×
Sektör yetkilileri, sahip olduğu bu potansiyeli, Ticaret Bakanlığı’nın desteği, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) - Bebe Çocuk Konfeksiyon Sektörü Sanayici ve İşadamları Derneği (BEKSİAD) işbirliği ile gerçekleştirilen 2 ayrı UR-GE projesi sayesinde doğru hamlelerle harekete geçirmeye çalışsa da özellikle Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatta zorlanıyor.
Bu sorunların başında AB’nin koymuş olduğu standartlar geliyor.
AB’nin güvenli olmayan tüketici ürünleri ve tüketicinin korunması için uyguladığı Rapid Exchange of Information System (Rapex) standardı var. Bu standarda uymayan ürünler hemen geri gönderiliyor.
Maalesef geri dönen malların yaklaşık yüzde 70’i Türkiye menşeli ve genelde bebe giyimi ile ilgili. İşte bu sorunu çözmek için ilk örnek proje Bursa’dan başlıyor.
Piyasa gözetimi görevi de olan Bursa Ticaret İl Müdürlüğü, Türkiye’de bir ilke imza atarak üreticilerin Avrupa standartlarına uygun üretim yapmalarını sağlamak amacıyla AB Projesi başlattı.
Bakanlığın da destek verdiği “Bebe ve çocuk giyiminde güvenli üretim” projesinin Türkiye’deki ortakları Gazi Üniversitesi, BTSO ve Bursa Valiliği.
İtalya ve İspanya’da da sektörle ilgili kuruluşlar projeye dahil edildi.
Uzman Klinik Psikolog Dr. Zeliha Kasımova
PSİKOLOG Zeliha Kasımova’nın hikâyesi Bulgaristan’da başlıyor. Zorunlu göçle Türkiye’ye gelen Kasımova, ODTÜ’de psikoloji eğitimi aldığı sırada bir trafik kazası geçiriyor. Arkadaşını kaybettiği o kazada kendisinin de beli ve bacaklarında çoklu kırıklar oluşan Kasımova, adeta ölümün kıyısından dönüyor. “Benden hiçbir şey olmaz, okuyamam, her şey bitti’ deyip vazgeçebilirdim ancak işte ben o kazadan sonra aslında psikolog oldum” diyen Kasımova, kendi deyimiyle psikolojiyi sadece bilmiyor, yaşıyor. Hem Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç etmiş, hem buranın kültürünü özümsemiş, hem de buradan İsveç’e göç etmiş biri olarak 3 farklı beyin olarak çalıştığını savunuyor. Kasımova ile uluslararası deneyimlerini, mesleğine olan aşkını ve uyguladığı bilişsel davranışçı terapi yöntemini konuştuk…
İsveç’te ilk Türk psikologsunuz, yurtdışında da bu mesleği yapmak sizce nasıl bir fark yarattı? Biraz oradaki çalışmalarınızdan bahseder misiniz?
- Evet, İsveç’te Türkçe konuşan ilk Türk psikoloğum. Ekim ayından itibaren de Bursa’da klinik açtım. Hem Türkiye, hem İsveç’te kliniğim olsun istiyorum. İsveç’te liseden sonra gençler üniversiteye gitmiyor okyanusa sörf yapmaya gidiyor. Eğitime çok önem veriyorlar ama hayat tecrübesine de önem veriyorlar. Ben onlara duygu öğretiyorum. Yataktan kalktığında sevgilisine ne demesi gerektiğini öğretiyorum. Ben psikolojiyi sadece bilmiyorum, yaşıyorum. Tercümanla da seans yapıyorum. Ben 3 farklı beyin olarak çalışıyorum. Hem Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç etmiş, hem buranın kültürünü özümsemiş, hem de buradan İsveç’e göç etmiş bir beyin.
MASRAFLARI BELEDİYE ÖDÜYOR
Sağlık sistemi nasıl orada?
Bursa’da da öyle bir şirket var. Çin’den Brezilya’ya 6 kıtada fabrikaları olan Aktaş Holding’in üzerinde güneş batmıyor. Şirkette tam 17 dil konuşuluyor.
