LONDRA’da yaşayan bir arkadaşım geçenlerde e-posta ile benden, az sayfalı, kolay anlaşılır İngilizce bir Osmanlı Tarihi ile Cumhuriyet Tarihi istedi, e-postasını hemen yanıtladım. En kısa zamanda istediğin tarzda kitapları sana gönderirim, dedim.
Bunu söylerken Türk edebiyatı okumuş, ayrıca tarih meraklısı arkadaşlarıma da danıştım. Onlar da hemen bu kitapların bulunacağı kanısındaymışlar.
İş, kitapları bulmaya gelince, şaşırdık. Bırakın yabancıyı, kendi vatandaşımıza sunacağımız yabancı dilde bu tür el kitaplarımız yoktu.
Yabancı ülkelerde el kitabı türü çok yaygındır, herhangi bir kişi, kendi ülkesinin tarihi üzerine birçok kitap bulabilir. O ülkeye gittiğinizde, hemen bu tür bilgileri öğrenebileceğiniz kitaplar vardır.
İstenilen kitap nasıl bir kitaptır?
Batı’daki örneklerine bakarak bunun içeriği ve biçimi konusunda bilgi verebilirim. Arkadaşımın istediği kitabın niteliğini sordum, onun da yanıtı bu konudaki bilgilerimi doğruladı.
* * *
GENELDE on formayı (160 sayfa) geçmeyecek. Lezzetli bir üslupla anlatılacak, terminolojiden kaçınılacak, okurun bu konuyu hiç bilmediği var sayılacak, içinde illüstrasyonlar, gravürler, fotoğraflar da bulunacak, çekici bir kapak yapılacak, iç káğıdı da kaliteli olacak.
Bilimsel güvenirlik taşıyacak, o konunun uzmanı tarafından yazılacak.
Bu tür kitaplar Türkçe’de yok mu? Şöyle bir kartoteksleri taradığınızda var diyemezsiniz. Parça parça var. Şöyle düşünülebilir: Türkler kendi tarihlerini daha ayrıntılı, daha kapsamlı kitaplardan öğrenmek istiyorlar. Bu bana inandırıcı bir gerekçe gibi görünmüyor. Bu kitapları okuyanlar, ileride daha kapsamlı, ayrıntılı kitaplara yönelebilirler.
Ayrıntılı tarihlerin kısaltılmış baskıları da yapılabilir. Bu da Türk okuru için gereklidir.
Şimdi, bir yabancı tarihimizi öğrenmek istiyor, neyi okusun?
Bu yalnız tarihimiz için değil, edebiyatımız, sanat tarihimiz için de geçerli.
2008’de Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı’nda Türkiye Onur Konuğu. Daha önceki deneyimlerimden biliyorum, yabancı ziyaretçiler, kendi dillerinde -mutlaka İngilizce olmalı- o ülkenin kültürünü tanıtan el kitapları arıyorlar. Çoğu ülke bunları ziyaretçilere armağan ediyor .
Dünden bugüne edebiyatımızı, tarihimizi, sanatımızı tanıtacak el kitapları en kısa zamanda hazırlanmaya başlamalı. Yalnız fuar için değil birçok ziyarette bu kitaplar armağan edilmeli.
* * *
KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı, önce bu tür kitapları ısmarlamalı.