Kaçaklar olmasa hayat durur

Resmi kayıtlara göre 2000 yılından bu yana her yıl 850 bin civarında kaçak göçmen giriyor. 148 milyon insanın çalıştığı Amerika’da kaçak işçi oranı yüzde 10 civarında. Bush yönetiminin yasadışı göçmenler için hazırladığı kanun tasarısı kongrede görüşülürken New York’tan California’ya Amerika’nın çeşitli bölgelerinde protesto gösterileri yapıldı.

Önden, arkadan eve bakıyorum. Wilma Kasırgası kasıp kavurmuş. Fırtına kepenkleri çerçevelerinden sökmüş, ince tel perdeler çoktan uçup gitmiş. Damda kiremitler kırık, iki dev palmiye, bir mango ile ilk ürününün tadına bakamadığımız portakal ağacı boylu boyunca çimenler üstünde. Hüzün çöküyor yüreğime.

İnşaat tamircisi Artie Bower, içimdeki fırtınadan habersiz, not defterine rakamlar düşerken bilgi veriyor: "Kiremitler eski imalat. Bu tip artık üretilmiyor. Tümüyle yenilemek gerek."

Kaça mal olacak? "Kiremit başına 16 dolar, işçilik için de 16 dolar." Damda bini aşkın kiremit var, malzeme ve işçilik için 32 dolardan ev parası kadar tutacak. Sıra kepenklerde.

Artie, "Size güneş kesici kepenk takmışlar, oysa fırtınaya dayanıklı kepenge ihtiyacınız var" diyor. Ne kadar? "13 bin 500 dolar."

Evet veya hayır demem için iki hafta mühlet veriyor. Tamiratı Artie’nin şirketine verdiğim takdirde işe ancak altı ay sonra, eylül sonunda başlayacaklarmış. Niye? "Kasırga tüm Florida’yı vurdu. Sadece bu bölgede üstlendiğimiz tamiratlar 2007 sonunda bitecek. Taleplere yanıt vermekte zorlanıyoruz. Amerikalı işçi bulamadığımız için de fiyatlar yükseldi."

Peki ya göçmen işçiler? "Onlar kaba inşaatta çalışıyor. Dam ve kepenk tamirleri için kalifiye işçi gerek. Yasadışı göçmenleri yetiştirmeye gayret ediyoruz. Ekonomimiz için bu göçmen sorunun çözüme ulaşması şart."

*

Yasadışı denilen ’kaçak göçmenler’ yalnızca Florida değil tüm ülke için ciddi bir sorun.

Florida dünyanın bir numaralı turizm merkezi. Her yıl yerli-yabancı 80 milyona yakın ziyaretçiyi ağırlıyor. Kış ortasında yaz mevsiminin yaşandığı, 2 bin km’ye yayılan sahiller boyunca plajlarda güneşlenme, balık avlama, tekne gezintileri ve hoşça vakit geçirme için Disney World’e gelenlerin harcamaları 50 milyar doların üstünde. Bu bağlamda karşımıza kaçak göçmenler çıkıyor. Çoğunluğu Meksika, Karayipler, Haiti, Küba, Jamaika olmak üzere Kolombiya, Nikaragua, Venezüela, Honduras’dan Amerika’ya yasadışı girenler, Florida, California, Texas, New York gibi kentlerde tarım, balıkçılık, gıda, çiftlik, inşaat, temizlik ve turizm gibi sektörlerin istihdam ihtiyacında büyük ölçüde etkili oluyor.

Amerikan halkının yarısına yakın kısmı ’kaçaklar’a karşı. Ülkede yüzde 6 civarındakı işsizliğe yasadışı göçmenlerin sebep olduğunu söylüyorlar. Diğerleri, "Kaçaklar olmazsa sosyal düzen tehlikeye girer, hizmet sektörü, gıda ve turizm sanayiinde kriz başgösterir, ekonomi sarsılır. Amerikalılar’ın yanaşmadığı işleri onlar yapıyorlar. Kar-kış demeden inşaatlarda malzeme taşıyan, tuğla ören, tarlada kızgın güneş altında sebze-meyve toplayan, hayvancılık sektöründe kesim yapan, balık filolarında, imalat, ulaşım, otel ve lokanta sanayiinde saati 7-8 dolara asgari ücretle çalışacak Amerikalı bulabilir misiniz? Gençlerimiz bu işleri yapmak için 30-40 doların üstünde yevmiye istiyor. Patronlar, kár oranları düşecek diye bu çapta para ödemeye razı değil" diye karşı tezi savunuyor.

California’da sebze üreten bir şirket, işçi bulma kurumuna başvurup çiftliklerde marul ve brokoli toplamak üzere saati 9 dolardan 300 işçi aradığını bildirdi. Yalnızca bir Amerikalı talip çıktı ancak ertesi gün işbaşı yapmaya gelmedi. Şirket aynı gün 300 kaçak Meksikalı’yı işe aldı.

*

Lehte-aleyhte görüşlere rağmen durumun boyutları büyük. Amerika’da 12 milyon civarında kaçak var. Resmi kayıtlara göre 2000 yılından bu yana her yıl 850 bin civarında kaçak göçmen giriyor. 148 milyon insanın çalıştığı Amerika’da kaçak işçi oranı yüzde 10 civarında. Bush yönetiminin yasadışı göçmenler için hazırladığı kanun tasarısı kongrede görüşülürken New York’tan California’ya Amerika’nın çeşitli bölgelerinde protesto gösterileri yapıldı.

Temsilciler Meclisi’nde aralık ayında kabul edilen ağır koşullu göçmen yasasını proteso için iki hafta önce 500 bin kişi sokaklara döküldü. Kongrede azınlıktaki demokratlar "12 milyon kaçak göçmeni bugün sınırdışı etsek Amerika’da hayat durur" diyerek kaçakların statüsünü yasallaştırma eğilimindeler.

Amerikalılar’ın da katıldığı protesto yürüyüş ve mitinglerinde kaçak göçmenlerin sözcüleri "Terörist değiliz, asgari ücretin altında çalışıyor gene de vergilerimizi ödüyoruz. Oturma ve çalışma izni istiyoruz. Amerikalılar’a sağladığınız hakları bize de tanıyın" içerikli konuşmalar yaptılar.

Dikkati çeken önemli bir husus da protesto yürüyüşlerinde bayrak yakma, anarşist slogan atma olmadığı gibi olaylar da çıkmadı. Boğaz tokluğuna çalışan kaçaklar tatminkár olmasa dahi ekmek veren eli ısırmaya yanaşmadılar.