Sağlık

Dr.Gündüz TEZMEN

OKUR MEKTUPLARI

Sarmısağın zararı var mı?

Ben uzun yıllardan beri devamlı olarak Hürriyet okurum. Her türlü bilgiden yararlandığım gibi, sizin köşenizde verdiğiniz sağlık bilgilerinden de yararlanıyorum.

Köşenizde ve diğer köşelerde sarımsağın faydalarını sık sık okuyoruz. Zaten halk arasında da sarımsağın yararları konusunda yaygın bir inanış vardır. Benim öğrenmek istediğim, devamlı olarak sarımsak yemenin ve hap gibi yutmanın zararı var mı?

15 yıldan beri böbrek rahatsızlığım var. İki kez taş düşürdüm. İdrar yollarımda zaman zaman yanma ve idrar yapmada zorluk oluyor. Ne tavsiye edersiniz?

C.A.

Sarımsağın yararı konusunda konuşmak yersiz. Sizin de belirttiğiniz gibi, halk arasında, asırlardan beri yerleşmiş inançlar da bu doğrultudadır. Antiseptik, yani mikropları öldürücü etkisinin yanı sıra, sindirim salgılarını arttırıp sindirimi kolaylaştırmasından tutun, damar sertliği ve yüksek tansiyona varıncaya kadar birçok yerde sarımsaktan yararlanılır. Ancak, sindirim salgılarını arttırıcı etkisi bazen olumsuz sonuçlara yol açabiliyor. Özellikle gastrit ve ülser gibi mide rahatsızlığı olanlarda, sarımsağın bu özelliği ağrı ve yanma gibi şikayetlerin artmasına yol açabilir. Bir de çevre faktörü var. Devamlı sarımsak yiyen kişi, kendindeki kokuyu fark etmiyorsa da, çevredekiler için rahatsız edici bir hale gelebilir. Batı dünyası bu konuya çare bulmuş. Özellikle kalp ve damar sistemindeki yararlı etkileri açısından devamlı olarak sarımsak kullanmak isteyenler için sarımsak hapları üretiliyor. Sarımsağı, içindeki koku verici ve tahriş edici maddelerden arındırıp ilaç haline getiriyorlar ve böylece rahatça kullanılabiliyor. Eğer sizin için yukarıdaki sakıncalar geçerli değilse rahatlıkla sarımsak yiyebilirsiniz. Aksi taktirde siz de sarımsak haplarından edinmeye çalışmalısınız.

Öte yandan böbrek rahatsızlığı konusuna gelince, iki kez taş düşürmüş olmanız böbreklerinizin bu konuya eğilimi olduğunu gösteriyor. Ayrıca zaman zaman yanma hissetmeniz ve idrar yapmada zorlanmanız, böbreklerinize daha fazla özen göstermenizi gerektiriyor. Bu amaçla, önce bir idrar tahlili ve ürografi denilen, damardan iğne yaparak böbreklerin yapısını ve çalışmasını gösteren röntgen tetkiklerini yaptırarak bir iç hastalıkları ya da üroloji uzmanına muayene olun. Eğer bir hastalık varsa zaten tedavisine başlanacaktır. Yapılan tetkiklerde bir bozukluk bulunmazsa, idrar akışını hızlandırmanız ve idrar içindeki eriyik halde bulunan maddeleri seyreltik hale getirmeniz için bol su içmeniz yeterli olacaktır. Eğer kalp yetersizliği ve kontrol edilemeyen yüksek tansiyonunuz yoksa, günde 2-3 litrenin üzerinde su içerek böbrek sorunlarınızdan kurtulabilirsiniz.

Kolum şiş kaldı

1994'de sağ göğsüm alındı. Metastaz görülmedi. 1996 başında, ameliyat yerinin üstünde, fındık iriliğinde bir şişlik ve kızarıklık meydana geldi. Doktor, küçük bir ameliyatla bu şişliği ortadan kaldırdı. İki yıl kadar önce sağ kolumda şişme başladı. Ağrısı sızısı yok. Görünüşü ve sağ koluma elbise girmesinin zorluğu beni rahatsız ediyor. Bu şişlik daha ne kadar devam edebilir?

H.Şahin

Cerrahi girişimler, çoğu zaman hayat kurtarıcı olurken bazen istenmeyen küçük yan etkiler bırakabiliyor. Ancak faydası ile yan etkileri karşılaştırıldığı zaman faydası çok ağır bastığı için bazı arızalar göze alınabiliyor. Aslında bu, her zaman belirttiğim gibi ilaç tedavisi için de geçerli olan bir kuraldır.

Meme kanserleri, artık zamanında fark edildiği ve gerekli tedavi uygulandığı taktirde tamamen iyileşen bir hastalıktır. Teşhis ne kadar erken konulursa yapılan cerrahi girişimin boyutları da o kadar küçük oluyor. Bazen sizde de olduğu gibi, memenin alınmasından sonra, tümör sıçramış olabileceği düşüncesiyle koltuk altındaki lenf düğümleri de alınır. Tedavide başarı için gerekli olabilen bu durum sizde de rastlanan türde bazı yan etkilere neden olabilir. Lenf düğümleri, lenf damarları denen bir sistemin kavşak noktalarıdır. Lenf damarlarının içinde, akkan olarak da adlandırılan bir sıvı dolaşır. Daha çok bağışıklık ile ilgili olan bu sistemde dolaşım, aynen kan damarlarında olduğu gibi, çevreden merkeze doğrudur. Örneğin kolda, parmak ucundan koltuk altına doğru bir akım vardır. Lenf düğümleri ameliyatla alındığında bu akışta zorluklar başlayacaktır. Bunun sonucu da, sizde de olduğu gibi kolda şişmedir. Tıp dilinde lenfödem adı verilen bu durum, ağrı ve sızı yapmamakla birlikte, görünüş açısından sorun yaratır.

Lenfödem özellikle kolu aşağıya doğru sarkıttığınız zamanlarda ve üst kısımdan kolu sıkan giysiler giyildiğinde daha da belirgin bir hal alır. Öte yandan lenf akışının yavaşlaması iltihabi reaksiyonlar açısından da olumsuz etkiler yaratabilir. Bu nedenle, ameliyatlı kolda yara açılmaması ve mikrop girmemesi için dikkat etmek gerekir. Örneğin tırnak keserken, şeytan tırnağını koparırken çok dikkatli olmak, bir yara açmamak gerekir. Kaçınılmaz yaralanmalarda tentürdiyot gibi antiseptik etkili maddeleri hemen kullanmak, buna rağmen yara yerin çevresinde kızarma, şişme ve ağrı gibi iltihabı düşündüren belirtiler varsa, hemen bir doktora danışmak gerekir.

Koldaki şişmeyi tamamen ortadan kaldırmak çok güç. Dinlenme sırasında kolun altına bir yastık koyarak yükseltmek, yararlı etki sağlar.

Alınan önlemlere rağmen çok ileri boyutlarda olan lenfödemleri tercihen ameliyatı yapan doktorla görüşmekte yarar var.

FAKS: (0 212) 677 01 39

E-MAİL: gtezmen@hurriyet.com.tr