Kaptanınız konuşuyor: İniş ertelenmiştir

Çünkü hükümet, milli gelirin yüzde 10’una tırmanan ve artmaya devam eden cari açığı daraltmaya karar verdi sandım. Özet olarak: Son 8 yılda izlenen “örtük kur çıpası” diğer bir değişle “yüksek faiz-düşük kur” manivelasıyla enflasyonu düşürme politikasının sona erdiğini yazdım. Çünkü kur çıpasıyla “fiyat istikrarını” sağlamanın ödünü, beklenildiği gibi dış açık büyümesi olmuştu. Yüksek dış açık ise, tek başına bir “mali istikrarsızlık” sebebidir. Söylenenlerden bunun farkına varıldı sonucunu çıkarmıştım. Yanılmışım, düzeltiyorum. Politika değişmemiştir.
YUMUŞAK İNİŞ VEYA
DÜZENLİ DÜZETME
Eğer bir ulusal ekonomide veya küresel ekonominin tümünde bir bozukluk/denksizlik varsa, kabul görmüş benzetmesiyle “artık uçak havada daha fazla kalamıyorsa” ekonominin dinamikleri kendiliğinden bunu düzeltir. Yani uçak düşer veya sert bir şekilde yere iner. Böylece havada durma gibi sürdürülemez durum ortadan kalkar. Bu tür düzetmelere kriz denir. Eğer ekonomiye yön verenler, bir krizin gelmekte olduğunun farkına varır ve kendilerinde önlem alacak siyasi güç görürlerse, belli tedbirler alarak, bu inişi yumuşak hale getirebilirler. Buna “düzenli düzetme” de denir. Nitekim Merkez Bankası Başkanımız da bir ay kadar önce, sürdürülemez hale gelen cari açığı “yumuşak inişle” küçülteceklerini söylemişti.
DÖVİZ ARTMADAN
CARİ AÇIK KÜÇÜLMEZ
İstenildiği kadar ekonomik büyüme frenlensin, esnek istihdam şartları sağlansın, girişimin önündeki bürokrasi azaltılsın, sanayide verimlilik artsın, mikro önlemler tabir edilen, sektörel ve selektif teşvik tedbirleri alınsın “döviz fiyatları artmadan ve/veya gelirler reel olarak düşmeden” dış ticaret açığı ve dolayısıyla cari açık oransal olarak küçülmez. Televizyonlarda bunun tersini söyleyen mümtaz “baş ekonomistler” bile bunu bilir.
KURLA DÜŞEN ENFLASYON
KURLA YÜKSELİR
Buna “devalüasyondan, enflasyona geçiş” denir. Merkez Bankası’nın hesapladığı “Yüzde 10 devalüasyon, enflasyonu yüzde 1.5 artırır” hesabı nokta tahminidir. Yüksek oranlı devalüasyonda bu geçiş oranı artar. Nitekim dolar 1.5 TL’den 1.75’e çıkınca, yılsonu enflasyon hedefi iyice şaştı. Hükümetin fiyakası bozuldu, Merkez Bankası telaşlandı. Hemen döviz fiyatlarını düşürücü önlemleri yürürlüğe koydular. Pek tabii, cari açığı düşürme hedefi başka bahara kaldı. Şimdi hükümet, tüm gücüyle dışarıdan para getirmeye çalışılacaktır.
Son Söz: Carisi açık olan, Amerika’ya sırtını dönemez.