Sağlık

Dr.Gündüz TEZMEN

Çağın sorunu kanser önlenebilir mi?

KANSER, giderek önemli bir sağlık sorunu haline geliyor. Yeni bin yılın ilk yılında 10 milyon yeni kanser vakasının oluşacağı tahmin ediliyor. Bu rakama, artık ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmeyen, melenoma dışı cilt kanserleri de dahil değil. Aynı yıl içinde 6 milyondan fazla kişinin de kanser nedeniyle öleceği hesaplanıyor.

Bazı kanser türlerinin tedavisinde büyük başarılar elde edilmekle beraber, genel ortalamaya bakıldığında kansere yakalananların yarısından azında tedavinin başarılı olacağı bilinmektedir. Bu açıdan bakıldığında, küresel bir sorun olan kansere başka çözümler gerektiği de ortaya çıkmaktadır. Tüm sağlık olaylarında temel kural olan önlemenin, tedaviden çok daha değerli olduğu kavramı, burada da ön plana çıkıyor. Bir olayın önlenebilmesi için, o olayın neden ve nasıl geliştiğinin iyi bilinmesi gerekiyor.

Kanser neden ve nasıl oluşur

Kanser bir çok nedene bağlı ve birçok aşamalar sonucu oluşan bir süreçtir. Kanser oluşumuna yol açan etkenler (karsiniojenler), sürekli bölünerek çoğalan hücrenin genetik yapısını tahrip ederek mutasyon denilen genetik değişikliklere yol açarlar. Bunun sonucunda normal hücre, önce prekanseröz (kanser öncesi) hücreye daha sonra da kanser hücresine dönüşür.

Bu çok aşamalı süreç, yıllar içinde gelişir. İşte korunma, bu yıllar süren sürecin değişik aşamalarında devreye girebilir. Primer ya da birincil korunma olarak adlandırılan yöntemde, kansere neden olan etkenlerin (karsinojen) ortadan kaldırılması ya da bu maddelerin hücrenin genetik yapısını bozucu etkisine karşı koruyucu maddelerin kullanılması söz konusu olmaktadır. Sekonder ya da ikincil korunma denilen yöntemde ise prekanseröz oluşumların giderilmesine çalışılmaktadır.

Kanser nedenleri

Kansere yol açan etkenleri ana hatlarıyla 8 başlık altında toplamak mümkündür.

1- Kalıtsal yatkınlık

2- Kalori değeri yüksek, hayvansal yağdan zengin, et içeriği zengin beslenme

3- Sigara içmek

4- Aşırı alkol

5- Aşırı güneş ışığı

6- Bedensel hareketsizlik

7- Cinsellikle bulaşan virüsler

8- Ev ve işyerindeki karsinojenler

Bunlardan kalıtımsal yatkınlık kalınbağırsak, makat ve meme kanserlerinde etkili. Zengin beslenme, sindirim sistemi, meme ve prostat kanserinde rol oynuyor. Sigara ve diğer tütünlerin içimi, akciğer, ağız, gırtlak, yemek borusu, mide, pankreas ve mesane kanserlerinde önemli rol oynuyor. Aşırı alkolün de ağızdan makata kadar tüm sindirim sisteminde, karaciğerde ve memede kanser oluşumuna neden olduğu biliniyor. Aşırı güneş ışığı her türlü cilt kanserine yol açarken, hareketsizliğin rahim, prostat, meme ve kalın bağırsak kanserine, cinsellikle bulaşan virüslerin üreme sisteminin yanısıra karaciğer kanserine ve lenfoma ve sarkoma türü tümörlere yol açtığı biliniyor.

Devam edecek

t OKUR MEKTUPLARI

Defne üzümü egzemaya yararlı mı?

BEN bir çok doktor gezmiş ve egzemasına bir çare bulamamış biriyim. Özellikle kozmetik ürünler yüzümü ve göz kapaklarımı etkiliyor. Bunu kökten kesecek bir ilaç da yokmuş. Defne üzümünün iyi geldiğini duydum. Acaba zararı var mı? Kullanmamı önerir misiniz?Şu sıralarda sonbahar ve polen mevsimi olduğuna göre bu bilgiler benim gibi bir çok egzema hastasını da mutlu edecektir. Semra SAĞIR

SORUNLARINIZI sonundan ele almaya başlarsak, sonbaharda da alerjik şikayetlerin bir miktar artması olağandır, ancak polen mevsimi olarak nitelendirdiğiniz mevsim ilkbahardır. Üstelik egzema ile polen alerjileri de pek bağlantılı değildir. Polen alerjileri daha çok astım ve alerjik nezle gibi solunum sistemi sorunlarına yol açar. Sizin olayınız daha çok kontakt dermatit denilen türde, alerjik etkili maddelerin temas ettiği yerlerde sorun yaratması tablosuna benziyor. Böyle olunca, tüm alerjiler için geçerli olan, alerji yaratan maddeden (alerjen) mümkün olduğunca uzak durma kuralını uygulamanız gerekiyor. Özellikle kozmetik ürünlerin alerji yaptığından bahsediyorsunuz. Bunların arasında alerji yapma riski az olanları (hipoalerjen) tercih etmelisiniz. Ayrıca satın almayı düşündüğünüz ürünün test için olan örneğini, kolunuzun iç kısmında sınırlı bir yere sürerek deneyebilirsiniz. Böylece alerji yapan maddeleri önceden belirleme şansınız olacaktır.

Egzemanıza defne üzümü ile çare arama konusunda benim söyleyebileceğim bir şey yok. Bitkilerle tedavi ayrı, benim bilgi ve ilgi alanımın dışında bir konu olduğu için bir görüş belirtmek istemiyorum. Yan etkileri konusunda da herhangi bir bilgim yok.

Mektup adresi: Dr.Gündüz Tezmen, Hürriyet Gazetesi Medya Towers Güneşli 34544-İstanbul

FAKS: (0 212) 677 01 39

E-MAİL: gtezmen@hurriyet.com.tr