Cinsel zorbalık ilkokulda başlıyor

9 yaşındaki kız çocuğunun teneffüslerde eteği kaldırıldığında...
Okul eteğinin altına bakmaya çalışıldığında...
8 yaşındaki erkek çocuk yere düşen silgisini almak için eğildiği sırada sınıf arkadaşları arkasına ‘abandığında’ ve bunu oyun haline getirip her eğilenin arkasına yaslandıklarında...
Okul eteğinin altına telefon uzatıp fotoğraf çekildiğinde...
13 yaşındaki bir kız çocuğuna ‘kaşar’ dendiğinde...
Çocuk okuldan eve dönerken, serviste yanında oturan sınıf arkadaşı zorla dudağından öptüğünde...
Okulların tuvaletine, birbirlerinin isimlerinin yanına cinsel içerikli yazılar yazdıklarında...
Kızlara, erkeklere zorla dokunup sıkıştırdıklarında...
Lisedeki ‘abi’ rahatsız edici şekilde gözlerini dikip baktığında...
12 yaşındaki kız çocuğunun evine cinsel içerikli mektuplar geldiğinde...
Okulun ‘en yaramaz erkek’ grubu kızlara sürekli cinsel içerikli laf attığında ve kız öğrenci, korkusundan okula gidemez olduğunda...
11 yaşındaki kız çocuğunun yeni gelişmeye başlayan göğüslerine isimler takıldığında...
Sevgili olmak istemeyen 14 yaşındaki çocuk, okul arkadaşı tarafından tehdit edildiğinde...
Okul arkadaşlarının birbirlerinin özel fotoğraflarını, videolarını yayıp bunlar hakkında cinsel içerikli yorumlar yaptığında...
15 yaşındaki kız öğrenci hakkında ‘erkeklerle çok rahat beraber oluyor’ şeklinde dedikodu çıkarıldığında...
Etraftakileri rahatsız edici cinsel içerikli şakalar yapılıp, fıkralar anlatıldığında...
Çocuğun güzelliği veya yakışıklılığı konusunda sürekli olarak rahatsız edici cinsel içerikli yorumlar yapıldığında ve bu nedenle okula giderken karın ağrıları başladığında...

UTANDIKLARI İÇİN PAYLAŞMIYORLAR

Yukarıdakilerin hepsi, yıllar içinde çocuklarla ve ergenlerle çalışırken duyduğum gerçek hikâyeler. Okullarda cinsel zorbalık çok yaygın. Bunlar sadece benim duyduklarım, çocukların benimle paylaştıkları. Bir de duymadıklarımız, bilmediklerimiz, utançlarından biz yetişkinlerle paylaşamadıkları, sakladıkları var. Diğer zorbalık türlerinden biraz farklı, çoğunlukla açıktan değil, gizli gizli yapılıyor, cinsel zorbalığa maruz kalan da utancından konuşamıyor, bu nedenle daha da tehlikeli.
Londra’da 11 ila 19 yaş arasındaki 273 çocuğa cinsel zorbalığa maruz kalıp kalmadığı sorulmuş. Sonuçlar çok korkutucu;
* 28’i, zorlanarak bir cinsel davranış içine girmiş,
* 31’i, cinsel zorbalık yaşamış,
* 40’ına, istemediği bir şekilde dokunulmuş.
Ülkemizde de bu sayıların çok farklı olmadığını tahmin edebiliriz. İstatistikler bir tarafa, kendinize sorun, yukarıdakilere benzer en az 1 tane olayla karşı karşıya gelmediniz mi?
Ben kız okulunda okudum, kızların kızlara nasıl zarar verebileceğine tanık oldum. Kızlara isim takıldığını, arkalarından dedikodu yapıldığını, etiketlendiklerini hatırlıyorum. Bunun yanında evden okula giderken, otobüste, mahallemizde, evimizin sokağında çeşitli formlarda ‘cinsel zorbalık’ yaşadım; takip edildim, laf atıldım, ellendim.
O zamanlar yanımda ‘iğne’ taşımam ve otobüste elleyen olursa ‘çaktırmadan’ iğne batırmam tavsiye edilmişti. Bunun yanında kendi çapımda birçok teknik geliştirdim. Ama en önemlisi ailemle bu konuları konuşabildim, ailemden yardım isteyebildim.

SUÇLU DEŞİFRE EDİLMEDİĞİNDE DAVRANIŞINI TEKRARLIYOR

Sorunun büyük bir kısmı, çocuklar utançtan aileleriyle konuşamadığında, olayı gizlediğinde ortaya çıkıyor. Zorbalığa maruz kalmış çocuklar sorunlarını çözemediklerinde, okul içinde ve dışında, sosyal, duygusal ve akademik açıdan birçok problem yaşıyor. Diğer taraftan zorbalığa maruz kalan çocuk ailesiyle konuşamadığında, cinsel zorbalığı yapan deşifre edilmemiş oluyor. Deşifre edilmeyen çocuk engellenemiyor, yanlışını öğrenemiyor, davranışını tekrarlıyor, normal olduğuna inanmaya başlıyor.
Aileler bu konuya el atmadığı sürece cinsel zorbalık bitmeyecek. Her şeyden önce aileler, çocuklarına konuşabilecekleri bir zemin hazırlamalı, yoksa korkan çocuk konuşmaz. Aile fark edince okulu uyaracak, okul buna ‘dur’ diyecek, yapanları ağır bir şekilde cezalandıracak ve çocuklar küçük yaşta bunun ne kadar yanlış olduğunu beyinlerine kazıyacak.

