Ülkesinin dertlerini yazdı

Çoğunluğun kuralı budur. Bu kez, tersini salık vereceğim size! “Adalet Ağaoğlu’nu okumaya ‘Dert Dinleme Uzmanı’ndan başlayın” diyeceğim

Bir yazarı zaman zaman yeniden okumak, yeni keşiflerin nedenidir. Çünkü iyi bir yazar değişimin içindeki sorunlara da cevap verme ustalığı kazanmıştır.
Türkiye’de bir yazarın işleri arasında dert dinlemenin yerini biliriz. Ağaoğlu, bunu, bir aydın sorumluluğu içinde uygulayan bir yazardır. Onun romanlarında bu memleketin, bu ülkenin insanının dertleri çıkar karşımıza. Kahramanı bizizdir onun eserlerinin!
Kitabın kapağındaki alıntı ‘Dert Dinleme Uzmanı’ olmaya giden yolun başlangıcını göstermektedir: “Okur olmanın önemi kavranmadan, yazar olmanın önemini de durumunu da sorununu ve sorumluluğunu da nasıl kavrayabiliriz ki?”
Bazı kavramlar üzerine çok düşünmüştür, çok açılımlar getirmiştir Ağaoğlu. Bunların başında umut/umutsuzluk gelir.
İyi bir yazarın, denemelerini mutlak okumalıyız. Çünkü birçok iyi yazarın, örneğin Ağaoğlu’nun romanlarının beslendiği kaynaklar, denemelerinde daha net biçimde ortaya çıkar.
‘Karşılaşmalar’ ve ‘Geçerken’i bu gerekçeyle salık veriyorum.
İyi yazarın eserleri, yazıldığı zamanla sınırlı değildir. Hele Türkiye’nin değişmeyen ortamı söz konusuysa, bunun özünü yazar keşfetmişse o roman bir Türkiye/Türk panoramasının temsili olur. ‘Bir Düğün Gecesi’ buna örnektir.
Bazen benim için bir kitap adı, zengin çağrışımlar yumağını harekete geçirir.
‘Fikrimin İnce Gülü’ böyle bir eserdir işte! Almanya’ya göç olgusu, evrensel bir yazarlık düsturuyla işlenir. Geri dönüşün, yersiz yurtsuz oluşun, arada kalanın, her tarafta ‘öteki’ kalmanın anlatımıdır! Her Almanya’ya gidişimde bu romanı anımsarım. “Ne değişti” diye sorsanız yanıt vermekte zorlanırım. “Bizim klasiklerimiz var mıdır” diye sorulur, bir türlü de yanıtlar arasında bir anlaşma, uyuşma olmaz. Ama “Modern klasiklerimiz nedir” diye sorulduğunda küçük bir liste verilebilir. Bu listede yer alması tartışılmayacak isimlerden birisidir Ağaoğlu, kitap da ‘Ölmeye Yatmak’tır.
Romancıların yarattığı kahramanların başarılı olup olmadığının bir sınaması vardır. Herhangi bir gün, herhangi bir yerde karşılaştığınız biri size romandan çıkıp geldiği duygusunu verirse, o romanda inandırıcı bir kahraman yaratılmıştır. Ağaoğlu’nun eserleri böyledir işte! Her kahramanı tanıdıktır.
Bugün 85 yaşını geride bıraktı Adalet Ağaoğlu! 50 yılı aşkın yazın hayatında, insanımızın edebî fotoğrafını çıkardı, her zaman yeniden okunmalı.
-Adalet Ağaoğlu’nun bütün eserleri Everest Yayınları tarafından yayımlanıyor.