NİLSİAD ve NOSAB’ın düzenlediği ‘Değerler Buluşuyor, Tecrübe Konuşuyor’ söyleşilerinin bu ayki konuğu Aktaş Holding Yönetim Kurulu Onursal Başkanı Şahap Aktaş oldu.
Aktaş’ın tecrübelerini dinlerken, vizyonun ne demek olduğunu, ne işe yaradığını bir kez daha anladık. Aktaş’ın çok önemli mesajları vardı söyleşide. Onlara geçmeden önce, habercilik refleksi gereği şirketiyle ilgili verdiği yeni bilgileri paylaşalım önce.
Aktaş Holding, radyasyon geçirmeyen kauçuk üretmiş. Bu da milli savunma sanayisinde kullanılacakmış. Atom santrallerinde kullanılacak boya da üretmiş Aktaş Holding. Bunun da onayları alınmış. Helikopterden atılan ve 13 kilometre giden roketin menzilini 46 kilometreye çıkarmayı başarmışlar. Bunlar Türkiye açısından heyecan verici gelişmeler.
Gelelim Şahap Aktaş’ın mesajlarına. Öncelikle şunu söyleyeyim; dünyanın dört bir yanında iş yapan Şahap Aktaş’ın sevdası Türkiye ve Türk insanı. Buna çok inanıyor ve güveniyor ve ekliyor; “Paranız yetmiyorsa paralı adamlar bulun ama Türkiye’den bulun. ‘Paranın dini imanı olmaz’ derler ancak biz ‘Türk olsun, imanlı olsun’ da gayret edelim. Olmuyorsa ondan sonra bakalım.”
*
Türkiye sevdası, çok zor olmasına rağmen, bayrağımızın rengi kırmızı körük bile yaptırmış Şahap Aktaş’a. Söyleşi Cumhuriyet’in kuruluş yıldönümünden 1 gün önce olunca şu mesajı da verdi Aktaş:
“Hadi canım” dediğinizi duyar gibiyim. Ama gerçek ve bu kumaş nerede üretiliyor biliyor musunuz? Bursa’da. Yanlış okumadınız.
Bursa’nın asırlık aile şirketi İpeker, dünyanın ilk ‘vegan sertifikalı’ kumaşını üretti. Kumaş, Avrupa Vejetaryen Birliği’nce verilen V-Label Vegan Kumaş Sertifikası’nı aldı. İpeker’in ürettiği kumaşlarda hayvansal bir içerik yani protein bulunmuyor.
Üretim süreçlerinde doğaya ve canlılara zarar vermeden devamlılık sağlanıyor.
Yenilikçi yapısının yanı sıra sürdürülebilirliği de iş modeline entegre etmeyi amaçlayan İpeker, Blue Balance Sustainability Program adı altında topladığı bu çalışmaları ödüllerle de taçlandırıyor.
Okyanus ve atmosfer arasında yaşayan her canlı için dengeyi hedefleyen program sayesinde 2017 yılında Sürdürülebilir İş Ödülleri yarışmasında Sürdürülebilir İnovasyon kategorisinde ödüle layık görülen İpeker, Vegan Tekstil Prosesi çalışmasını bir adım daha öteye taşıyıp kullanılan doğal kaynakların kullanımını büyük ölçüde azaltarak bu yıl da aynı dalda ödülün sahibi oldu.
İpeker, Sürdürülebilirlik Akademisi tarafından 6.’sı düzenlenen Sürdürülebilir İş Ödülleri yarışmasında Blue Balance -Vegan Tekstil Prosesleri ile Sürdürülebilir İnovasyon dalında ödüle layık görüldü.
Kentimizi ulusal ve uluslararası arenada başarıyla temsil eden İpeker, ‘Blue Balance Sustainability Programme-BBSP’ sayesinde daha nice ödüllerin sahibi olacağa benziyor.
NOSAB’DAN ÖRNEK PROJE
Bursa’da iş insanlarının bir araya gelerek oluşturduğu çok sayıda SİAD var. Bu SİAD’lar, özellikle son yıllarda ekonominin yanı sıra kentin sosyal ve kültürel hayatına da büyük katkı sağlıyor. Sosyal sorumluluk projeleri hayata geçiriyor.
