2012’de sadece dilek dilemeyin, bu kez niyet edin

Danışan: 2012’de daha mutlu ve sağlıklı olabilmek için bazı kararlar aldım. Aslında her yıl böyle bir liste yapıyorum ama sürdürmem çok uzun sürmüyor.
Dr. Başak: Listenizde neler var?
Danışan: Her yıl yapmak istediğim üç şey: Kilo vermek, daha fazla spor yapmak ve kendime bir hobi bulmak...
Dr. Başak: İnsanlar her yılbaşında hayatına yeni bir sayfa açmak istiyor ve buna benzer kararlar veriyor.
Danışan: Veriyoruz da sonunu getiremiyoruz. Asıl uygulayabilmek ve sürdürebilmek önemli.
Dr. Başak: Doğru söylüyorsunuz, ömür boyu uygulayabiliyor olsaydık, her yıl başında yeniden böyle kararlar vermek zorunda kalmazdık. Araştırmalara göre, kişilerin yarısı altı aydan sonra, hazirana doğru, bu kararlarından yavaş yavaş vazgeçmeye başlıyor. Buna rağmen bu kararları alıp kendine hedef belirlemek, hiç almamaktan daha iyi.
Danışan: Neden kararlarımıza sadık kalamıyoruz? Nerede yanlış yapıyoruz?
Dr. Başak: Öncelikle bu listenin bir ‘dilek’ listesi olmaması gerektiğinin ve sadece dileyerek bunların gerçekleşmeyeceğinin farkına varmalıyız. Dilemek ve niyet etmek arasında fark vardır. Dilek tuttuğunuzda hiçbir şey yapmadan ‘umarım olur’ diye pasif bir şekilde beklersiniz. Dileğiniz olmayınca da ‘kısmet değilmiş’ diye düşünüp kolayca vazgeçersiniz. Oysa niyet ettiğinizde, bir hedefiniz ve planınız vardır ve olana kadar uğraşırsınız. Niyetinize ulaşmanızın kolay olmayacağınızı bilseniz bile, pes etmeden oldurmanın yollarını bulursunuz.

SABIRLI OLMAK VE PES ETMEMEK GEREK

Danışan: Benim hayata karşı tutumumu değiştirmem gerek sanıyorum. Ben bol bol ‘diliyorum’, dileklerim olmayınca da “Hayat bu, olduğu gibi kabul et” diye kendimi teselli ediyorum.
Dr. Başak: Hayatı olduğu gibi kabul etmemiz gereken durumlar da var elbette. Diğer yandan, kabul etmeyip değiştirebileceğimiz ve değiştirmemiz gereken birçok şey var. Örneğin, hızlı akan bir nehirde kayıkla gezintiye çıktınız. Suyun akışının aksine kürek çekmek çok mantıklı gelmeyip kendinizi suyun akışına bırakabilirsiniz. Suyun sonunda bir şelale olduğunu bilseniz yine de suyun akışına bırakır mıydınız kendinizi? Bu intihar olmaz mıydı?
Danışan: Ne demek istediğinizi çok iyi anladım. Hayatın akışı deyip kendimize faydalı olmayan çok fazla şeyi kabul ediyoruz aslında.
Dr. Başak: Faydalı olmayanları kabul etmek bir yana kendimize zarar veren birçok alışkanlıktan, zarar veren ilişkilerden de vazgeçemiyoruz. Sonunun kötü olduğunu bilmemize rağmen. Çünkü değişim kolay değildir. Yılların alışkanlıklarından vazgeçmek, yeni alışkanlıklar kazanmak ciddi bir çabayı gerektirir ve zaman alır. Sabırlı olmak ve hemen pes etmemek gerek. Eğer 6-12 ay dayanabilirseniz, ömür boyu süren bir değişim yaratabilirsiniz.

