Kalp ve kanser korkusundan menopozda özel tedavi devri

Amerika'da hormon desteği alan kadınlar yüzde 30 azaldı. Menopoz ilaçları üreten Schering'in konuğu olarak Türkiye'ye gelen Dünya Menopoz Derneği Başkanı Prof. Dr. Hermann Scheider ‘‘Artık hasta karar verme sürecine dahil ediliyor ve kişisel özellikler daha fazla dikkate alınıyor’’ dedi. Dr. Scheider'le geniş bir röportaj yaptık:

Kadın Sağlığı İnsiyatifi Araştırması'ndan sonra neler değişti?

- Avrupa'da Şubat-Nisan 2003'te Almanya, İngiltere, Fransa ve İspanya'da, yaklaşık 2 bin kadınla telefon görüşmesi yapıldı. Buna göre, Almanya'da menopoz sonrası hormon desteği alanlar yüzde 21.3'ten yüzde 19.3'e, İngiltere'de yüzde 20.2'den yüzde 18.7'ye, İspanya'da yüzde 6.5'den yüzde 5.1'e düştü. Fransa'da ise yüzde 16.2'den yüzde 22.6'ya çıktı.

Hormon destek tedavisinin (HRT) kalp hastalığı riskini artırdığı görüldü. Sadece hormonlar mı bundan sorumlu?

- Bu çalışmadaki kardiyovasküler vakaların sayısının artmasının birçok sebebi var. En önemli sebepleri ileri yaş, hatalı progesteron seçimi ve östrojen ve progesteronun yanlış dozda kullanılması.

Menopoz çağındaki bir hastayı HRT tedavisine nasıl ikna ediyorsunuz?

- Hastayı karar verme sürecine dahil ediyoruz. Hastaya durumun, tedavinin avantajlarının ve faydalarının açıklanması için yeterli zaman ayrılması ve hastanın tedavi hakkındaki isteklerinin doğru belirlenmesi çok önemli.

HRT tedavisinde yaş ve kullanım yılı sınırı var mıdır?

- Tüm ülkelerdeki tıp otoriteleri farklı önerilerde bulunmalarına rağmen HRT tedavisinde en az 3-5 yıllık kullanım tavsiye ediliyor. Tedavinin süresini belirleyecek olan en önemli unsur, hastanın risk faktörleri ve beklentileri. Bu nedenle tedavinin süresine karar vermeden önce hastanın özgeşmişi, laboratuvar tetkikleri, kemik yoğunluğu ölçümleri, meme muayenesi ve tüm bunların yanında yaşam kalitesi beklentileriyle ilgili soru formu doldurulup tüm bu faktörlerin bir arada değerlendirilmesi gerekir.

Çalışmanın korkutucu sonuçlarından biri de HRT'nin meme kanseri riskini artırmasıyla ilgili. HRT alan herkes bu risk altında mı?

- Doğal östrojen ve doğal progesteron veya doğal progesteron türevleri ile artmış bir meme kanseri riski görülmez. Varolan risk, aile hikayesi, kadının ilk doğum sırasındaki yaşı, tümörün östrojen reseptörü varlığı, tümörün tipi, evresi ve genetik yatkınlığıyla ilgili.

Kimler HRT tedavisini kullanmamalıdır?

- Akut karaciğer hastalığı, damarlarda pıhtı kopması, kalp hastalığı ve hormonlara karşı duyarlılık sorunları bulunanlara asla HRT önerilmiyor. Meme kanseri, rahim ve yumurtalık kanseri bulunanlar için tartışmalı. Zira HRT kullanan meme kanserlilerde kanserin seyri daha iyi gidişata sahip. Onkolojik tedavinin tamamlanmasından sonra HRT için herhangi bir sakınca yoktur.

Çalışmanın sonuçları bu kadar negatif olmasaydı yine de bu kadar tartışılır mıydı?

- Çalışmanın bu kadar çok tartışılmasının nedenleri sonuçların olumlu ya da olumsuz olması değil. Araştırma yönteminin bilimsel değeri var. Ancak araştırmada seçilen denek grubu 50-79 gibi ileri yaşlardan. Bu nedenle araştırma eleştiriye açık.


Tartışma yaratan araştırma


Amerikan Ulusal Kalp Akciğer ve Kan Enstitüsü'nün hormon destek tedavisi (HRT) gören 16 bin kadın üzerinde yaptığı Kadın Sağlığı İnsiyatifi Araştırması'nın sonuçları geçen yıl yayımlandıktan hemen sonra bütün dünyada büyük bir tartışma başlattı. Ortalama yaşları 63.3 olan kadınlar üzerindeki araştırmaya göre HRT, bağırsak kanseri ve kalça kırıklarını azaltıyor. Ancak koroner kalp hastalıkları, inme, pulmoner emboli (akciğere pıhtı kaçması) ile meme kanseri riskini artırıyor. İlk sonuçların yayınlaması üzerine hormon tedavisi görenler. tedaviyi yarım bıraktı. Başvuranlarda dünyanın her yerinde ve Türkiye'de ciddi azalmalar oldu. Doktorlar HRT reçete ederken, daha ince eleyip sık düşünmeye başladı. Menopozdaki her kadına, sürekli ve mutlaka HRT önermek yerine, ‘‘kişiye özel’’ yaklaşımlar ağırlık kazandı. HRT süresi 3-5 yılla sınırlı tutulmaya başlandı.

SÜRECEK