BALKANTÜRKSİAD da kökleri Balkanlar’a dayanan iş insanlarının bir araya gelerek kurduğu bir SİAD. Bursa Ekonomi Gazetecileri Derneği (BEGD) yönetimi ve üyeleri olarak BALKANTÜRKSİAD yöneticilerinin konuğu olduk. Bursa ve Türkiye ekonomisini konuştuk. Derneğin hedeflerini dinledik.
Başkan Berat Tunakan amaçlarının, 415’e ulaşan üyeleri arasında sinerjiyi, ekonomik ilişkileri artırmak olduğunu belirterek, karşılaşılan ekonomik sorunları kamuoyuna taşıyıp çözüm bulmanın birinci öncelikleri olduğunu söyledi. Üyeleriyle güçlü bir BALKANTÜRKSİAD’ın Bursa ve Türkiye ekonomisine faydası olacağının altını çizen Tunakan, “BTSO, ‘Bursa Büyürse Türkiye Büyür’ dedi. Biz de, ‘Üyelerimiz büyürse Bursa ekonomisi büyür’ diyoruz. Bu hedef için çalışıyoruz” dedi.
*
Sohbetimizde, geçen hafta açıklanan Yeni Ekonomik Programı da değerlendiren Tunakan, öngörülen hedeflere ulaşmak için yapılması gerekenler hakkında şu açıklamalarda bulundu:
“Gelecek 3 yıla ilişkin bir büyüme beklentisi var. Peki bu nasıl gerçekleşecek? Öncelikle özel tüketimin artırılması hedefleniyor. Net ihracat artışının da büyümeye katkısının hedeflendiği bir program. Hizmet sektörünün, yine büyümenin sürükleyici parçası olması bekleniliyor. Sanayi üretiminde verimlilik odaklı politikalarla büyüme hedefleniyor. Cari denge ve enflasyon ile ilgili de pozitif hedefler ortaya konulmuş. Peki bu tahminler olur mu? Biz bunun alınan kararların uygulanmasına bağlı olduğuna inanıyoruz. Çıkış yolumuz, kesinlikle yerli üretim ve yeni yatırımlar. Finans sektörünün de alınan bu tedbirlere uygun halde işlevini göstermesi şart.”
*
Türkiye’nin ilk OSB’si olan Bursa OSB’nin kuruluşuna büyük emek vermiş ve daha sonra aktif olarak bugüne kadar iş dünyasının içinde olmuş. Bursa’yı ve Bursa’nın sanayileşme serüvenini çok iyi biliyor. Prof. Dr. Necmi Gürsakal… Uzun yıllar Uludağ Üniversitesi’nde yürüttüğü akademisyenlik görevini şimdi Fenerbahçe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde sürdürüyor. Bu iki güçlü isim, Bursa’nın ekonomi tarihine farklı bir bakış açısıyla mercek tutan yeni bir esere birlikte imza attı. ‘Sanayileşmeyi Anlamak: Bursa’nın Sanayileşme Serüveni’ adlı kitap raflarda yerini alırken, Kağıtçıbaşı ve Gürsakal, kitaplarını düzenledikleri bir toplantı ile tanıttı. Kitap, Osmanlı’nın 1790’lı yıllarda başlayan sanayi devrimlerine geç kalması ve bu durumun alışkanlık haline dönüşmesini çarpıcı örneklerle anlatırken, Bursa’nın da hâlâ 1960’lı yılların sonunda olduğu gibi tekstil, otomotiv ve makine sektörlerinin ötesine, yani elektrik-elektroniğe geçemediğine vurgu yaparak, ‘Endüstri 4.0’ devrimini ıskalamamak için ülke ve Bursa olarak yapmamız gereken çok iş var’ mesajı veriyor. Son sözü ‘Umarız bu kez geç kalmayız’ olan kitap, Bursa’da sanayileşme sürecini ekonomi, ekonomi tarihi, uluslararası ilişkiler, istatistik, biyografi, edebiyat gibi disiplinler arası bir yaklaşımla anlamaya, onun köklerini bulmaya çalışıyor.
