Bu dolar, ne dolar ne dolmaz

Bizim ihracatçılar da TL’nin değerlenmesinden şikâyetçi oldular. Yerden göğe kadar haklılar. Doların 1.50’nin altına düşmesinin iki nedeni var. Birincisi, doların Euro karşısında değer kaybetmesidir. İkincisi Türkiye’ye sermaye hareketleri dolayısıyla bol döviz girmesidir. İhracatçılar doların düşmemesi için Merkez Bankası’nın piyasadan dolar (döviz demek istiyorlar zahir) satın almasını ve kredi maliyetinin düşmesi için de Merkez Bankası’nın borç verme faizini indirmesini istemişler.

* * *

Türk ekonomisini kırılganlaştıran ve büyümesini sınırlayan ana sebep döviz fiyatının yanlış yerde oluşmasıdır. Aşağıda yazılanları yavaş okuyun. Yoksa bir şey anlaşılmaz.�

1. Türkiye’nin ezelden beri değişmeyen “derin iktisat” politikası, Türk Lirası’nın değerini yüksek tutmaktır.

2. Böyle bir politika izlendiğinin apaçık kanıtı Türkiye’nin kronik (müzmin) cari işlem açıklarıdır.

3. Bu politikanın iktisadi kalkınmayı yavaşlattığı büyüme hızının düşük kalmasından bellidir. Ayrıca bu politika, kendi dar amacı bakımından da başarısızdır. Çünkü neticede TL, 6 sıfır atılacak kadar değersizleşmiştir.

4. Mantıken revalüe olmamış para birimi, devalüe olmaz.

5. TL’yi değerli tutan para ve maliye politikaları izlemenin gerisinde, dışarıdan para gelmezse, yeterince hızlı kalkınamayız batıl inancı yatar.

6. Bu gafletin bir diğer söyleniş şekli de şudur. Türkiye’de tasarruf düşüktür. Hızlı kalkınmak için eksik kalan iç tasarrufu dışarıdan tasarruf ithal ederek kapatmak şarttır. Bu da “içmezsem, kafam yerine gelmiyor” diye konuşan alkolik mantığıdır. Zırvanın süperidir.�

7.�Türkiye’de tasarruf oranı düşük değil, tüketim oranı yüksektir. Cari açık kadar dışarıdan tasarruf ithal edilip bununla yatırımların finanse edildiği yanlıştır.

8. Doğrusu, ucuz dövizin yarattığı cari açıkla, iç tüketim fazlası finanse edilmiştir. Yatırımların tamamı, iç tasarrufla finanse edilmiştir.

9. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, eğer mevcut bir yatırımın satın alınması veya devletin müstakbel vergi gelirlerinin kırdırılması şeklinde olmuşsa, bu sermaye girişi Türkiye’nin “yatırım stokunu” arttırmaz. Aksine, mülkiyet el değiştirir ve kamu tasarrufu azalır.�

10. Türkiye “değerlenmemiş TL’ye” geçip cari fazla vermeğe başladığı yıl, resmi hesaplar iç tasarruf oranının yükseldiği söylenecektir. Hâlbuki halkın tasarruf eğilimi değişmiş olmayacaktır. Değişen sadece ucuz döviz politikasının kamçıladığı tüketim azalması olacaktır.�

Son Söz: Fazla döviz göz çıkarır.