Her yılbaşında verilen en popüler kararlardan bazıları

1. Kilo vermek
2. Sigarayı bırakmak
3. Spor yapmak
4. Alkolü bırakmak
5. Borçlardan kurtulmak
6. Para biriktirmek
7. Yeni bir hobi edinmek, yeni bir şey öğrenmek
8. Aile ve arkadaşlarla daha fazla zaman geçirmek
9. Hayatı daha iyi organize edip stresi azaltmak
10. Her ay 1 kitap okumak
11. Yeni yerlere seyahat etmek
12. İş değiştirmek
13. Ruh sağlığını iyileştirmek, korkularla yüzleşmek, kaygıları azaltmak
14. Beden sağlığına özen göstermek
15. Ruh ikizini bulmak, aşık olmak
16. Evi, ofisi kullanılmayan eşyalar ve giysilerden temizlemek
17. Bir yardım kuruluşunda gönüllü çalışmak

Gerçekçi adımlarla başlayın

Hedeflerinize ulaşabilmenize yardımcı olacak bazı tavsiyeler verebilirim:
1. Hedeflerinize küçük ve gerçekçi adımlarla başlayın. Spor yapmak istiyorsanız, örneğin, önce haftada bir günü hedefleyin. “Pazartesileri yarım saat yürüyeceğim”, “Haftada üç gün spor yapacağım” hedefinden daha kolay başarılır.
2. Her hedefinizi bir kağıda yazarak tüm detaylarıyla tanımlayın.
3. Hedefinize ulaşmayı planladığınız zamanı belirleyin. Çünkü zaman sınırlaması olmazsa, hedefinize ulaşmanız neredeyse imkansız olacaktır. Eğer işte, okulda zaman sınırları olmasaydı, emin olun ki birçoğumuz bizden beklenenleri yapmazdık. Örneğin her sabah saat 8.30’da işte olmanız gerekmeseydi, o saatte işe gider miydiniz?
4. Hedefinizi nasıl ölçeceğinize karar verin. “Kilo vermek” hedefini ölçmek kolay ama “Ailemle daha fazla vakit geçireceğim” hedefinizi nasıl ölçeceğinize baştan karar vermelisiniz. Net sonuçlara odaklanmak daha kolay olur.
5. Hedefinizin nedenlerinin, karşılığında size sağlayacağı yararların uzun ve detaylı bir listesini yazın. Hedefinize ulaşmak için çaba sarf etmeniz gerektiğinde ama bu çabayı sarf etmeyi canınız istemediğinde, yazdıklarınızı okumak sizi motive edecektir.
6. Hedefinize ulaşmadığınızda neler olacağının da listesini yapın. Listeye yaşayacağınız tüm olumsuz duyguları eklemek çok faydalı olur.
7. Hedefinize ulaşmanızı engelleyebilecek şeyleri önceden belirleyin. Bunlar duygusal problemler olabilir, korkular, olumsuz inançlar, çevresel faktörler olabilir veya eski alışkanlıklar olabilir. Bunlar için çözümleri önceden hazırlayın. Bu çözümler her zaman elinizin altında olsun.
8. Hedeflerinizi yakınlarınızla paylaşın, saklamayın. Böylelikle etrafınızdakiler de hedeflerinize ulaşmanız için size destek olacaktır.
9. Hedeflerinizin hayalini kurun, aklınızda canlandırın. Hedefinize ulaştığınızda nasıl hissedeceğinizi düşünün. Heyecanı ve mutluluğu hissetmeye çalışın. Sizi motive eden düşünceleri kendinize not edin. Vazgeçmek üzere olduğunuzda bu cümleleri okuyun.
10. Başkalarının benzer hedeflere nasıl ulaştıklarını araştırın. Sizin hiç düşünmediğiniz yöntemlerle başarmış olabilirler.
11. Çevrenizi, hedeflerinize ulaşabilecek şekilde düzenleyin. Örneğin sigarayı bırakmak istiyorsanız, arkadaşlarınız sigara içerken kısa bir süre onların yanından uzaklaşın. Kilo vermek istiyorsanız, arkadaşlarınızla yemek yemek için buluşmak yerine beraber yürüyüş yapmayı önerin.
12. Her seçimde karar anı en kritik ve en zor anlardır. Ya hedefinize doğru bir adım atmayı seçersiniz ya da eski alışkanlıklarınıza yenik düşersiniz. Örneğin ya çıkıp yarım saat yürüyeceksiniz ya da TV karşısına geçeceksiniz. Hangisini seçeceksiniz? Seçim yaptığınız her anın farkına varın. Hedefinize yaklaşıyor musunuz, uzaklaşıyor musunuz?
13. Sabırlı olun. Değişim kolay değildir ve zaman alır. Niyetinizden vazgeçmezseniz, hedefinize ulaşacağınızı hatırlayın.
14. Hedefinizden şaştığınızda hemen vazgeçmeyin. Küçük hatalar, kaçamaklar yaptığınızda kendinizi affedin ve yeniden başlayın.

Yeni yılda tüm hedeflerinize ulaşmanızı dilerim.