Kitabı alır okursunuz ama ben bazı ipuçları vermek adına toplantıda Ergun Kağıtçıbaşı ile Necmi Gürsakal’ın hepsi çok çarpıcı sözlerinden aldığım notları sizlerle paylaşmak istiyorum.
Ergun Kağıtçıbaşı:
- Sanayileşme bir gelişme, kalkınma meselesidir. Bir zenginleşme meselesi değildir. Her zengin toplum sanayici olmayabilir, ama her sanayici toplum zengindir.
- Sanayileşme bir dünya görüşü, yaşam biçimidir. Bugün şu kadar milyar teknoloji almak bir güç değil, şu kadar milyar dolara teknoloji üretip satmak bir güçtür.
- Bursa, ilk siftahını kervan ticaretiyle yapmış ve Bursa fevkalade zengin bir duruma gelmiş. Fakat zamanla Osmanlı’nın sanayileşmede geç kalması, geri kalması, yanlış anlaması nedeniyle bu parlak başlangıç sürdürülememiş ve sanayileşmede büyük hatalar yapılmıştır.
- Teknoloji ve sanayileşme gelişmeleri, artık yıllara, hatta aylara döner hale geldi.
Çünkü onların da tutku halini almış hobileri var ve bu hobileri için her zaman fırsat kolluyorlar. Yorgun bedenlerini ve ruhlarını hobileriyle dinlendiriyorlar. Hobi sahibi olmak aynı zamanda iş yaşantısında baskı ve stresle başa çıkabilmeyi, çözüm üretebilmeyi ve yaratıcı olabilmeyi de beraberinde getiriyor.
*
NİLSİAD Yönetim Kurulu Başkanı, NOSAB Müteşebbis Heyeti Başkanı ve Gökçelik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Aras’da da aynı etki söz konusu. Bursa Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi’nin (NOSAB) Türkiye’nin 183. organize sanayi bölgesi olarak tüm zorluklara rağmen kurulmasında büyük emeği geçen ve tam bir proje adamı olan Aras, 20 yıldır hobi olarak yapmaya başladığı resimlerden güzel sanatlar lisesi gibi önemli ve daha büyük bir tablo ortaya çıkaracak. Projenin detaylarına gelince;
Yalçın Aras’ı sosyal medyada da takip eden Bursalılar, sürekli yaptığı resimleri paylaştığını bilir. Ortaokulda öğrendiği perspektiften yola çıkarak raf sektöründe mesleğe başladığında kataloğunu da kendi çizerek para kazanmaya başlayan Aras, 20 yıldır resim yapıyor. Şimdiye kadar 5 binin üzerinde resim yapan ancak çoğunu da saklamayan Aras, bir yabancı müşterisinin “Niye atıyorsun, bunlar değerli şeyler, seni anlatıyor” uyarısı üzerine kendine gelmiş. Bir resim öğretmeni olan Nuri Altun’un da “Hiçbir akımı taklit etmeden kendi içinizden geldiği gibi yapılan resimler olduğu için bütün resimlerden daha değerli, senin şahsına münhasır resimler bunlar” demesiyle yaptıklarını biriktirmeye ve sosyal medyada paylaşmaya başlamış. Bezle, falçatayla, süngerle, kurşun kalem, suluboya ya da yağlı boya ile yapıp paylaştığı resimleri satın almak ya da almak isteyenlerin sayısı artınca da kafasında bir proje şekillenmiş.
