New York New York

Doğan ULUÇ

Korkutan milenyumlar

Şunun şurasında ne kaldı ki? Sadece ondokuz gün. Dünya bu geceyi bekliyor. 31 Aralık gecesi saatin yelkovanı 12'yi geçtiğinde eski takvimin son yaprağını koparıp yenisinde ilk sayfayı açacağız. Yeni bir gün, ay, yıl, yepyeni bir yüzyıl ve üçüncü bin yıla girecek dünyamız.

2000 yılı niye 2000 bin yılı? Hristiyan din adamı Dionysius Exiguus altıncı yüzyılda halen uluslararası ticarette kullanılan yıl numaralamasını başlatmış.Oysa tarih çizgisinde çok zigzaglar var. 2000 bin tarihi Sunni müslümanlara göre 1491, Şii'ler için 1378, İbrani takviminde 5760, Hindistan'da ise bölgelere göre 2056 ile 1921 arasında değişiyor. Ortalama yaşam süresi 60 yıl hesabıyla takvim düzenleyen Çin de 5 Şubat 2000 gününün yıl tarihi 4698.

Bunun dışında Maya, Aztec, İnca, Kızılderili'lerinde de ayrı takvimlerinde değişik yıl numaraları var. Tam bir rakam karmaşası.

Bir de aylardır yeni bin yılın başlangıç noktası tartışmaları sürüyor. Uzmanlara göre karada 2000'e ilk girecek yer Güney Kutbu'nda Dibble buzdağı. İskan bölgesinde ise Yeni Zelanda'da Pitt Adası, Kiribati, Tonga ve Fiji. Bu dört lokal Pasifik Okyanusu'nda.

Bu yer ve rakam cümbüşüne rağmen doğudan batıya, kuzeyden güneye yerkürenin her köşesi 31 Aralık günü ve gecesinin heyecanı içinde. Vatikan'da katolikler milenyuma dua ederek girecekler. Londra'da Kraliçe Elizabeth yeni yılı törenle açacak, İsveçliler kuzey kutbunda buzlar üstünde dans edecekler, Rio de Janeiro'nun Copacabana plajında bir partiye iki milyon kişi katılacak, Güney Afrika'da eski başkan Mandela'nın davetine yabancı devlet temsilcileri gelecekler, Nepal'de turistler Everest tepesine yakın yerde 2000 yılını kutlayacaklar. Paris'te Eyfel Kulesi'nden geceyarısı dev yumurta inecek, Champs Elysees'de lunapark oyunları sergilenecek.

New York'un ünlü Times Square'inde bir milyonu aşkın insan 31 Aralık sabahından 1 Ocak sabahına müzik eşliğinde eğlenerek yeni yılı karşılayacaklar. Saat 24'de milenyumu müjdeleyen dev bir kristal topun tepeden caddeye inişi 100'ü aşkın ülkede TV ekranlarında izlenecek. Miami sahillerinde müzikli-içkili plaj partileri sürerken Las Vegas'ta MGM Grand'da Barbra Streisand'ı dinlemeye gelenler 2500 dolar ödeyecekler. Los Angeles'de düzinelerle spor meraklısı paraşütlerle dağ yamacındaki Hollywood takına inecekler.

İnsanların sosyal ve ekonomik düzeylerine göre evde, lokantada bol mezeli rakı-şarap yılbaşı alemlerinden özel klüplerde şampanya-havyarlı ziyafetleri bu yılbaşında çok daha görkemli olacak. Oysa heyecana kapılmadan bakıldığında bu olay özetle bir takvim değişikliği. Gene de bu tablo beni ürkütüyor.

İlkin yeni yıla girerken tarihin dört rakamı birden değişiyor. Dünyanın bir yüz yılı daha ileri gideceği 2100'ü bir düşünün. Günümüzün ünlü devlet adamı, politikacılarını Bill Gates, Madonna, Michael Jordan gibi iş,eğlence ve spor alemi şöhretlerinin hiçbiri hayatta olmayacak. Yerküre nüfusu toptan yenilenecek. Düşüncelerim bu kez telefon, TV, otomobil, uçak seyahati ve bilgisayarların bilinmediği geçen yüzyıla kayıyor. Bir pilot tanıdık Amerikan havakuvvetlerinin geliştirdiği Scramjet uçağının 10 Mach sürat yaptığını söyledi. Yani sesten 10 kez süratli. Bu uçakla İstanbul-New York arası bir saate inecek. Onlarca milyon yaşlı dünyamızda son elli yıldaki teknoloji patlaması katlanarak gelişmeye devam ediyor. Son 100 yılda insan yaşam süresi bir misli arttı.Ya 2100 yılında, 2200'lerde? İnsanoğlu 300-500 yıl mı yaşayacak? Ya sekiz, on milenyumlara hele 16 Mart 17865 gibi bir tarihe ulaşıldığında nasıl bir yaşam düzeni sürecek? İnsanlar yaşlı dünyayı bırakıp, uçsuz bucaksız evrende gezegenlere mi taşınacak?

Örnek sıralamaya kalksak kitap yazmamız gerekecek. Hayalgücünü ne kadar zorlasak da gelecek milenyumların getireceklerini tahmin imkansız. Karışık duygular içindeyim ama mümkün dahi olsa bol sıfırlı milenyumlarda yaşamak istemezdim.