Çocuklu kişilerin tekrar evlenmesi ve yeni aile düzeni

Danışan: 6 yıl önce boşanmıştım. Şimdi yeniden evlenmeye karar verdim ama bazı tereddütlerim var. 7 ve 10 yaşlarında iki kızım var. Nişanlımın da 14 yaşında bir oğlu var. Hiç sorun çıkmadan huzurlu bir evlilik ve aile ortamı için nelere dikkat etmemiz gerek?
Dr. Başak: Çocuklu kişiler yeniden evlenirken bazı zorluklarla karşı karşıya kalabilir ama önceden önlem alırsanız bu zorluklarla daha kolay baş edebilirsiniz.

EVLENİNCE BÜTÇENİZ ORTAK MI OLACAK?

1- Mali konuları önceden konuşun: Kazanılan paranın nasıl harcanacağı, nasıl paylaşılacağı, nelerin ortak ödeneceği, nasıl tasarruf yapılacağı gibi konular planlamak faydalı olur. İlişkinin başlarında çoğu çift bu konuları konuşmanın ‘ayıp’ olduğunu düşünebilir, ama gerçek şu ki konuşulmadığında ve prensipler önceden belirlenmediğinde çoğunlukla sorunlar çıkar. Çiftler paralarını ayrı tutup tutmayacaklarına önceden konuşarak karar vermeliler. Yapılan araştırmalara göre, ortak bütçe ile hareket eden çiftler, para hesabını ayrı tutanlara göre genellikle daha yüksek bir aile memnuniyeti bildirmiştir.
2- Önceki evlilikle ilgili çatışmaları ve olumsuz duyguları hem kendiniz için hem de çocuklarınız için mümkün olduğu kadar çözümleyin: Yeniden evlenmek, eski eşle yaşanan kızgınlıkları, acıları, pişmanlıkları hem yetişkinler hem de çocuklar için hatırlatıcı olabilir. Eski eşler, kızgınlıklarını veya acılarını çözümleyemediğinde, diğerinin yeniden evlenme fikrine abartılı bir tepki gösterebilir, eski eşiyle hiç olmadığı kadar olumsuz, fırtınalı bir ilişki kurmaya başlayabilir. Çocuklar bu durumda arada kalabilir, anne veya babalarının üzüldüğünü gördüğünde yeni evliliği sabote etmek isteyebilir.

ESKİ EŞİNİZİ KARALAMAYIN

3- Çocukların önünde eski eşleri karalamayın: Eski eşinize kızgın, kırgın olabilirsiniz ve bunu yeni eşinizle de paylaşmış olabilirsiniz. Siz eski eşinizden ayrıldığınızda artık onunla hiçbir bağınız kalmaz, o sizin için bir yabancı kadar uzak olabilir. Oysa çocuğunuzun hâlâ annesi/babası olduğunu unutmayın. Siz veya yeni eşiniz, çocuğunuzun yanında, eski eşinizle ilgili olumsuz konuştuğunuzda bu çocuğunuzu hiç ummadığınız kadar kötü etkiler. Öz anne veya baba kötü bir insan olarak portre edildiğinde, çocuk o “kötü” kişinin bir parçası olduğunu düşünerek özgüven problemi, öfke, mutsuzluk, yalnızlık ve başka olumsuz duygular yaşayabilir.
4- Çocukları yeni evlilik için önceden hazırlayın: Çocuklar anne-babalarının yeniden evlendiğini öğrendiklerinde, öz anne-babalarının tekrar birleşme ihtimalinin bittiğini anlayarak umutsuzluk, üzüntü yaşayabilir, kendini suçlayabilir. Çoğu zaman tepkileri yeni kişiye değil, öz anne-babasının yeniden birleşmeyeceğini fark etmeleri yüzündendir. Bu nedenle onlara karşı daha anlayışlı olun. Yeniden evlenme fikrinizi onlardan saklayıp son anda açıklamayın. Siz nasıl yeni eşinizi evre evre tanıyıp sevdiyseniz, çocuklarınıza da aynı zamanı vermeye özen gösterin ki onlar da bu fikre, yeni kişiye uyum sağlayabilsin.

‘DOĞRU’-‘YANLIŞ’ YERİNE ‘DEĞİŞİK’ KELİMESİNİ KULLANIN

5- Çocuk yetiştirme yöntemlerinizi gözden geçirerek ortak bir yol seçin: Anne-baba rolleri ve yöntemleri, aileden aileye değişiklik gösterebilir. Üvey anne veya babalar farklı aile kültürlerine sahip olabilirler, bu da onların farklı kurallar ve disiplin yöntemleri ile farklı şekillerde çocuk yetiştirmelerine yol açabilir. Ev kuralları ve sınırlar yeni aile düzeninde tekrar gözden geçirilmeli ve ortak bir karar ışığında hareket edilmelidir; kaçta yatılacak, ev işleri nasıl paylaşılacak, ne kadar para harcanacak, ne kadar TV seyredilecek, kaç gece arkadaş evinde kalmaya izin var, hangi arkadaşlar eve gelebilir vs. gibi çocukların ve ergenlerin yaşamlarına dair birçok konuyu içeren sınırlar, detaylı bir şekilde ortaya konmalıdır. Bu sınırlar hem yeni aile içinde hem de çocuklar eski evlerine gittiğinde aynı şekilde uygulanmalıdır.
6- İki ailenin kültürünü dengeli bir şekilde harmanlayın: Çocukların ve yeni anne-babaların yaşama biçimleri birbirinden çok farklı olabilir. Aile içinde ortaya çıkabilecek kültürler arası çatışmaları önlemek için ‘doğru’ veya ‘yanlış’ kelimeleri yerine ‘değişik’ kelimesini kullanmaya özen göstererek bireylerin birbirine saygı ve empati göstermesini sağlayın. Aileler birbirlerinin alışkanlıklarını benimseyebileceği gibi, eski alışkanlıklarını harmanlayarak yeni bir aile düzeni de yaratabilirler. Yeni aile için yeni düzen bazen en iyi çözüm olabilir, bu konuda esnek olmak gerekir.

