yaş ve üstü, yüksek gelirli erkek olduğunu gösteriyor.

Zeytinyağı turizmi demişken 80’lerde turizm cenneti olarak pazarlanmaya başlayan ve yapılan tüm hatalara rağmen cennet olma özelliğini kaybetmeyen Antalya unutulmamalı.

Bu nedenle Mustafa Fettahoğlu’nun geçen haftaki yazım üzerine gönderdiği “Antalya’nın zeytinyağıyla anılması ne güzel” mesajını bir gülümsemeyle karşıladım.

Aynı notta Antalya’da sırf daha ucuz olduğu için Gemlik fidanın yerel zeytinleri Tavşan Yüreği ve Beylik’in önüne geçtiği, Kuzey Ege’ye özgü bu zeytinin Antalya’da beklenen randımanı vermediğini de söylüyor Fettahoğlu. Bugünler geçecek.

Antalya yılda 13-15 milyon turisti ağırlayan günlerine geri dönecek.

Antalya’nın zeytinyağının önemli vitrinlerinden biri haline gelmesi, otellerin içinde bulundukları doğayı hak eden, yerel tarımı güçlendiren daha özenli bir mutfakla hizmet vermeleri gereklilik.

Doğasıyla, tarihiyle, mutfağıyla, şarabı, zeytinyağıyla anılma kapasitesi olan koskoca bir bölge Antalya.

Ayvalık’tan Mardin’e inanılmaz bir potansiyele sahip Türkiye bu konuda. Yeni normalde zeytinyağı ve diğer tarım turizmi çeşitleri bir puan önde.

Öncelikle tesisleri sağlıklı kılmak, kaliteli zeytinyağı üretmek, yapılanı tatlı tatlı anlatmak, tüm bölge ve sektörle hareket etmek gerekiyor.

Daha iyisini yapabiliriz.