“Adana derdini iyi anlatamadı”

(Fotoğraf: Başar ŞEKER)

Eğer bu bölgede ekonomi konuşulacaksa o kişilerin arasında mutlaka Mehmet Uluğtürkan da çünkü gerçekten çok güzel tespitleri var. Esra Özden ile beraber kurdukları Refleks Gazetesi aracılığıyla bölgede gerçekten güzel işler yaptılar ve de yapmaya devam ediyorlar. “Bu şehir için ne yapabiliriz?” mantığıyla çırpınan iki özel insan bu kez de bölgedeki büyük şirketlerle KOBİ’lerin bir araya geleceği “Mega Satın Alanlar Zirvesi”ni organize ettiler. 25 Kasım Çarşamba günü Adana Hilton Oteli’nde zirvenin ilki gerçekleşecek.

Sasa, Temsa, Beyteks Tekstil, Elita Gıda, Adana Çimento, Bossa, Amylum Nişasta, Indorama Ventures, Akyem, Karteks Tekstil, Güney Çelik Hasır, Özmaya, Gürsoy Yem, Oğuz Tekstil, Abdioğlu Plastik, Tat Nişasta, Kıvanç Tekstil, Meltem Kimya, Oğuz Gıda, Sepaş Plastik, Zahit Aliminyum, Kimteks Tekstil, Bakırlar İplik zirveye katılacak Mega şirketler.

Zirvenin amacı “Business to Business” (B2B) yani şirketler arası pazarlama/satış uygulaması. Alıcıyla satıcıyı bir araya getirmek, tanıştırmak. İstihdam yaratmak.

Mehmet Uluğtürkan kimdir, biraz sizi tanıyalım?

1972 Darende doğumluyum. Anadolu Halkla İlişkilerden mezun olduktan sonra İşletme okudum, daha sonra da Çukurova Üniversitesi’nde Yönetim Organizasyon üzerine yüksek lisans yaptım.

Gazetecilik ne zaman başladı?

1989'da. 1998-2004’de Adana Sanayi Odasında Basın Danışmanı olarak devam ettim. 2005-2008’de Gözlem Gazetesi’nin Çukurova Temsilciliğini ve de köşe yazarlığını yaptım. TV’de program yaptım. CNN Türk’te “Sanayi Rotası” programının Süpervizörlüğünü yaptım. Sonra 2008’de Esra Özden ile Refleks Gazetesi’ni kurduk. O yıllarda iki tane ekonomi gazetesi varken, Refleks de üçüncü Gazete oldu. Yayın ağı olarak kendimize Doğu Akdeniz Bölgesini seçtik. Burası da kendine göre bir metropol.

Ekonomi gazetesi çıkardınız ama bölgede ekonomi adına güzel de işler yaptınız ama değil mi?

Evet, habercilik çizgisinin dışına çıkıp, okuyucunun işine yarayacak işler de yapalım dedik. O yüzden Refleks’in sloganı “İşe yarayan gazete” biz diyoruz ki okuyucu bizi okusun, ekonomi haberlerini alsın ama bunun yanında bir menfaati olsun. Bakanlarımızı davet edip, iş dünyasını onlarla buluşturduk.

Yerel yönetimlerin, odaların yapması gerekenleri siz mi üstlendiniz?

Yani bu çok iddialı olur, burada çok etkin odalar da var. Biz sadece katkı sağladık diyebiliriz. Bölgede gerçekten müthiş bir potansiyel var, biz sadece iletişime katkı sağladık.

Mesleğe başladığınızda Adana ekonomisi hangi basamaktaydı, şuanda hangi basamakta?

98’den itibaren değerlendirirsek o günden bugüne asla geriye gitmedi. 1 milyar dolarlık ihracatınız var da 1 yıl sonra 900 milyon dolara düşmüşse bu geriye gidiştir. Asıl sorun, Adana’nın potansiyelinin altında rakamların çıkması.

“Geriye gitti” söylentisinin sebepleri büyük fabrikaların kapanması, birçok firmanın merkezini İstanbul’a çekmesi olabilir mi?

