Benim dolar, senin Euro’nu döver

Bunlardan biri, Amerikan doları diğeri Avrupa Euro’sudur. Bu para birimlerinin önemli olmasının sebebi, AB ve Amerika ile yaptığımız dış ticaretin büyüklüğü değildir. Özellikle Amerikan dolarının önemi, başta petrol olmak üzere dünyada ticareti yapılan her metanın fiyat kotasyonunda kullanılmasından gelir. Hakeza Türkiye’den ihraç edilen ürünler de ister Japonya’ya ister Arjantin’e gitsin, hep dolarla fiyatlandırılır. Dolar ve Euro, buna ilaveten, finans sektöründe yapılan uzun vadeli kontratların da para birimidir. Dolar ve Euro’nun bu ikinci işlevi, bu paraları kendiliğinden önemli kılmaktadır. Üstelik bu para birimlerinde yapılmış trilyonlarca dolarlık sözleşme vardır. Yani dünya ekonomisinin kaderi, bu iki paranın istikrarına bağlanmıştır.
* * *
Bu sebeple, istikbalde değerleneceği kesin Çin Yuan’nı veya Japon Yen’i, dolar veya Euro’nun yerini tutamaz. Bu husus, Türkiye’nin yapacağı ticari veya finansal sözleşmeleri de kapsar. Ödemelerde ulusal paraları kullanacak ikili anlaşmalarla dış ticareti arttırmaya çalışmak “küresel gerçeklerle” çelişiktir. Hiç kimse boşu boşuna doların veya Euro’nun sonunun gelmesini beklemesin. Bu paraları dünyada tedavüle sokan, bir bakıma onların hem anası hem de babası olan Amerikan Devleti ile Avrupa Birliği, bu paraların “geçer akçe” olması için ellerinden geleni yapacaktır.
* * *
Ne, FED’in son iki yılda dünyaya sürdüğü 1400 milyar dolara ilaveten şimdi 600 miyar dolar daha parayı ekonomiye pompalaması ne de Avrupa Merkez Bankası’nın yapacağı birkaç yüz milyar Euro’luk “banka kurtarma” işlemleri bu paraların itibarını bozmaz. Tam aksine AB ve ABD kendi banka sistemini yaşatmazsa bu paralar itibar kaybeder. Amerikan ve Avrupa merkez bankalarının yaptıkları, halkın parasıyla banka kurtarmak da değildir. Kurtarılan öncelikle halkın tasarrufu ve ekonominin tamamıdır. Yapılanlar “uzun vadede en çok kişiye en fazla yarar sağlayan tedbir, ahlakidir” ilkesine uygundur.�
* * *
Geriye kalıyor Euro/Dolar paritesinin ne olacağı sorusu. Ben Euro’yu daha güçlü görüyorum. Çünkü Euro Bölgesi’nin cari işlem açığı yüzde yarım dolayındayken, ABD’nin ki hâlâ %3,3 seviyesinde. Dolar Euro paritesi son yıllarda 1,2 ile 1,4 arasında salınıp durdu. Orta noktası 1.30 oldu. Gelecekte bu orta noktanın biraz daha yukarıda teşekkül edeceğini sanıyorum. Çünkü Avrupalılar “bütçe açığını” kapamada ABD’den daha kararlıdır. Bu da Euro’ya güç katacaktır.
Son Söz: Bil pariteyi, götür parayı.