Devlet hastanelerinde CEO dönemi…

2012’de başlayan devlet hastanelerindeki CEO dönemini Osman Kürşat Arıkan ile görüştük.
Bu sistemin sağlık sektöründe çalışanlara, halka faydası nedir ne değildir oturup konuştuk.
“Hastaları mutlu etmek için öncelikle çalışan memnuniyeti, eğitimi çok önemli” diyor Arıkan.

Osman Kürşat Arıkan kimdir biraz sizi tanıyalım?
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunuyum. Ankara Numune Eğitim Araştırma Hastanesi’nde Kulak Burun Boğaz Bölümü’nde ihtisas yaptım, 2000’de uzmanlığımı aldım. 2001-2002 yıllarında kendi branşımla alakalı İngiltere’de bulundum. 2002’de Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne Yardımcı Doçent olarak atandım. 2006’da aynı fakültede Doçent oldum, 2010’da Dekan Yardımcısı, 2011 yılında da Adana Numune Eğitim Araştırma Hastanesi’nde Kulak Burun Boğaz Kliniğine, Klinik Şefi olarak atandım. 2012 yılında Kafkas Üniversitesi’nden Prof. Unvanımı aldım. 2012 yılında Başhekim oldum, 2015 Ocak itibariyle de Adana Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreteri oldum.

Nedir bu hastanelerdeki CEO olayı?
2 Kasım 2012 tarihinden itibaren Kamu Hastaneler Birliğinin kurulmasıyla “Yerinde yönetim” anlayışı Sağlık Bakanlığı’nda hâkim kılınmaya çalışıldı.

Ne işe yarıyor?
Toplum ve sağlık ve personelinin sorunlarını yerinde gözlemleme ve çözüm üretme olanağı sağlandı. Topluma sağlık konusunda kendi sorumluluğunu anlama fırsatı verdi bu sistem. Sağlık Bakanlığı da hizmet sunumunda taşıdığı ağır yük ve ayrıntılarla boğuşma zorunluluğundan kurtularak stratejik düşünme araştırma, planlama ve geniş boyutlu halk sağlığı sorunlarına eğilme şansı yakaladı.

Her ilde var mı?
Evet, her ilde Kamu Hastaneler Birliği kuruldu, hepimiz de Kamu Hastaneler Kurumu’na bağlıyız. Ben Adana CEO’suyum, Kamu Hastaneler Kurumu Başkanı da Türkiye’nin CEO’su.

Özel hastaneler de dâhil mi?
Hayır.

Avantajı ne?
Mesela aynı ilde A hastanesinde personel ihtiyacı olduğu zaman B hastanesinden 1 saat içerisinde çözebiliyorum. İl sağlık müdürlüğü, Valilik, Bakanlık onayı yok.

Hastalara avantajı ne?
Çalışanlar memnun olmadan hastaları memnun edemez. Bir kere çalışanları memnun edecek bir sistem.

Mali açıdan?
Mali açıdan baktığınızda da eskiden her hastane kendi ihtiyacını kendisi belirleyip, kendisi ihaleye giriyordu şimdi biz bütün hastanelerin ihtiyaçlarını tek çatı altında topluyoruz ve merkezi olarak ihaleye çıkıyoruz. Fazla miktarda çıktığımız için birim fiyatı da düşüyor ve ucuza mal ediyoruz.

Tıp mezunu şartı var mı?
663 sayılı kanunda Tıp Fakültesi dışından da CEO atanabilir fakat Sağlık Bakanlığı ya da Kamu Hastaneler Kurumu Tıp Fakülteleri mezunlarını atamayı uygundu.

İnsanlar bu sisteme geçildiğini biliyor mu?
Hayır.

CEO’luk evet profesyonellik fakat diğer yandan da sanki ticari anlayış gibi de insan aklına gelebiliyor?
Hayır! Burada amaç finansal sürdürülebilirlik temelinde sürekli ve kaliteli sağlık hizmeti sunmak… Siz eğer mali yönden güçlü değilseniz, kalite ve hizmet anlamında da zorluk yaşarsınız. Kaynakları verimli kullanmak bu sistemde hedeflenmiştir.

Peki hastalar kendi haklarından haberdar mı?
Haberdarlar… Hasta Hakları Birimi var ki haberdar olduklarını da geri bildirimlerden anlıyoruz.
Sağlık çalışanlarına karşı yapılan şiddet için devletin bir çalışması var mı?
Bakanlığın Beyaz Kod çalışması var. Sağlık personeli sözlü ya da fiili şiddete maruz kaldığında karşı taraf serbest bırakılmıyor, gözaltına alınıyor, sağlık personeli de korumaya alınıyor.

Adana olarak neler yaptınız ve yapacaksınız?
Adana’da 11 hastane bir tane de Ağız Diş Sağlığı Merkezi var. Bizim önceliğimiz önce çalışanı sonra hastaları mutlu memnun etmek. Göreve yeni geldik, ben ve bana bağlı 3 bakanlık var. Ciddi bir analiz yapacağız, istişare ile konu üzerine gidiyoruz, gücü paylaşıyoruz, mutlaka adaletli oluyoruz. Geçmişte yapılan yatırımlar bunların takipçisiyiz. Ceyhan’a, Kozan’a, İmamoğlu’na temeli atılıp başlatılmış hastane inşaatları var, bir an önce bitmesini arzu ediyoruz.

