Martha Stewart Amerika'nın gözdesi

DİZİ dizi tencere, tava, kapkacak. Ocaklar çift çift. Buzdolabı, bulaşık makinesi, gazlı-elektrikli fırınlar, meyve suyu, sebze özü çıkaran makineler, et kesimi için maun tezgah, paslanmaz çelik lavabolar, raflarda irili-ufaklı tabaklar, düzinelerle boy boy çatal, kaşık, süzgeç, açık dolaplarda baharat şişeleri, tavandan tel file içinde aşağı sarkan soğan, sarmısaklar, dolu dolu turşu kavanozları, hasır sepetlerde Fransız baguette ekmekleri. İnsana nerdeyse ‘‘Böyle bir mutfağım olsa kadın olmaya razıyım’’ dedirtecek görkemde geniş, modern bir mutfak.

Sarışın, güleç yüzlü bir kadın ekrana geliyor ‘‘Bugün annemle size pirogi'nin nasıl hazırlanıp pişirileceğini göstereceğim’’ diyor. Altta ‘‘Martha Stewart'ın Mutfağı’’ ibaresi beliriyor. Martha önceden kaynamış patatesleri püre makinesine attıktan sonra soğan ayıklamaya başlıyor. Ufak tefek, yaşlıca annesi kızına birşeyler fısıldıyor. Martha: ‘‘Annem Lehçe konuşuyor. Soğan kabuğunu yemeyin hasta olursunuz.’’ Püreyi çıkarıp kıyılmış soğan, et, peynir parçalarını karıştırıp avucunda yoğuruyor. Çelik tepsi üzerine sıraladıktan sonra fırına sürüyor: ‘‘400 derecede 20 dakika pişecek.’’ TV onca dakika yumuşak böreğin pişmesini beklemez. Daha önceden fırına verilmiş tepsiyi çıkartıp bir parça pirogiyi annesine veriyor. Yaşlı kadın daha tadına bakmadan Lehçe bir kaç kelime sarfediyor. Yemeği pişiren kızını eleştirecek hali yok, ‘‘Çok lezzetli, eline sağlık’’ demiş olmalı.

Martha'nın yemek pişirme şovlarını milyonlarca Amerikalı izliyor ekran başında, elde kağıt kalem, yiyecek tariflerini alıyorlar. Oysa üniversitede tarih eğitimini modellik yaparak sağlayan alımlı sarışının marifeti yalnızca yemek tarifi vermek değil. Orta yaşlı kadın son yirmi yıldan bu yana Amerikan halkına gıdadan, misafir ağırlaması, ev bakımı, dekorasyon ve bahçecilikte öğretmenlik yapıyor. Martha Stewart tek başına firma, abartısız mültimilyon dolarlık sanayi Amerika'da.

‘Martha Stewart Yaşamı’ adlı satış rekoru kitabı, Emmy ödülleri kazanan TV şovu, yüzü aşkın gazetede yayımlanan köşe yazıları, radyo programları, ürün satışları yapan kataloglar ile Polonya göçmeni ailenin kızı Forbes ve Fortune dergilerinde ülkenin ‘En Güçlü 50 Kadını’ listesinde baş sırada.

Peki serveti 400 milyon dolar olduğu söylenen bu kadın nasıl oluyor da mutfağından yatak odasına Amerikan hayatında böylesine etkili olabiliyor? Martha New Jersey'de ana-babası ve beş kardeşiyle paylaştığı mütevazı evinin oda büyüklüğündeki arka bahçesinde üç yaşında bahçeciliğe merak salmış. İngilizceyi çat-pat konuşan annesinden yemek pişirme, dikiş-nakış öğrenmiş. Okul bitirip Wall Street'te bir borsa firmasında çalışırken annesinin öğrettiği yemek tariflerini ‘‘Davet Ağırlaması’’ adlı bir kitapta toplamış. Bu kitap en çok satanlar listesinde tepeye oturunca Martha'nın gözü açılmış. ‘‘Amerikalı benden yemek pişirmesini, konukları ağırlamasını öğrenirse evinin bakımı, dekorasyonu, evine malzeme alışverişinde seçeceklerini, bahçesinde çiçek düzenlemesini de öğrenir’’ diyerek kolları sıvamış.

Müteşebbis kadın yaşam stili bahis konusu olduğunda ev, çoluk-çocuk bakımı nedeniyle işi başında aşkın, zamanla yarışan Amerikan kadınlarının çaresizliğini idrak ederek sorunlarına evlerinde çözüm getirmiş.

Halkın dişlerini fırçalayacak macundan süreceği arabanın cinsine, gebelik testinden duvar kağıdına, gelinlikten takıya herşeyi TV ilanlarından seçip telefonla sipariş verme eğilimi Martha'ya ışık tutmuş. Kitabının başarısı üzerine TV, radyo şovlarına ve gazete yazılarına yönelmiş, desen ve modellerini bizzat hazırladığı ev eşyalarını kataloglarda pazarlamaya başlamış, web siteleriyle milyonlarca eve ulaşmayı başarmış. Adını taşıyan ürünlerin satışı için az ve orta gelirlilerin uğrağı K-Mart gibi mağaza zincirleriyle özel anlaşmalar yapmış.

Yaşam stili kraliçesi sıfatıyla tanınan ve 20 yıldır Amerikalı ev kadınların gözdesi olan Martha halen Yeni Dünya'nın en zengin kadınlarından biri. Skandala adı karışmayan evli, bir kız çocuğu annesi Martha'nın kızlık soyadı Kostyra. Malikanesinde dört köpeğin yanısıra Mozart, Vivaldi, Verdi, Berlioz ve Bartok gibi ünlü bestekarların isimlerini taşıyan Himalaya kedileri besliyor.