Olabilir. Adana büyük bir kent. 80 öncesi, Türkiye’nin kapalı ekonomideki sürecinde tesisler mega büyüklükteydi. Güney sanayi, Mensa, Karabucak bunlar büyük tesislerdi. 80 sonrası Serbest piyasa ekonomisinde durum daha farklı oldu. Kapalı ekonomide bir tesis ürünü kötü de üretse iç piyasada satabiliyor, ithal ürün giremiyordu, girse bile çok büyük bedellerle giriyordu. Serbest piyasaya geçince tek tip olan tesisler baktı ki ürünleri satılmıyor! Zevkler değişti model değişti. Hızlı üretim yapacak tesislerimiz yoktu. 96 yılında Organize Sanayi bölgesi kuruldu. Tezgâhları küçük ama hızlı balık olan tekstil firmalarımız oldu, dünya ile rekabet edebildiler. Edemeyenler kapandı gitti.

“Biz böyle gördük, böyle bildik, böyle yaparız”cılığın asla tutmayacağını mı anladı Adanalı?

Çok doğru tespit, aynen öyle!

Anladı ve atağa geçti yani?

Tabii ki anladı ve atağa geçti. 96 yılına kadar Organize Sanayi yapılmamış düşünün, bu bir tembelliktir. Bu o dönemki meslek odalarının, yöneticilerinin ihmalidir. Bu ihmalkârlık Adana’yı duraklama dönemine girdirdi. E Ankara’da zaten Adana’yı zengin memleket olarak biliyordu.

Mevduat hesaplarına bakarak mı böyle biliyordu?

Hem mevduata baktı, hem geçmiş sanayi kültürüne baktı, eski tesislere baktı, ağalara, toprağa bakarak söyledi. Vahi Öz’ün filmlerine bakarak söyledi. Dedi ki “Adana zaten zengin kent” dedi ve teşvik alamadı. O dönemin yöneticileri de Adana’yı düzgün anlatamadı. O dönem yöneticileri  “siz bizi zengin kent arasına koyuyorsunuz, biz 500 bin insan göç aldık, terör nedeniyle bizim birçok mahallemiz Şırnak Mahallelerinden daha kötü” diyemedi. Bir dönem işsizlikte de birinci olduk.

Sonra da bölge yatırımı doğuya kaydı?

Tabii ki, doğuya, Osmaniye’ye gitti. Ya da merkezi Adana’dayken, yanına ek yapacağı yatırımını gitti Osmaniye’ye kurdu. Adana, kendini iyi anlatacak yerel yöneticilere sahip olamadığı için böyle oldu.

Peki bugün bu yöneticilere sahip mi?

Bundan sonrası için çok büyük umudum var. Meslek odası başkanları gerçekten işini iyi bilen başkanlar ve kendi aralarındaki birliktelik de çok iyi. Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Bekir Sütçü de bu yöneticilerin içine dâhil.

Projeler bir türlü uygulamaya geçilmiyor, en büyük sorunlarımızdan biri de bu. Uygulamaya geçecek mi bunlar?

Bakın BTC Petrol Boru Hattındaki enerji ihtisas bölgesinin kurulamamasındaki en büyük neden hukuki süreç, kamulaştırmanın uzun sürmesi. Ankara karar verdiği için, işler uzun sürüyor. Ankara’da bir lobimiz olmadığı için uzadıkça uzuyor. Sorun bu. BTC, bu yıl hukuki süreçlerin birçoğu tamamlanmış, önümüzdeki bahar ayında da tahminimce kazma vurulacak duruma gelecek. Mesela Çukurova Giad Jurong adasını gündeme getirdi, ona benzer bir şey yapılacak. Düşünün Jurong Adası’nın ihracatı 60 milyar dolar! Bizim toplam ihracatımız 2 milyar dolar! Tarım ihtisas bölgesi için de Ticaret Odası çalışıyor, yer bulma aşamasındalar. Seracılık ön plana çıkacak.

Adana’da artık karnavallar, festivaller, toplantılar, zirveler var. Bunlar Adana’nın canlandığına da işaret midir?

Tabii ki, bu kentte ses getiren etkinlikler başladıysa hamle süreçleri başlamıştır. Karnavalın tanıtım imajına büyük katkısı var, Ticaret Odası geçtiğimiz ay ATAK şirketini kurdu. Kentin tanıtımına ve kalkınmasında büyük rol üstleniyor.

