Prostat tahliline güvenebilir miyim?

Bilmiyorum, bu kanser eskiye göre daha mı fazla görülüyor. Bir kan tahlilinden bahsediliyor. Bana da yaptılar. Bu PSA denilen tahlil prostat kanseri olup olmadığımı kesin olarak ortaya koyar mı?

K.ERDOĞDU/İSTANBUL

50 yaşın üzerindeki erkekleri tehdit eden sağlık sorunlarından biri olan prostat kanseri, kan tahliliyle de teşhis edilebiliyor. Bunu sağlayan tahlil size de yapılan ve kısa adı PSA olan bir tahlil. Prostat spesifik antijen (PSA), menide bol miktarda bulunan ve jel halindeki meninin sıvılaşmasını sağlayıcı bir enzimdir. Bu da sperm hücrelerinin meni içinde yüzebilmesini sağlamaktadır. Sağlıklı bir erkeğin kanında PSA çok az miktarda bulunur. Eğer prostatta bir sorun olursa, bir mililitre kandaki PSA miktarı 4 nanogramın üzerine çıkar. Eğer kandaki değer 10'un üzerine çıkmışsa prostattaki sorunun kanser olması ihtimali çok daha yüksektir. Kan tahlili ile prostat kanseri teşhisinde en önemli sıkıntı, kandaki PSA değerinin 10'un altında olması halinde doğmaktadır. Tıp bu alanda da gelişmeler sağladı. Bu durumda PSA'nın proteinlere bağlanmamış serbest şekli (Free PSA) yardımcı oluyor. Prostat kanseri olmayan erkeklerde PSA'nın yüzde 75'i bağlı, yüzde 25'i serbest haldeyken, prostat kanseri olanlarda bu oran yüzde 90 bağlı PSA'ya karşılık, yüzde 10 gibi serbest PSA olmaktadır.

Yani sizde yapılan tahlilde, kanınızdaki PSA değeri 4'ün altındaysa ve ayrıca yapılan Free PSA oranı da uygunsa, prostat kanseri olma riskiniz çok az. Toplam PSA değerinin 4'ten yüksek olduğu hallerde de Free PSA oranı teşhis konusunda yardımcı oluyor.

50 yaşını geçmiş erkeklerin periyodik sağlık kontrollerinde kolayca yaptırabilecekleri bir kan tahlili ile prostat kanserini başlangıç halinde teşhis etmeleri mümkün olabiliyor. Ancak ürolog bir hekimin yapacağı muayeneyi de ihmal etmemek gerekir. Prostat kanseri, erken teşhis ve uygun bir tedaviyle, başarılı olarak tedavi edilebilen bir hastalık türüdür.

Son yıllarda çevrenizde, prostat kanserli hastalara daha sık rastlamanızın nedeni, bu hastalığın çoğalmasından değil; bir yandan teşhis imkánlarının çoğalması ile mevcut kanserlerin daha sık teşhis edilmesine, diğer yandan da sağlık koşullarındaki gelişmeler nedeniyle insanların daha uzun yaşaması ve toplumdaki yaşlı nüfus oranının artışına bağlıdır.