Bazıları sıcak sever

Bu makalede “Gelişmekte Olan Ülkelerde Ekonomilerin Isındığı” ve bazılarının “çok ısındığı” anlatılıyordu. Derginin geliştirdiği bir ölçümleme endeksine göre çok ısınan ülkelerden biri de Türkiye idi. Pek tabii makaleyi hazırlayanların anlatmak istedikleri temel bir iddia vardı. Benim anladığım yazarlar, ulusal ekonomiler ısınırken, o ülkede yaşayanlar, bundan yararlanır yani keyif alır. Ama günün sonunda bu ısınma bir “soğuma krizi” ile sonuçlanır. O zaman da ısınma sırasında gevşeyip rahavete kapılanlar, sonunda buz keserler diyordu.

ISINMA NASIL ÖLÇÜLMÜŞ

Sözünü ettiğm makalenin yazarları 6 göstergeli bir ısınma ölçüm yöntemi geliştirmişler. Bunlar sırasıyla:
Enflasyon artışı.
Cari büyüme hızının, 10 yıllık ortalamadan yüksekliği.
İşsizlik oranının düşmesi.
Kredi hacminin, milli gelir artışından yüksek artması.
Reel faiz oranın düşük hatta negatif olması.
Cari açığın, gitgide büyüyor olması.
27 ülkenin ateşi, bu 6 göstergeye göre ölçülmüş ve ortaya kompozit bir endeks çıkmış. Birinci sırada 100 puan ile Arjantin bulunuyor. Arjantin “kriz çıkarma konusunda” hayli tecrübeli bir ülke olduğu için ben fazla şaşırmadım. Türkiye 82 puanla en sıcak 7 ülke içinde 6.sırada duruyor. En altta bulunan 8 ülke ise “soğuk”ta yaşıyor. Macaristan yaklaşık 8 puanla en alt sırada yer alıyor.

SICAK EKONOMİLER SOĞUMALI, AMA NASIL

Ateşi yüksek çıkan ülkelerin hepsi aynı dertten mustarip değil. Dolayıısıyla, her ülkeye uygulanabilecek “one size fits all” (tek boy, her bedene uyar) tarzı genel bir çözüm modeli yok. Ülkelerin, hangi göstergede kötü puan almışlarsa, ona iyi gelecek önlem alması tavsiye ediliyor. Ancak ben, bu makaleyi yazanların “reel faizleri düşük olan ülkeler, faizleri arttırmalıdır” önerisine katılmıyorum. Faiz artışları, özellikle Türkiye gibi “çok para birimli” yani hem dövizi, hem de ulusal parayı, para birimi olarak kullanan ekonomilerde ters sonuç verdiği kanaatındayım. Ekonomiyi soğutalım derken ateşe benzin döker hale gelebiliriz.
Son Söz: Sıcak para girişi azalmadan,ekonominin ateşi düşmez.