Yaşar Kemal’i derinlemesine anlamak

Aziz Şeker’in ‘Homerostan Binboğalara Yaşar Kemal’ kitabı büyük yazarı sadece edebiyat açısından değerlendirmiyor. Eserleri ve hayatını bir araya getiren bütüncül bir değerlendirmeye imza atmış Aziz Şeker.
Bu kitabı okuyanlar, beylik yargılardan, birbirine benzeyen değerlendirmelerden öte, özgün bir bakış açısı bulacak.
Kitabın kimliği yazarın ‘Bir Aydın: Yaşar Kemal’ başlıklı Önsöz’ünün son paragrafında yeterince anlaşılıyor:
“Yaşar Kemal’i romanları dışında aydın rolü ve sorumluluğuyla Türkiye’nin siyasal tarihi içinde görmek isteyenlerin kafasındaki bazı soru işaretlerine yanıt verme amacını taşıyan bu kitap kimi yönleriyle de yakın tarihimizin bir edebiyat ve politika okuması olarak değerlendirilebilir. Umarız daha kapsamlı çalışmalar için attığımız adım bir koşuya dönüşür.”
Şeker’in oluşturduğu Yaşar Kemal biyografisi, yazarın kendi sözlerinden ve röportajlara verdiği cevaplardan oluşuyor. Okuru bilgilendiren ve etkileyen yöntemine dikkati çekmek isterim.
Yaşamıyla yapıtları arasındaki gelgitleri göz önüne alarak, yaşamakla yaratmak arasındaki ilişkileri, doğru biçimde ortaya koyuyor Şeker.

Çok çektirildi

Yaşar Kemal hep çok çekti, devlet elinden de başka yönlerden de çok çektirildi. Yaşar Kemal, hapishane günlerinde bile linç edilmek istendi, orada bile baskıcı koşullar altında yaşatıldı.
Hayatındaki bir rastlantının yerini, bilmeyenler okumalı.
Abidin Bey (Dino), onun ‘Ağıtlar’ kitabını matbaada görmüş ve bu kişiyi görmek istediğini söylemiş. İşte bir ömür boyu sürecek bu dostluğun başlangıç mektubu şöyle biter: “Sürgünde Adana’da kaç yıl kaldınız bilmiyorum, uzun bir süre olacak, sizden bu sürede hiç ayrılmadım. Hayat gibi, ışık gibi bir şeydiniz benim için. Benim de düzenim kötüydü. Çok yoksul günler yaşıyordum. Eğer sevgi öğrenilirse en acı günlerde ben sevmeyi, dünyanın en cömert yüreğiyle, çocukçasına sevmeyi sizden öğrendim.”
Hapishane Sonrası Yaşam, Cumhuriyet günleri, bir yazarın yükselişinin ilk kanat çırpmalarıdır.
Dünya ve Türkiye Edebiyatında Yaşar Kemal bölümü, yazarı kendi kitapları ve açıklamaları sınırında değerlendirmiyor. Ayrıca dünya edebiyatı ustalarının eserlerinin izini sürerek, başka verilerden de yararlanarak, Yaşar Kemal’i bütün özellikleriyle ortaya koymaya çalışıyor.
Kitapta, Yaşar Kemal öldükten sonra yeniden bazı çevrelerin gündemine gelen, Nobel ödülü çevresindeki yazılar, kaynaklar, görüşler de ayrıntısıyla yer almış.
Ant dergisinin ve Ant Yayınları’nın Türk siyaset ve edebiyat hayatındaki etkisini ayrıntısıyla işlemiş. Ant yılları, Yaşar Kemal’in yaşamındaki önemli bir döneme ışık tutuyor.
Yaşar Kemal’in Politik Kimliği, özellikle okunması gereken bir bölüm. Çünkü Yaşar Kemal’in İşçi Partisi üyeliği zamanındaki çalışmaları yansıtan bu bölümde, onun bir romancı, edebiyatçı değil bir yurttaş olarak da inandığı düşünce uğruna nasıl direniş gösterdiği anlatılıyor. Bu bölüm, benim için de bilgi tazeleyen, anılarımızı canlandıran bir bölüm oldu. Demir Özlü, Sina Akşin, Önay Sözer ve ben bu sürecin yakın tanıklarıyız...
Yaşar Kemal’in Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar’la olan dostluğu, solu algılayış biçimi bu bölümde ayrıntısıyla anlatılıyor.
Yaşar Kemal’i bütün yönleriyle tanımak isteyenler için önemli bir kitap.