*
Aras yaptığı resimleri satışa çıkaracak. Satıştan elde edilecek gelirle de bir güzel sanatlar lisesi inşa edecek. Satın alınan resimler seramik üzerine de bastırılacak ve altında seramiğe basılan resmi satın alan hayırseverin ismi yazılacak, resmin orijinali de satın alanda kalacak. Ve bu seramikler birer tuğla işlevi görerek, güzel sanatlar okulunun sınıflarının, salonlarının duvarlarını oluşturacak. Hem resmi satın alıp okula katkı koyanın ismi yaşatılırken resim de sürekli sergilenmiş olacak. Türkiye’de ilk olacak Okul-Galeri projesi kapsamında resimlerin seramik bardak altlığı gibi hediyelik eşyaları da olacak. Okulu gezenlerin bu eşyaları satın almaları ile bir döner sermaye sistemi de kurulmuş olacak ve okul kimseye ihtiyacı olmadan faaliyetlerini sürdürebilecek. Yaklaşık 4-5 milyon TL’ye mal olması beklenen ve en az 16 derslikli planlanan okulun inşaat giderlerinin büyük bir kısmı Yalçın Aras’ın 20 yıldır yaptığı resimlerin satışından bir kısmı da kendi bütçesinden karşılanacak. Arsayı ise Nilüfer Belediyesi’nden talep edecek olan Aras, ardından da okulu Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağışlayacak. “Peki Aras projeyi hayata geçirmek için neyi bekliyor?” derseniz ekonomik sıkıntıların atlatılmasını… Biz de bir an önce ekonominin bu zorlu dönemeci bir an önce atlatmasını ve güzel bir sanatla bir güzel sanatlar lisesinin kurulmasını diliyoruz…
Soruyu genellikle daha önce oraya gidenlere sorarız. Ama artık günümüz bilgi çağında durum farklı. İnternete girdiğimizde gideceğimiz yerle ilgili her türlü bilgiye ulaşabiliyoruz. Bir yörenin neyinin meşhur olduğu konusunda ise ‘coğrafi işaret’ bize yol gösteriyor.
Peki, nedir coğrafi işaret?
Bir ürün veya hizmet, bulunduğu yöreden etkilenerek bir özellik kazanıyorsa ve bundan dolayı da ünü artıyorsa buna “coğrafi işarete konu ürün” deniliyor. Coğrafi işaretler, Avrupa’daki ülkelerin 100-150 yıldır uyguladığı yöresel kalkınma sistemi olmakla birlikte, bu şekilde yöreye özel ürüne olan talebi koruma altına alırken, bu sayede oluşacak ekonomik refahı da bölgeye aktarmayı amaçlıyor. Bu sistemin bir diğer önemli kısmı da taklit ve tağşişi engellemesi. Taklit ve tağşişi engelleyince piyasada benzerleri ortadan kalkıyor. Sadece o yörede bu işi gerçekten yapan kişiler nemalanmaya başlıyor.
BURSA’DA DURUM NE?
Coğrafi işaret konusunda ülkemizde ve Bursa’da özellikle son yıllarda çalışmalar yapılmaya başlandı. Türkiye genelinde Şanlıurfa 28 değeri ile en fazla coğrafi tescil işaretine sahipken, onu 25 ile Gaziantep takip ediyor. Bursa ise Bursa İpeği, Bursa Bıçağı, Gemlik Atı, İznik Çinisi, İnegöl Köfte, Gemlik Zeytini, Karacabey Soğanı, Orhangazi Gedelek Turşusu, Bursa Şeftalisi, Bursa Siyah İnciri’ne son olarak eklediği Gürsu Deveci Armudu ile birlikte toplam 11 coğrafi işarete sahip. Bursa Kestane Şekeri, Hasanağa Enginarı, İnegöl Ayçekirdeği, İnegöl Pırasası, Mustafakemalpaşa Peynir Tatlısı başvuru süreci tamamlanıp coğrafi işaret tescilini beklerken, Karacabey Domatesi, Harmancık Cevizi, Keles Dağ Çileği, Nilüfer Ahududusu, Yenişehir Biberi, Mihaliç Peyniri, Bursa Kebabı gibi ürünler de başvuru sürecinin başlatılması için sırada bekliyor.
UNLU MAMÜLLERDE ÖNEMLİ ÇALIŞMA
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), geç kalınmış olsa da mart ayı sonunda Bursa Kestane Şekeri için Türk Patent ve Marka Kurumu’na yaptığı coğrafi işaret tescil belgesi başvurusunun ardından unlu mamüller tarafında da önemli bir çalışma başlattı. BTSO Gıda Komitesi, halk arasında tahanlı olarak bilinen Tahinli Pide, Süt Helvası, Cevizli Lokum, Cantık ve Pideli Köfte gibi geçmişten kalan değerleri nesiller boyunca muhafaza etmek, ekonomik değerlerini mümkün olan en yüksek seviyeye çıkarmak için harekete geçti.