İyi şair Arif Damar, 1940 Kuşağı’nın önemli şairlerinden biridir.
Genellikle o kuşak Toplumcu Gerçekçi şemsiyesi altında anılır.
Oysa Arif Damar, toplumcudur ama bu genel yargının içine girmez. Çünkü poetikası farklıdır, şiirde duyarlılığın da ne kadar önemli etken olduğunu yazdıklarıyla göstermiştir.
Bu yıl Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü kazanan Bir Gökkkuşağı İnerse Nasıl, kitabını okuduğunuzda toplumcu şiirin her zaman yenilendiğini, klişe deyimle söylersek her zaman güncellendiğini fark ederiz.
İyi bir şairin, tazeleme ilkesi budur. Düşüncesinde aynı kalmak, ilkelerini; onun için söylersek, Marksist estetiğini korumak ama biçimsel açıdan da, içeriği de rötuşlayan yeniliği görmezden gelmemek.
Arif Damar, toplu şiirlerini Yoksulduk Dünyayı Sevdik başlığı altında yayımladı.
Şiir ve edebiyatın genel sorunları üzerine yazdığı düzyazıları da onun edebiyat üzerine nasıl derinlemesine düşündüğünü, şiirini nasıl bilerek yazdığını gösteren örneklerdir.
Arif Damar’ın şiirleri, toplumculuğun iyi şiir için yeterli olmadığını, onun ardında şiiri şiir yapan kuralların unutulmaması gerektiğini bize gösterir. Çünkü toplumcu şiir yazan şairlerin, ideoloji ile edebiyat arasına sıkışmasından doğan tehlikeleri atlatabilmiş ustalığa ulaşmıştır.
Şiirleri dışında, Edebiyat Yazıları’nı da okumanız gerekir. O ve kuşağındakiler, bir ülkenin esenliği, özgürlüğü için iyi şiirler yazmışlar, birçok kuşağa bu bilinci aşılamışlar ve bedelini çok ağır ödemişlerdir.
Ödül kazanan kitabı Bir Gökkuşağı İnerse Nasıl, ilgi çekici bir bölümleme içeriyor.
Ömer Uluç ile, Cemal Süreya İle, Arif Damar İçin...
Ömer Uluç İle bölümünün desenlerini iyi ressam Ömer Uluç çizmiş.
Kara Karanlıklarda, şiirle hayatın iç içe geçen güzelliğini simgeliyor:
"Soğuk kara karanlıklarda / Karanlık suratlı adamlar duruyordu / Köşe başlarında / Arkadan vuracak bir bıçağın / Parıltısı havada / Çok geçmeden alındık aydınlık evlerimizden / Güz akşamlarının alacası / Şafak vakitlerinin kızıltısında / Götürüldük kara suratlı adamların arasında / Tıkıldık kara hücrelerin karanlıklarına / Sonraları alındık tek tek / İtildik kakıldık şeflerinin kara karaltısında / İndi kalktı kara sopalar ak topuklarımıza / Kara gözlerimiz ışırken / Kararsın diye erkenden / Ama / Ama onlar karardı / Biz aydınlandık daha daha / Kara kara karanlıklarda"
Tevfik Fikret İçin, Matrak, Yaş 83 şiirlerini mutlaka okuyun.
YAŞANTIYA VE İNANCA YAPIŞIK BİR ŞİİR
İlhan Berk’in Ve İşte Güneş Deniz Kıyısından Dönüyor - Arif Damar’ın yetmiş yaşına armağan şiiri, bir şairin bir şairi anlatışının güzelliğini taşıyor:
"Ey karışımı eşit olan şafak / İmgeler ki şairlere verilmiştir / Ve işte güneş deniz kıyısından dönüyor / Taş yalınlığında çoğul yüzün ne güzel"
Tülin Damar - Enver Ercan’ın hazırladığı Arif Damar - Nám-ı Diğer "Arif Barikat" kitabında; Enver Ercan’ın söyleşisi, Alpay Kabacalı’nın yazısı kitap için bir okur hazırlığı sunuyor.
TÜYAP tarafından İzmir Kitap Fuarı için yayımlanan kitabın son bölümünde Demir Özlü’nün Arif Damar Üzerine yazısından bir bölümü alacağım:
"Arif Damar iyice değerlendirilmemiştir. Onun yaşantıya ve inanca yapışık şiiri, durmaksızın, güncel yapılmamıştır; çok sözü edilmemiştir, - çok sözü edilmesini kendisi de istemezdi sanırım - ama gene de değeri bilinir, her süre açık açık söylenmese de."
Ödüller yeni okumaları anımsatır, iyi şair Arif Damar’ı da yeniden okuyun.
DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ
Yıllara mı Çarptı Hızımız İsmet Kür Everest Yayınları
Yalnız Mor Kemal Siyahhan Sel Yayıncılık
Sınırlar Arasında Banu AvarRemzi Kitabevi
Yeni Bir SayfaItalo Calvino - Çeviren : Kemal AtakayYKY