GEÇEN salı günü Kültür ve Turizm Bakanlığı Yunus Emre Salonu’nda Müsteşar Prof. Dr. Mustafa İsen başkanlığında toplanan TEDA (Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Türkçe Dışındaki Dillerde Yayımlanmasına Destek Projesi) Seçim Kurulu, Türk edebiyatından eserlerin yabancı dillere çevrilmesi için 1 milyon YTL tahsis etti.
TEDA yılda iki kez, haziran sonu ile eylül sonunda toplanıyor.
Kurul, eserleri seçmiyor, yabancı bir yayıneviyle yapılan anlaşmayı, sadece o yayınevinin saygınlığı, dağıtım ağı açısından inceliyor.
Böylece bakanlık, özel yayıncıların yabancı dile çevirilerinin parasını, müdahale etmeden, özgür seçime karışmadan veriyor.
Belirtmek gerekir ki; bu proje aracılığıyla Türk edebiyatının coğrafyası genişliyor.
Sadece bilinen, tanınan dillerde ve ülkelerde değil, birçok başka ülkede de Türk edebiyatının seçkin eserleri okunabiliyor.
Yayınevlerinin özellikle yazar seçerken, anlaşma yaparken, gerçekten bu adların Türk edebiyatını temsil edecek değerde olmasına dikkat edilsin.
Kısacası şöyle söyleyebilirim; yayınevleri, "Bu benim yayınevimin yazarı, olanak da bulunmuş, çevirteyim, hem yazarım başka dilde yayımlanır, hem de ünü artar" diye düşünmeli.
* * *
KÜLTÜR ve Turizm Bakanı Atilla Koç, kendinden önceki dönemde bu projeye ayrılan parayı artırdı. Gerçekçi ve doğru bir davranış; çünkü 2008 yılında Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı’nda Türkiye Onur Konuğu seçilince, çeviri kitap sayısını artırmak da şart oldu.
Yayınevlerinin de TEDA projesi dışında bireysel girişimlerle, yazarlarını yurtdışına çevirtmeleri önerisinde bulunuyorum.
Frankfurt’taki fırsatı kullanmaları için bunu yapmalılar.
Türk yayıncılarının da artık sınır ötesi yayın operasyonlarında başarılı olmaları gerektiğini bildikleri halde yavaş davrandıkları kanısındayım.
TEDA olmasaydı, hiç kuşkum yok, Halit Ziya Uşaklıgil, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu başka yabancı dillere çevrilemezdi.
Çünkü yalnız bugünün yazarları değil, Türk edebiyatının geçmişteki ustaları da yurtdışına böylece açılıyor.
Tekrar anımsatmakta yarar var:
Frankfurt’ta fuarın önemli unsuru kitap. Yabancı dilde yayımlanmış bütün kitapları yayınevleri toplamalı, onları da sergilemeli.
TEDA Projesi tuttu, başvuruların sayısını, yazar adlarını yazsam gerçekten bunun başarıya ulaştığı kanısına varırsınız.
* * *
ŞİMDİ eylül sonunda da yeni eserler, yeni dillerinde okuyucuya ulaşacaklar.