Dalgasız kur

Karşımda Dünya Bankası’nın Türkiye Direktörü Andrew Vorkink’in "dalgalı kurdan vazgeçmeyin" tavsiyesi, hemen altında Bakan Babacan’ın "dalgalı kurdan vazgeçmeyeceğiz" beyanı. Muhterem beyler, ortada dalgalı kurdan vazgeçin diyen mi var? IMF’nin dayatmasıyla 2000 yıllında uygulanan "Programlı Kur Çıpası"nın ömrü 14 ay sürmüştü. Bu dönem hariç, 1980’den beri Türkiye’de zaten kurlar piyasada oluşuyor. Hadi sizin deyiminizi kullanalım "dalgalı kur rejimi" geçerli. Sıkıntı, kurun dalgalanmasında değil, "DALGALANMAMASINDA".

* * *

Yaklaşık üç yıldır, bu konuyu kesif bir şekilde işliyorum. 100’den fazla TV programına çıktım, bir o kadar konferans verdim, belki kırk defa bu köşede ulusal paraya yüksek faiz vermek, döviz kurunda düşüklüğe sebep olur dedim. Bir gün dahi dalgalı kurdan vazgeçilsin demedim, diyene de rastlamadım. Önceleri tek başımaydım, şimdi hamdolsun benim gibi düşünen ve yazan çok sayıda iktisat hocası ve yorumcusu var. Niçin konuyu saptırıyorsunuz? Acaba birileri Andrew Vorvink’e "bu ülkede sabit kura geçilsin diyenler var; buna ne diyorsunuz" diye yönlendirmeli bir soru mu sordu?

* * *

Gelişmeleri bir defa daha ortaya koyalım. Türkiye gibi çift paralı ekonomilerde (biri ulusal parası, diğeri döviz) 30 yıldır bir "enflasyon-devalüasyon-faiz" sarmalı oluştu. İş adamlarının, devlet adamlarının ve halkın zihni "dövize endekslendi". Fiyat verirken, maliyet hesaplarken, fizibilite raporu yazarken, makro ekonomik büyüklükler anlatırken, ölçü birimi olarak hep döviz (çoğu kez Amerikan Doları, bazen Alman Markı şimdi de Euro) kullanıldı. Döviz fiyatlarını sabitlemeden veya artışını frenlemeden, enflasyonun düşmeyeceği ve faizlerin inmeyeceği kanaatine gelindi. Bunun için "kur çıpası" diye bir yönteme geçildi. Bugün uygulanan yöntem bunun "örtülü"südür. Bunları hepimiz anlıyoruz. İtirazım tatbikatın dozuna ve katılığına. Soruyorum: Kur çıpasının başarısı için gerekli; a) maliye politikası, hükümetçe bu kadar ciddiyetle uygulanırken, b) tüm dünya gırtlağına kadar dolara garkolmuşken;

Hálá niçin,

1. T.L.’ye bu kadar yüksek faiz uygulanmaya devam ediliyor?

2. Sıcak paracılara garanti vermek için, bu kadar çok rezerv biriktiriliyor ve yüksek taşıma maliyetine katlanılıyor?

3. Hazine, dövizle "düşük faizli-uzun vadeli" borçlanmaya gitmiyor?

4. Değerli TL’yle Türk ekonomisinin rekabet gücü zayıflatılıyor?

5. Büyüme yavaşlatılıyor?

6. Ekonomi riske sokuluyor?

Son Söz: Para politikasından atlasın, nerede patlarsa patlasın.