Kürt açılımının anatomisi (II)

Bu kitabı 1945’de kaleme alan Herbert Simon (D: 1916 ; Ö: 2001) 1978’de Nobel iktisat ödülünü almıştır. Simon “Yapay Zekâ”nın kurucusu kabul edilir. Çok yönlüdür ama esas siyaset bilimcisidir. Problem çözme ve karar verme onun çalışmalarının odağını oluşturur.

* * *

1. Sorunlar ve çözümler bir “amaç araç” zinciri oluşturur. Gerek sorun büyütülür, gerek çözüm geliştirilirken ortaya çıkan olaylar birbirine “maksada hizmet eder veya etmez” halkalarıyla bağlanır. İktisatçı gibi düşünme burada devreye girer. Kurulan bağlantıların mantıki doğruluğu yeterlidir. Şüyu veya vuku bulan olayların “hakiki veya sahte” olması önemsizdir. Ahlaki değerleme yapılmaz.

2. “İYİ” veya “KÖTÜ” amaç-araç zincirinin son halkasıdır. İYİ/KÖTÜ tamamen öznel, yani sübjektiftir. Mesela nihai İYİ amaç “insanların bu dünyada mutluluğudur” veya ahirette “cennete gitmeleridir” denebilir.

3. Analiz bu kerteye geldiğinde mutlak mutluluğun veya cennetin varlığı/yokluğu meselesi ortaya çıkar. Bunlar iktisadi değil felsefi konulardır.

4. Cumhuriyeti kuranlar, milli hudutlar içinde yaşayanları kökenlerine bakmaksızın “Türk” alarak adlandırmıştır. Tüm unsurları Amerikalıların “Melting Pot” dediği gibi bir potada eritip, onlardan içinde ne olduğu pek anlaşılmayan bir çorba yapmayı amaçlamış ve buna İYİ demiştir.

5. Son zamanlarda ABD’de “eritme potası”nın yerini “salata kâsesi” aldı deniyor. Yani hıyarın, hıyar; domatesin; domates; maydanozun maydanoz olarak kaldığı salataya benzeyen bir toplum haline gelmek İYİ amaçtır tezi var.

6. İYİ bir kez belli bir şekilde tanımlanınca, tüm düzenlemeler, girişimler ve alınan yasaklayıcı önlemler bu amaca hizmet ettiği ölçüde “doğru” addedilir. Amaca hizmet etmeyen girişimler ise “yanlış” olarak nitelenir. �

7. Cumhuriyet’in İYİ’sine göre Türkiye’de Kürtlük değil, Kürtçülük yasaklanmıştır. Kürtçülük yapmayan Kürtler ise ödüllendirilmiştir. Bu gerekçeyle ülkede çoğunluk olan Türkler, Kürtlere haksız edilmediği kanaatindedir.

8. Kürt meselesi, Cumhuriyetin İYİ amacını bazı Kürtlerin kabul etmeyip, silahla direnmesinden doğmuştur. Devlet bu isyanı bastırmak isteyince çatışmalar tırmanmıştır. Bu süreçte dış güçlerin tavrı belirleyici olmuştur.�

9. AKP iktidar geldiğinden beri Cumhuriyet’in İYİ’sini kerhen savunmuştur. Sonunda bunun yerine yeni bir İYİ amaç konulmasına karar verilmiştir. İşte açılım budur. Bundan sonraki düzenlemeler, girişimler ve yasaklar yeni İYİ amaca hizmet ettiği oranda “doğru” olacaktır.�

Son Söz: Demokrasi, çoğunluğun hâkimiyetidir.