Cari açık azalmıyor

2008 yılında bu sayılar, ithalat için 194, ihracat için 141 milyar dolarlar mertebesindeydi. Ticaret açığı 2008’de 53 milyar dolardı. Henüz bitmemiş olan bu yıl ticaret açığı tahminen 24 milyar dolar olacaktır. Yani yarıdan fazla düşecektir. Cari açık ise (ki; bu, ticaret açığına turizm, taşımacılık ve diğer hizmet gelir ve giderleri eklenip düşüldükten sonra bulunan döviz açığıdır) 2008’de 42 milyar dolardı. Bu yıl bu açık 13 milyar dolar civarında kalacaktır.  Yani cari açık % 70 küçülecektir.

Peki, madem cari açık üçte ikiden fazla düşecek, niçin yazının başlığı “cari açık düşmüyor” şeklindedir? Çünkü “ben güzele güzel demem, güzel benim olmayınca” misali, ben de milli gelirin düştüğü bir yılda, ortaya çıkan cari açık azalmasına “azalma” diyemem. İktisadi politika değişmezse, Türk ekonomisi gelecek yıldan itibaren büyümeye başlayınca, cari açık yeniden ve hızla artacaktır. Cari açık, ekonomimizin “yapısal” sorunudur. Konjönktürel (dönemsel) düzelme, düzelme değildir.�

Nasıl bazı iktisatçılar, cari açığın hastasıysa ve cari açık vermeden Türkiye büyüyemez diye fetva veriyorsa, ben de bu cari açık yüzünden hastayım. Onun için durmadan bu konunun üstüne gidiyorum. Onun için “yüksek faiz-düşük kur” cari açık yaratır, cari açık ise hastalıklı bir ekonomik yapının en şaşmaz göstergesidir dedim durdum. Nitekim Türkiye küresel krizden en kötü etkilenen ülkelerden biri oldu. 2009’da milli gelirimiz en az % 6 azalacak. Bu düşüş birçok ülkeden kötüdür.�

Geldik yine temel soruya. Türkiye’nin milli geliri nasıl artar? Daha doğrusu milli gelir artışı nasıl sürekli hale getirilebilir. Cevap: İhracata ağırlık veren bir iktisat politikasıyla olur. Şimdi derhal dünya pazarlarının daraldığı, ihracatın geçmiş yıllara nazaran daha da zorlaştığı bu kriz döneminde ihracat nasıl artar diye sorulacaktır.�

“The World Factbook” kayıtlarına göre, 2008 yılında dünya ülkelerinin ihracatı (Avrupa Birliği ülkelerinin birbirine yaptığı ihracat hariç) 16 trilyon dolardır. Bu listede Türkiye’nin ihracatı 142 milyar dolar olarak yer almış. Dünya Ticaret Örgütü’nün son tahminlerine göre 2009 yılında bu rakam % 10 azalarak, 14.4 trilyon dolara gerileyecektir. Daraldı denilen ihracat rakamı “14400” milyar dolardır. Türkiye’nin ihracatı ise sadece 110 milyar dolar. Yani, ihracatımızın 120 veya 130 milyar dolara çıkmaması için kriz bir sebep değildir. 14400 milyar dolarlık bir pazar, yeterince geniştir.

Son Söz: Yapan nasıl yapıyorsa, sen de öyle yap.