Newyork Newyork

Doğan ULUÇ

Gerçek baba kim?

BABA çok yönlü bir sözcük. Köyde kasabada yoksula, düşküne, yetime el uzatan iyilikseverin adı geçtiğinde ‘Baba Adam’ yakıştırması yapılır. Kendini Türk insanına adamış olduğunu sık sık yineleyen Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in de halk arasında lakabı ‘Baba’dır. İsteği sorgu-sualsiz yerine getirilen Alaattin Çakıcı da ‘Baba’dır.

Tıp bilimi ve antropoloji gerçek babayı, çocuk üretimine katkıda bulunan, insan neslinin sürekliliğini sağlayan erkek yaratık şeklinde tanımlar. Amerika'da en süratli gelişen sosyal konuların başında gelen kaçak babalar sorununa baktığımızda ‘baba’ imajının ne denli kirlenmiş olduğu ortaya çıkıyor.

Kaçak babalar Amerikan argosunda ‘Deadbeat fathers’ diye anılıyor. Bu evini terkedip, başka kentlerde yeni yaşam kuran, mahkeme kararına rağmen çocuklarına nafaka ödemeyen erkeklere yakıştırılan bir sıfat. Ama iş rakama döküldüğünde sorun ciddi ve tehlikeli. Amerika'da 22 milyona yakın çocuk baba sevgi, şefkati, himayesinden mahrum çeşitli güçlükler içinde ve sefalet çizgisi altında yaşıyor. Çocuklarını terkettiği gibi ödemeye yanaşmadığı nafaka toplamı ise 18 milyar dolar.

Sorun çok yönlü. Amerika'da her on çocuktan üçü tek ebeveynli evlerde ve büyük çoğunlukla babasız ortamda büyüyor. Ödenmeyen nafaka çocukların sağlıksız yetişmesine sebeb oluyor. Babasız çocuklar arasında yüzde 8'i sigaraya, yüzde 15'i alkol kullanmaya, yüzde 16'sı uyuşturucuya orta okulda başlıyor. Lisede bu rakamlar giderek artıyor. Ağır cürümlerde babasız çocukların payı ana-babalı evlerde büyüyenlerden beş kat daha fazla.

Baba disiplini ve varlığından yoksun ailelerde kız çocuklar 16 yaşına ulaşmadan cinsel ilişkiye girerek doğum yapıyorlar. Zenci ailelerde her üç çocuktan ikisi evlilik dışında dünyaya geliyor. Bu karanlık tablonun kökeninde ‘babasızlık’ yatıyor.

New York nafaka ödemek istemeyen babalara aman vermeyen kentlerin başında geliyor. Mahkeme talimatıyla polisler 100 milyon doları aşkın ödenmemiş nafaka borçlusu babaların arabalarını tesbit ettiğinde tekerleğine kelepçe vuruyorlar. Ön camına da ‘‘Bu arabanın sahibi çocuğuna nafaka ödemeyen kişi’’ yazılı yafta yapıştırıyorlar.

Peki diğer milyonlarca kaçak baba nerede? Emniyet ve FBI merkezleri yasa hükümlerine rağmen çocuklarına para vermeyen babaların kıta ülkenin diğer bölgelerine taşındığını, bir kısmının kimlik değiştirip yeni yaşam kurduklarını bildiriyor.

Öz evlatlarını ne getireceği meçhul geleceğe sürükleyen bazı babaların son yıllarda Amerika'nın ünlü kumar ve eğlence kenti Las Vegas'ı seçtiği işaret ediliyor. Las Vegas ‘Dünyanın Kaçaklar Merkezi’ diye tanınıyor. Her yıl 33 milyon ziyaretçiyi ağırlayan bu çöl kentinde bankasını soyan memurlardan, seri katillere yasa çizgisinin dışına çıkmış tüm mücrimlere rastlamak mümkün. Kumarın ana sanayi haline geldiği şehirde astronomik meblağda dahi olsa nakit para harcayana sorgu-sual yok. Gene de ülke çapında emniyet birimleriyle işbirliği yapan Las Vegas polisi esas kimliğini tesbit ettiği kanun kaçaklarını yakalayıp arandığı yere teslim ediyor. Yetkililer kimlik değiştiren kaçak babaların Las Vegas'ta suç işlemediği takdirde ele geçirilmesinin güç olduğunu itiraf ediyorlar. Baba adını lekeleyen nafaka kaçakları sorununa çözüm kolay görünmüyor. Dünyaya getirdiği çocukları yoksulluğun kucağına atan, yasadışı yollara sürüklenmesine sebeb olan kaçak babaları düşündüğümüzde gazetelerden adı eskilmeyen diğer babalar aklımıza geliyor.

Toplumdaki babaların hangisi gerçek baba?