Toplamda kaç yataklı şehiriz?
3423 yatak var, 1243 tanesi nitelikli yatak. Nitelikli derken, 1-2 kişilik tuvalet ve banyolu odalar. Özel odalar değil bunlar ama. Özel odalar ayrı. Bu nitelikli yataklara yoğun bakım dahil değil.

Yeterli mi peki bu yatak sayısı?
1550 yataklı büyük bir yatırım temeli atıldı. Kamu özel ortaklığı bünyesinde yapılacak olan Şehir Hastanesi var. Yüreğir’de yapılacak. Toki Numune’nin arka tarafına denk geliyor.

Sağlık alanında Adana’daki en büyük sıkıntı ne?
Özellikli Sağlık Hizmetleri konusunda daha da iyiye gideceğiz. Bunu Adana’ya getirmek istiyoruz. Örneğin, el cerrahisi birimi. Ülkemizde El Cerrahisi çok sınırlı, kamuda daha da sıkıntılı... Bunun dışında Numune Hastanesi olarak Tüp Bebek Merkezi planladık, son aşamaya getirdik. İnşallah Bakanlıktan da onayı aldığımız zaman başlayacağız.

Çok talep gören doktora randevular ileri tarihe atılmıyor mu?
Ayarlanıyor. Performansa dayalı sisteme geçildi. Doktorlar ne kadar hizmet üretirlerse o kadar puan ve para kazanıyorlar. Bu da motive edici sistemdir. Eskiden 10-20 sayıda hasta sınırı vardı, şimdi bakabildiği kadar.

Peki bu ne kadar doğru? Doktor para kazanacağım diye “Gelsin, gelsin…” halleri?
Hayır, burada doktor sayısı artışa geçiyor. Randevu sisteminde 10-15 dakika aralığı var. Her doktora bir oda tahsis ediliyor. Eskiden böyle değildi. Bir doktor klinik yaparken diğeri serviste beklerdi.

Adana’da en çok tercih edilen doktor diye bir listeniz var mı?
Öyle bir liste yok.

Mesela Cildiye deyince Hümeyra Boğa geliyor insan aklına!
(Gülüyor) Siz nerden biliyorsunuz!

Cildiye diyorsunuz, kadınız kesin biliriz. Böyle direkt akla gelen doktorları korumaya alıyor musunuz!
Yönetim Sistemleri var, artık her şey dijital ortamda. Biz bir doktor kaç hastaya baktı, hangi tetkitleri istedi, hangi ilaçları yazdı bunlar görülüyor. Akıllı İlaç kullanan hekimleri ödüllendiriliyor. Ama kamu hastanelerinde en öok kbu doktor tercih ediliyor gibi artı bir ödüllendirme yok. Zaten hangi hastanenin hangi doktoru çok tercih ediliyor biliyor, bir pozitif ayrımcılık yapılabiliyor. Mesela daha çok ameliyat günü, ameliyat masası veriyoruz, daha çok klinik günü verilebiliyor.

Özellerle ne kadar yarışabiliryorsunuz?
Çok ciddi oranda iyiyiz. Mesela Toki Numune neredeyse her oda nitelikli. Her odada tuvalet banyo, televizyon var.

Eskiden hemşirenin agresif olduğu, temizlik görevlisi çaycının hastaları terslediği yıllardan geçtik!
Artık sağlık bakanlığı da çok ciddi kalite ve verimlilik denetimlerinden geçiyor, her hastanede kalite ve verimlilik birimleri var. Taşeron firmalarındaki temilik görevlileri de dahil eğitimlerden geçiyorlar. Hemşireler NLP eğitimleri alıyorlar. Eskiden vasıfsız elemanlar işe alınırken şimdi vasıfsızlar kesinlikle alınmıyor.

Adana için Sağlık Turizmi konusu çok gündemde kaldı, son durum nedir?
Sağlık turizmi var bir de Turistik Sağlık var. Adana’ya turist olarak gelip hastalanmış hastaneye gelmiş olan var bu farklı, bizim amacımız tedavi amaçlı Adana’ya gelecek olanlar. Bunun için turizm acenteleri var. Özeller bu konuda yol kat etmişler. Bakanlık da ciddi çalışma yaptı ve yapıyor. Bölge olarak Antalya çok iyi yapıyor, termal tesislere sahip olan yerler de bunu çok iyi yapıyor. Biz de birimleri kurduk, alt yapı çalışmasındayız. Üniversite ile işbirliğindeyiz.

Son olarak organ bağışının son durumu nedir Adana’da?
Son 2 yılda alt yapıya öncelik verdik. Kurum ziyaret ettik, belediyeleri, özel hastaneleri ziyaret yaptık, orta öğretim kurumlarını ziyaret ettik. Hastane içi ve hastane dışı bilgilendirme ve bağış kabul işlemlerimiz sayesinde bağış oranlarımız ciddi oranda arttı.