CİNSEL ZORBALIKLA KARŞI KARŞIYA GELİRSEN NE YAPMALISIN?

* Kesinlikle sessiz kalmamalı, mutlaka güvendiğin birine anlatmalısın; bu annen, baban, ablan, abin, anneannen, deden, öğretmenin, rehber öğretmenin veya bir arkadaşın olabilir. Konuşmak zor geliyorsa yaz ve güvendiğin bir kişiye ver. Anlattığın kişi bir şey yapmıyorsa, başka bir kişiye anlat.
* Sakın sır olarak saklama.
* Onları ifşa etmekten korkma. Zorbaların güçlü kalmalarının tek nedeni ifşa edilmemeleri, ceza almamaları ve engellenmemeleri.
* Sana yapılanların normal olmadığını ve engellenmesi gereken davranışlar olduğunu bil. Zorbalık yapan kişi hiçbir zaman haklı olamaz. Senin hiçbir suçun yok.
* Zorbalıktan kaçmak için, onların istekleri doğrultusunda kendini değiştirmeye çalışma.
* Kurtuluşun, zorbalık yapan gruba dahil olmak olduğunu düşünüp onlar gibi giyinmeye, konuşmaya, davranmaya çalışma.
* Tek başına kalmamaya çalış. Bahçede, koridorlarda, tuvalette etrafında güvendiğin insanlar olsun.
* Zorbalık yapan çocuklar başkalarına zarar verirken onları seyretme, çünkü çoğu ilgi çekmek için yapıyor. Bunun
yerine bir yetişkinden yardım iste.

ZORBA KİMDİR?

Önce zorbaları bir tanıyalım. Okullar dedik ama yetişkin dünyasında da bu zorbalardan yok mu acaba?
* Arkadaşlarını fiziksel veya cinsel davranışlarla rahatsız eder: Zorla sarılmak, ellemek, öpmeye çalışmak, yanaklarını sıkmak gibi.
* Arkadaşlarına isimler takar; ‘kaşar’, ‘aranıyor’, ‘kolay’ gibi.
* Arkadaşlarının konuşmasıyla, yürüyüşüyle, görünüşüyle, giyimiyle, davranışlarıyla dalga geçer, aşağılayıcı tarzda veya cinsel içerikli konuşur.
* Genellikle kibar, sessiz ve çekingen olanları seçer. Çünkü onların kavga etmeyeceğini, bağırmayacağını ve öğretmenlere veya başka yetişkinlere şikayet etmeyeceğini bilir. Kendinden güçlüleri seçmez.
* Arkadaşları hakkında dedikodu yayar. Olmayan hikâyeler uydurur, bu hikâyeler genellikle cinsel içeriklidir.
* Arkadaşlarının eşyalarını izinsiz kullanır, sahiplenir veya zarar verir; yırtar, yere atar, saklar vs.
* Durdurmaya, engellemeye çalıştıkça daha fazla zarar vermek ister. ‘Yeter’, ‘yapma’, ‘dur’ uyarılarını ciddiye almaz.
* Kız veya erkek olabilir.
* Genellikle hatalarını kabul etmez, başkalarını suçlar.
* Okulda, mahallede, okul dışı aktivitelerde ve hatta internette zorbalık yapmaya çalışabilir.
* Zorbalık yaptığı kişinin başkalarıyla konuşmasına izin vermeyebilir, onu dışlamaya çalışabilir, tehdit edebilir.
* Genellikle fiziksel olarak daha güçlü gözükür. Daha uzun boylu, daha iri olabilir.
* Başkalarıyla uğraşırken etraflarındakileri eğlendirmeye, daha popüler olmaya, güçlü gözükmeye çalışır. Uğraştığı arkadaşına ne kadar zarar verdiğinin ve üzdüğünün farkında değildir.
* Yetişkinler onu durdurmadıkça devam etmekte bir mahsur görmez. Yanlışını anlayamaz.

ZORBALIKLA KARŞI KARŞIYA GELEN KİŞİ GENELLİKLE NE YAPAR?

* Zorbalıkla karşı karşıya olduğunu fark etmeyebilir, suçu kendinde arayabilir.
* Kendini dışlanmış, ‘farklı’ veya ‘garip’ hissedebilir, suçu kendinde aramaya başlar.
* Arkadaşları ‘ispiyoncu’ demesin diye kimseye söylemek istemeyebilir.
* Yetişkinlerin bir şey yapmayacağını, ciddiye almayacağını düşünüp kimseyle paylaşmaz, oysa paylaşmadığı için kimse bir şey yapamaz.
* Birilerine söylerse problemin daha da büyüyeceğinden, başına daha kötü şeyler geleceğinden korkar.
* Kimsenin ona inanmayacağını düşünebilir.
* ‘Güçsüz’, ‘kendi başına halledemiyor’, ‘anne kuzusu’ gibi gözükme endişesiyle, zarar görse bile kimseye bir şey söylemez.
* Zorba ile karşı karşıya gelmemek için okula gitmek istemeyebilir.
* Derslerde daha sessiz kalmaya, içine kapanmaya başlayabilir.
* Dalga geçilecek özellikleri olduğuna, kendini eleştirdiği konuları başkalarının da eleştirmeye hakkı olduğunu düşünebilir; zayıf, şişman, uzun, kısa, çok çalışkan, çok kitap okuyan vs.
* Zorbalıkla uğraşmamak için kendini değiştirmeye çalışabilir; daha az kitap okumak, daha az soru sormak gibi...
* İnternette zorbalıkla karşı karşıya gelen kişi, başkasına söylerse internet kullanımının kısıtlanacağından korkabilir.