ÇİFTLER BİRBİRİNE ZAMAN AYIRMALI
7- Çocuklarınıza ve yeni eşinize gösterdiğiniz ilgide, şefkatte, ayırdığınız zamanda, her iki tarafla ilişkinizde dengeli olmaya çalışın: Çocuksuz yeni çiftler ilişkilerini inşa etmek için evliliğin ilk aylarını kullanırken, çocuklu yeni çiftler evliliğin ilk aylarını çocukların yeni aileye uyumunu sağlamak, onların istek ve ihtiyaçlarına cevap vermek üzere geçirebilirler. Bu nedenle ilk başlarda, çocukları da yeni eşi de ihmal etmeden dengeli bir ilişki yürütmeye çalışmak zor olabilir. Özellikle küçük çocuklar, anne veya baba yeni eşine daha fazla zaman ve enerji harcadığında, ihmal edilmiş, terk edilmiş, unutulmuş hissedebilirler ve yeni anne-baba ile bir rekabet içine girebilirler. Ergenler ise gelişim açısından, romantizm, cinsellik gibi konulara karşı duyarlı, meraklı olduklarından yeni evlenmiş anne-babanın birbirlerine karşı gösterdiği yakın ilgiden rahatsız olabilirler. Diğer yandan yeni çiftlerin, çocukları ihmal etmeden birbirlerine de zaman ayırmaları, huzurlu bir aile ortamı için gereklidir.
8- Üvey çocuklarla ilişki kurarken dikkatli olun: Yeni eşinizin çocuğu ile iyi bir ilişki kurmak isteyebilirsiniz, fakat bunu yaparken çocuğun yaşı, cinsiyeti, duygusal durumu, öz anne-babasıyla ilişkisi gibi faktörleri göz önünde bulundurmak gerekir. İncelemelere göre, kız ve erkek çocuklar, üvey anne-babalarıyla ilişkilerinde, sarılmak, öpmek gibi fiziksel kontakt yerine, takdir, iltifat, övgü gibi sözlü yakınlaşmayı tercih ediyor. Özellikle kız çocuklar, üvey babalarının sevgilerini veya yakınlıklarını fiziksel temas ile göstermelerinden rahatsız olduklarını belirtiyor.

DAYANIŞMA VE PAYLAŞMA ŞART

9- Takım ruhu oluşturun: İki ayrı aile, “yeni bir aile” olmaya çalışırken, temel amacın; iki ayrı takım oyuncularından yeni bir takım oluşturmak ve bu yeni takımın bireylerinin, takım ruhunu benimsemesini sağlamak gibi düşünün. Bunu yapabilmek için dayanışma ve paylaşma şarttır. Her fırsatta bu değerleri vurgulayın ve çocuklarınıza bu konuda örnek olun.
10- Aile içinde tüm bireyler arasında iletişimi teşvik edin: Yeni aile kurulurken, gözden geçirilmesi, konuşulması gereken yüzlerce detay ortaya çıkacaktır. Kişilerin isteklerini, ihtiyaçlarını, duygularını birbirlerine saygılı ve açık bir şekilde ifade etmesini destekleyin. Konuşmaları teşvik etmek için bol bol soru sorun. Bazen konuşmadan sadece dinleyin.

ARKADAN KONUŞMAYIN DEDİKODU YAPMAYIN

11- Aile içinde koalisyonlar, düşmanlar, dostlar olmamalıdır: Kişilerin birbirleriyle problemleri olabilir, bunları diğer kişilerle değil birbirleriyle konuşarak çözümlemek en iyi yöntemdir. Arkadan konuşmak, dedikodu yapmak, takımlar oluşturmak ailenin bir bütün olmasını engeller ve sonuçta bireylerine zarar verir.
12- Sabırlı olun: Unutmayın ki yeni evlenen bir çiftin çocuk sahibi olması ve çocuklu aile statüsüne geçmesi için 9 ay geçiyor! Bu süre içinde birbirlerine alışıyorlar, çocuk sahibi olma fikrine alışıyorlar, birbirlerinin ailelerine alışıyorlar. Yeniden evlenen çiftlerde ise kadın ve erkek evlenir evlenmez bazen ilk defa bazen ise yeniden bir çocuk sahibi oluveriyor. İlk defa anne-baba rolünü üstlenen kişinin bu role alışması, role uyum sağlaması ve öğrenmesi için zaman gerekir, ona karşı sabırlı olun. Aynı şekilde, çocuğunuzun yeni eşinizi çabucak, sizin kadar çok sevmesini beklemeyin, ona karşı da sabırlı olun.