AIDS hastalığının yayılma hızı, tüm dünyada kaygıların artmasına yol açıyor.
Sağlığı korumada en önemli unsurun bilgi olduğu bilinen bir gerçek. Bu nedenle AIDS hastalığı nedeni olan virüsün (HIV), hangi yollarla bulaştığının bilinmesi çok önemli. Ancak, dedikoduların ve yanlış bilgilerin önüne geçmek için, nelerle bulaşmadığı hakkında da bilgilenmek gerekiyor.
Hastalığa sebep olan virüsün (HIV) en önemli bulaşma yolu cinsel temastır. Bulaşma için, hasta olmasa bile kanında virüs bulunan (HIV pozitif) kişi ile bir kez bile cinsel ilişkiye girilmesi yeterli oluyor. İlk yıllarda hastalığın sadece homoseksüel (eşcinsel) ilişki ile bulaştığı sanılıyordu. Bu gün bulaşmanın yüzde 55-60'ının heteroseksüel (karşı cinsle) olan ilişkiyle bulaştığı biliniyor.
Virüs kanda yoğun bir şekilde bulunduğu için, kan ve kan ürünü nakilleri ile de bulaşma görülebilir. Bu amaçla, nakledilmesi düşünülen kanda tahliller yapılmalıdır. Ne var ki, virüs bulaşmasından sonra, tahlillerle görülene kadar geçecek 10-12 haftalık pencere döneminde yapılacak kan nakilleri ile bulaşma riski vardır.
Virüs taşıyan (HIV pozitif) annelerden bebeklere, gebelik süresince, doğum sırasında ya da emzirme döneminde virüs bulaşma olasılığı yüzde 20-30 civarındadır.
Sağlık personeli de risk altında. Ameliyat ya da enjektör iğnesi batması, virüs içeren vücut sıvılarının bulaşması gibi yollarla hastalık kapma riski bulunmaktadır. Bu risk yüzde binde 2-5 civarındadır.
Damar içi yolla uyuşturucu madde kullananlarda, aynı enjektörün birden fazla kişi tarafından kullanılması da önemli bulaşma yollarından birini oluşturmuştur.
Korunmak mümkün
Görüldüğü gibi günlük sosyal yaşam bulaşma açısından risk oluşturmuyor. Bulaşma yolları bilindikten sonra bunlara karşı önlemler almak zor değil. Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, kan ürünleri kullanımı sırasında ilgililerin önlem alması, bulaşmayı önleme açısından büyük önem taşımaktadır.
AIDS nelerle bulaşmaz
HIV birçok vücut sıvısında bulunmasına rağmen sadece kan, meni ve vajina salgısı gibi sıvılar aracılığıyla bulaşabilmektedir.
Dokunmak, el sıkışmak, sarılmak, aynı yerde oturmak, aynı banyoyu, tuvaleti, havuzu kullanmakla bulaşmaz. Masum öpüşme denilen, travma ve kanama yaratmayacak şekilde öpüşmekle de bulaşmaz. Sivrisinek, arı ve böcek sokması da bulaşma açısından risk oluşturmaz. Ayrıca, ortak kullanılan giysilerle, telefon ahizesi gibi eşyalarla veya gözyaşı ve terle de AIDS bulaşmaz.