GIDA katkıları konusunda toplumda yaygın kaygılar var. Bunların bazıları haklı olmakla beraber, doğrularla yanlışlar birbirine karıştığı için kaygılar giderek artıyor. Bu konuda sorular çok olduğu için, bir süre önceki bu yazıyı tekrar yayınlıyorum.
Gıda katkısı denildiğinde, gıda maddesi üretimi sırasında, gıdayı oluşturan temel maddenin içine katılan tüm maddeler akla gelir. Bu açıdan bakıldığında, bilerek, isteyerek katılan maddelerle, istenmeden karışan maddeler olarak başlıca iki grupta nitelendirilebilir. Bilerek katılanlar arasında vitaminler, mineraller, proteinler, yağlar, kokulandırıcı, renklendirici, kıvamlandırıcı, tatlandırıcı, oksitlenmeyi önleyici (antioksidan) maddeler örnek olarak gösterilebilir. İstenmeden karışanlar arasında ise gıdada temel maddelerin üretimi sırasında kullanılan tarım ilaçları, gübreler gibi maddelerle, gıdanın rafinasyon ve benzeri sistemlerle işlenmesi sırasında gıdaya karışan maddelerdir. Gıda katkıları konusundaki uluslararası kurallar, bilerek katılan maddelerin yüzde biri aşmaması, istemeden karışan maddelerin oranının bundan da az olması şeklindedir. Hazır gıda sanayiinin giderek büyümesi üzerine, katkılı gıda maddelerinin sayısı da giderek artıyor. Acaba bunlar gıdalarımızı nasıl etkiliyor?
KATKI MADDELERİ GIDALARI NASIL ETKİLER?
Gıda katkıları, gıda maddelerine, lezzetini artırmak ve rengini, görünüşünü zenginleştirerek albeni yaratmanın yanı sıra, dayanma süresini uzatmak amacıyla konulmaktadır. Bazı katkılar ise üretim aşamasında, kolayca bozulmasını önleyerek sağlıklı olmasını sağlamak ve taze görüntüsünü uzun süre sürdürmek amaçlı olarak da katılmaktadır. Aslında gıda katkıları tarih öncesi çağlardan beri kullanılıyor. Etleri tütsülemek, bozulmasını önlemek kadar lezzetini artırmak amaçlı olarak kullanılmış ve halen de kullanılmakta. Sucuk ve pastırma gibi yiyeceklerde baharat katkısı, hem lezzeti artırmak hem de etlerin bozulmasını önlemek için kullanılıyor. Tuz katkısıyla üretilen turşular, sebzeleri mevsimi dışında da kullanmayı, tuza basılmış balıklar da korunmayı ve her istenildiğinde tüketilmeyi sağlıyor. Bilim ilerledikçe katkılar arasına kimyasal maddeler de karıştı. Kullanılan katkı maddelerinin sayısı arttıkça insanların kafasında da kaygılar da artıyor; acaba bu katkılar sağlık açısından ne kadar güvenli?