Yüksel Arslan’ın iki kitabı

Biri, ‘İnsan’ (Jacques Vallet, ‘İnsan’ın Yaratılışı’)*.

Kitabın başındaki “Sanatla Bilim Arasında” başlıklı yazı Ferit Edgü’nün:

“L’Homme dizisinin ilk resmi (Arture 360) 1986 tarihini taşır. Yüksel Arslan 1986-1999 yılları arasında yaklaşık 200 arture (Arture, Arslan’ın peinture/resim sözcüğünü kullanmamak için 1960’larda yarattığı bir sözcük) gerçekleştirir.

Bir önceki büyük dizisi Kapital’den, yani tarihten, ekonomi politikten tümüyle uzaklaşmış, adına insan denilen varlığı mikroskop altına yatırmıştır.

Bugün Türkçesi yayımlanan 1. kitap; gerek ilk bölümde yer alan seçilmiş elli arture’le okuyucuya, ‘hemcinsleriyle’ ilgili yeterince şaşırtıcı bilgiler sunmaktadır.”

Edebiyatla bilim karşılaştırıldığında, Arslan bakın ne cevap veriyor:

“Şairleri öteden beri döner okurum. Dinlenmek için ama. Şiir beni diriltmiyor artık. Dinlendiriyor...”

Arslan, sanatındaki gelenek anlayışını aşağıdaki satırlarda özetliyor:

“Olağan sinir sistemiyle ilgili 10’dan fazla arture yaptım. Şimdi de insanda yolunda gitmeyen şeylerle ilgilenmek zorundayım.

Sanatta hümanist, gerçekten hümanist bir gelenek budur. Bir Leonardo da Vinci’nin, bir Bosch’un, bir Bruegel’in geleneğidir bu. Benim en sevdiklerim. Palavradan Camus’vari bir hümanizmadan söz etmiyorum.”

Kitaptaki konuşmalar, görüşler okuma ile çizme arasındaki bağın sağlam olması gerektiğini anımsatıyor. Cinsellikten başlayan insanın her durumunu, halini kuşatan çalışmalar resme yansıyor. Okunan kitaplardan elde edilen bilgiler, bir konuda odaklanmalardan bu yapıtlar ortaya çıkıyor.

***

YÜKSEL ARSLAN’ın masamdaki diğer kitabı: “Yeni Etkiler”**.

Kitabın başındaki “Bir-İki Sözcük” yazısı yine Ferit Edgü imzasını taşıyor. Yeni Etkiler’in niteliği üzerine ön bilgi veriliyor bu yazıda: “Arslan, sanatının gerçeğini dağda, bayırda, yani manzaralarda; nesnelerde, insan bedeninde, çıplaklarda, portrelerde aramaz. Onun kaynağı kitaplardır. Kendisinin çok geniş anlamda kullandığı infliences (etkiler) sözcüğü bu açıdan baktığımda bana doğru gelmiyor.

Örneğin, elinizdeki kitapta Hölderlin’le başlayıp, Mayakovski’yle son bulan 40 arture yer alıyor.

Bu 40 resimde kimler yok ki: Strindberg, Robert Walser, Pessoa, Kafka, Joyce, Mallarme, ama aynı zamanda Blaise Pascal, Kierkegaard, Şostakoviç, John Cage, Beckett, Jean Genet...”

Seçtikleri hakkındaki notları, çiziminde bizi etkiliyor. Onları nasıl algıladığı da bir ressamdan çok bir yazarın dipnotları.

Robert Walser bölümünün üzerinde dikkatle durun, özümseyin...

Sanat/edebiyat kitaplığının temel kitaplarından biri olacaktır.

***

YÜKSEL ARSLAN bu dünyaya veda edeli bir haftayı geçti. Ancak onun sanatının önemini, resimde tam olarak ne yaptığını, Ferit Edgü’nün hep altını çizdiği üzere onun çizer-yazar kimliğini en iyi anlamanızı sağlayacak kitaplar bunlar. Bir büyük sanatçının bu notları ve desenleri, hiç kuşkum yok, sizi eserlerine ve onun dünyasına götürecektir.

...........................

(*) Sel Yayıncılık

(**) Sel Yayıncılık