ÖZELLİKLE belediye başkanları ile bazı kamu yöneticileri veya sırtını kamuya dayamış kooperatifçiler, belli yatırımları çok ucuza ve hatta bedavaya mal ettiklerini iddia ederler.
Bedavaya getirdim tezini, bugün masaya yatırmak istiyorum. Çünkü milletvekilleri için kurulan yapı kooperatifi hikáyesinden yine böyle bir ‘bedavaya getirme’ kokusu alıyorum.
* * *
Bedavaya getirme yönteminin esası, kamuya ait bir hakkı veya mülkiyeti, özel bir kişiye (firmaya) transfer ederek buradan üyelerine rant aktarmaktır. Bunların çoğu, arsa rantlarıdır. Diyelim İstanbul’da Şişli veya Ankara’da Çankaya belediye başkanısınız. İlçeniz dahilinde çok yüksek arsa fiyatı olan belli bir caddede imar katsayısı 2. Yani 1000 metrekare arsaya 2000 metrekare kullanım alanı olan bina yapmaya müsaade var.
Arsa sahibi, 400 metrekareye basan 5 katlı bir bina yaparsa, 2000 metrekare satılabilir kapalı mekán elde etmiş olacak. Arsa sahibi müteahhit, şöyle bir proje teklifiyle başkanlığa müracaat ediyor. Veya belediye başkanı bu teklifi müteahhide kendisi yapıyor. Belediye, söz konusu arsaya, taban alanı değişmeden, 5 kat yerine 10 kat inşa etme izni verecek. Yani imar katsayısı 4’e çıkacak.
Allah’ın göğü bitmedi ya! Buna karşılık, belediyeye ait dökülen bir dispanser binası onarılacak ve oraya bir MR cihazı konulacak. Soru gayet basit: Eğer bu proje hayata geçirilirse, dispanserin onarımı ve MR cihazı bedavaya mı gelmiş olacaktır? Genel kabul görmüş yanlışa göre cevap, evettir. Çünkü belediyenin kasasından tek bir kuruş dahi çıkmadan hem dispanser onarılmış, hem de MR cihazı alınmış olacaktır. Dolayısıyla bedavadır.
* * *
Bu yöntem yerine inşaatı yapacak müteahhit, ilave olarak inşa edeceği 5 katta beheri 200 metrekarelik ultra lüks 10 dairenin satış bedelinin yarısını (mesela 2 milyon doları) belediyenin bir vakfına bağışlama şartıyla izin alsa ve bu 2 milyon dolarla belediye, bedeli mukabilinde başka bir inşaatçıya dispanseri onartsa ve MR cihazını da yine para verip alsa, yine yapılan iş bedavaya mı gelmiş olacak? Para ödendiğine göre cevap hayır.
* * *
Şimdi gelelim hazineden tahsis edilen veya mevzii imar planı henüz yapılmamış özel araziler üzerine çok ucuza ve hatta ‘bedavaya’ inşaat yapma formülüne. Önce 1000 üyeli bir sosyal konut kooperatifi kurun. Bu kooperatif için, Hazine’den makul(?) bir bedel mukabilinde bir arazi tahsisi isteyin.
Her bahçeli konut için bir dönüm hesabıyla 1000 dönüm araziyi alın. Arazinin yüzde 40’ını yol ve sosyal alan olarak ayırın; kalanını 600’er metrekarelik müstakil parsellere bölün. Gerekli inşaat iznini alın. Temel atıldıktan hemen sonra bir proje tadilatı yaparak müstakil evleri ikiz villa haline getirip yapılacak konut sayısını 2000’e çıkarın. Ayrıca caddeye bakan sosyal alanın içine 25’er katlı iki blok apartman inşa izni alın.
Projenizi bu yeni haliyle, kat karşılığı bir müteahhide teklif edin. Emin olun üyeleriniz evlerine, ya çok ucuza ya da bedavaya sahip olacaktır. Onlar da bu siteye hem sizin adınızı verirler, hem de mekánınızın cennet olması için her gün dua ederler. Böylece siz de, hem dünyada mekán, hem de ahrette iman işini halletmiş olursunuz.
Son Söz: Yapana maliyeti olan, alana bedava gelmez.