Sağlık

Dr.Gündüz TEZMEN

OKUR MEKTUPLARI

Doğum kontrol hapı

30 yaşındayım. 1 yıldan beri doğum kontrol hapı kullanıyorum. İlaç kilo almama neden oldu. Ayrıca, ara sıra mide bulantısı da yapıyor. Bunların dışında önemli bir yan etkisi olabilir mi? Uzun süre kullanabilir miyim? İlacı bıraktıktan kaç gün sonra hamile kalma tehlikesi var? M. DEVECİ

KİLO alma, doğum kontrol hapı kullananların en sık şikayet ettikleri yan etkilerdendir. Bunun dışında, sizin de değindiğiniz bulantı gibi önemsiz yan etkiler, bir çok ilaçta görülebilir. Doğum kontrol haplarının en çok dikkat edilmesi gereken yan etkisi, toplar damar hastalığı olanlardaki olumsuz etkisidir. Önemli boyutta varisleri olanlar ya da daha önceden tromboflebit gibi, toplar damar tıkayıcı hastalıklardan birini geçirmiş olanlar, eğer doğum kontrol hapı kullanmak zorunda iseler, çok dikkatli olmalıdır.Doğum kontrol hapının etki edebilmesi için düzenli kullanılması gereklidir. Eğer bir gün hapın kullanılması unutulursa, hatırlandığı zaman hemen içilmeli, iki gün üst üste ilaç alınmazsa da o ay ilacın korumayacağı varsayılarak, diğer yöntemlerle korunmalıdır.

Bilindiği gibi, bir kadının hamile kalma günleri, iki adet kanaması arasında geçen sürenin ortalarına rastlayan günlerdir. İlaç alınması unutulursa, hamile kalma riski sadece o gün için geçerli değildir. İlacın yumurtalıklar üzerindeki baskılayıcı etkisi ortadan kalkacağı için, bir süre sonra yumurtalık yeni bir yumurta hücresi üretecektir ve bu günde de cinsel birleşme olursa, hamile kalma ihtimali belirir.Doğum kontrol hapı kullanımında sıklıkla yapılan hatalardan biri, sadece cinsel birleşme yapılan günlerde kullanılmasıdır. Böyle kullanıldığı zaman hiçbir koruyucu etkisinin olmayacağı bilinmelidir. Hap her ay düzenli olarak kullanılmalıdır. Ara verilen günlerde adet kanaması olur ve bundan sonra, yeni bir kutu ilaca daha başlanır.

Hamile kalınması istenilmediği taktirde çok uzun süreler için ilaç kullanılabilir.Hamile kalmak isteyenler ilacı bırakacaklardır. Ancak, ilacı bırakır bırakmaz, o ay içinde hamile kalmayanlar da olabilir. Yumurtalıkların uzun süre baskılanması, bazen ilacın bırakıldıktan sonra da yumurtalıkların geçici bir süre için çalışmamasına neden olabilmektedir. Eğer bu süre çok uzun olursa, yumurtalıkları uyarıcı ilaçlar kullanarak hamile kalma sağlanabilmektedir.

Dalak büyümesi

BENDE iki yıldan beri dalak büyümesi bulunduğu tespit edildi. Almanya’da doktorlara gittim, dalak hastanesine sevk ettiler. Kalça kemiğimden parça, göğüs kemiğimden su ve defalarca kan alarak tetkik ettiler. Sonuçta ameliyata lüzum olmadığı söylendi.Biz Türklerin çoğunda bu tür rahatsızlıklar varmış. Alman doktorlar bizi yeterince aydınlatmıyorlar. Siz bana hastalığım ve tedavi olanakları konusunda bilgi verir misiniz? M. CAN / ALMANYA

DALAK büyümesinin iki yıldan beri mevcut olduğuna dair bilginin doğru olduğunu pek sanmıyorum. Dalağınızın büyük olduğu, iki yıl önce fark edilmiş olmalı.Dalak büyüklüğü aşağıda ele alacağım birçok etkene bağlı olarak ortaya çıkan ve çoğu zaman da belirti vermeyen bir durumdur. Bu nedenle de, titiz bir muayene yapılmadığı taktirde, çoğu zaman farkına varılmaz.Dalak büyümesi, eğer süren bir hastalığın belirtisi değilse, vücut için zararlı bir etki yapıp yapmadığı tetkik edilir. Herhangi bir zarar oluşturmuyorsa, bir tedavi uygulanmadan kendi haline bırakılır.Bu açıklama, dalak büyümesinin bazen zararlı olabileceğini ifade ediyor. O taktirde, zararın neler olabileceğini de belirtmem gerekir. Dalak büyümesi, bazen kandaki hücrelerin süratle parçalanmasına neden olabilir. Alyuvarlar parçalanırsa, kansızlık görülür. Trombosit adı verilen kan pulcukları azalırsa, pıhtılaşma sorununa bağlı, kanama eğiliminin artması hali görülür. Tıp dilinde lökosit denilen akyuvarların azalması da mikrobik hastalıklara karşı direnci azaltır. Bazen, her üç tip hücrenin birden azaldığı da görülür.Tıp dilinde hipersplenizm olarak adlandırılan bu tablo mevcutsa, tek çare dalağın ameliyatla çıkartılmasıdır.Dalağı büyüten hastalıklar arasında, lenfoma ve lösemi gibi habis hastalıklar, karaciğer sirozu, karın içi damarlarının tıkanması, bazı kan hastalıkları, öncelikle tifo olmak üzere iltihaplı hastalıkların bazıları,parazit hastalıkları, bağ dokusu hastalıkları, metabolizma hastalıkları hemen hatıra gelenleridir. Çoğunu gruplandırarak belirttiğim hastalıkların sayısı yüzleri aşabilir.Sizde kemik iliği tetkiklerine varıncaya kadar, ayrıntılı tetkik yapıldığına ve bir tedavi gereği duymadıklarına göre, dalak büyümeniz, küçük yaşlarda geçirmiş olduğunuz, tifo gibi bir mikrobik hastalığa bağlı olsa gerek. Bu tür hastalıklar devam etmediği için dalak büyümesi de bir müdahaleyi gerektirmez.

FAKS: (0 212) 677 01 39

E-MAİL: gtezmen@hurriyet.com.tr