Bir şehri daha çok Küçük Ölçekli mi Orta Ölçekli mi yoksa Büyük Ölçekli şirketler mi kalkındırır?

Süper bir soru! Bir kenti çok büyük işletmeler ya da çok küçük işletmeler yeterince kalkındırmaz. Mesela bir şehrin sporuna, ekonomisine, sanatına büyük işletmeler çok desteklemeyebilir, küçükler de gücü yetmediği için veremeyebilir. Büyümek isteyen şehirlerin en ihtiyaç duydukları şirketler orta ölçekli şirketlerdir. Adana’da 2000 yıllara hissetti ve Orta Ölçekli Şirketlerimiz büyüyor. 10 tane mega şirket olacağına, 100 tane Orta Ölçekli şirket şehre daha fazla dinamizm kazandırır. Gaziantep’in başarısının arkasında bu vardır.

Adana’da olmazsa olmaz dediğiniz işler var mı?

Gıda, bakliyat, meyve sebze, narenciye, çiçeğin olacağı dünyanın en büyük halinin Adana’ya yapılması…  Dünyada verimli toprak arasında adı geçen Adana için bu hayal olmamalı.

Gelelim Mega Satın Alanlar Zirvesi’ne. Nedir bu?

Bu zirve fikri ağustos ayı basında imtiyaz sahibimiz Esra Özden’in fikri olarak çıktı. Dedik ki yayın bölgemizde Türkiye’de ilk 1000 büyük sanayi kuruluşu içine giren kaç firmamız var. Baktık 60’a yakın var. Değerlerine baktık, 30 milyar TL’lik üretimden satış gerçekleştiriyorlar. Sonra iyice tedarikçilerini araştırdık, baktık ki varsa da yoksa da bölge dışından alıyor. İstedik ki alışverişi birbirlerinden yapsınlar. Ekonomi çarpan etkisiyle daha da büyüsün. Mega şirketlerle görüştük, “Bir gün satın alma müdürlerinizi bize teslim edin, biz de size mal ve hizmet vermek isteyen KOBİ’leri o gün karşınıza getirelim. Hem siz tedarikçilerle tanışın, alternatifiniz çoğalsın hem de onlar yeni Pazar bulsunlar” dedik.

Kaç şirket olacak?

50’ye yakın masa kurulacak.

Fuar konseptinden çok daha farklı sanırım? Herkes birebir iletişime mi geçecek?

Aynen öyle, B2B sistemi.

Mersin’de galiba ikinci zirveye talip?

Evet, MTSO Başkanı Şerafettin Bey önümüzdeki sene orada yapılmasını talep ediyor. Olabilir neden olmasın. Doğu Akdeniz için yılda bir kez ama diğer bölgeler için de yıl içerisinde yapmayı planlıyoruz. Start Fuarcılık da partnerimiz, profesyonel bir organizasyon firmasının işbirliğinin güç sağlayacağını düşündük.

25 Kasım Çarşamba günü sabah 9’da başlayacak. Son başvuru tarihi ne zaman ve zirve nerede gerçekleşecek?

23 Kasım pazartesi başvuru için son gün, Adana Hilton’da yapılacak.

Sektör kısıtlaması var mı?

Hayır, ambalaj üreticisi, yemekçi, inşaatçı, elektrikçi, elektronikçi hiç fark etmez. Mega firmalara satış yapmak isteyen herkes katılabilir. İstihdamını, cirosunu, yatırımını arttırmak isteyen herkes katılabilir.

Son olarak eklemek istedikleriniz?

Bir bölgede iletişim ne kadar artarsa ekonomi o kadar hızlı ve sağlıklı büyür. Adana ve komşuları ne kadar doğru, sağlıklı iletişim kurarsa çok daha verimli ve büyük ekonomiye sahip oluruz. Burada medya kuruluşlarına büyük iş düşüyor, siz bir haber yapıyorsunuz başka şehirdeki işadamı görüyor o bölge ile iş yapıyor gibi. Birlikten kuvvet doğar!