Tiyatro tarihimizden önemli bir kesit

Kent Oyuncuları’nı  birçok kişi seyretmiştir. Yıldız-Müşfik Kenter kardeşlerin yanında Kent Tiyatrosu’nun önemli bir ismi de şair ve tiyatro dünyasının unutulmazı Kâmran Yüce’dir. Üçünü de seyreden biri olarak tiyatro tarihimizdeki vazgeçilmez yerlerini unutmamak gerektiğini düşünüyorum. Hiç kuşkusuz bu isimlere Şükran Güngör’ü de katmak gerekir.

Çevirmen, yayın yönetmeni Kâmran Yüce’nin kızı Deniz Yüce Başarır’ın büyük emekle hazırladığı ‘Perde Kapanmasa Görecektiniz’ kitabı, yalnız Kenterlere değil, tiyatro tarihimize de ışık tutuyor.

Kitabın kapağı şöyle:

“Perde Kapanmasa Görecektiniz

Kâmran Yüce’nin arşivinden Kent Oyuncuları’nın Kuruluş Hikâyesi (1959-1986).”

Kitabın adı Yüce’nin bir dizesinden alınmış.

Kitabın ilk yazısı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na ait…

Deniz Yüce Başarır ‘Başlarken’ yazısında kitabın oluşumunu kaleme alıyor. Çalışmaların temelini gerçekleştiren Başar Başarır’ı şu cümleyle tanıtıyor: “Değerli eşim Başar Başarır’dan rica ettim: Babamın arşivini benim için tarar mısın, diye. Çünkü tiyatronun belleği, 1986’daki ölümüne kadar oyunculukla birlikte, dergi, afiş, ilan, basınla ilişkiler gibi birçok işi de yürüten babam Kâmran Yüce idi.

Umarım okuyanlar arşivlere, belgelere, anılara dayanan ama bir tiyatrocu kızı olmanın getirdiği, belki sahne tozu iddialı olur ama kulis tozunu okuruna da bulaştırmaya niyetlenen, bu geçmiş zaman hikâyesinden keyif alırlar. Sırf
o siyah beyaz fotoğraflara bakarak bile bir zaman tüneline gireceğinizin garantisini verebilirim en azından. Ben çok güzel vakit geçirdim.”

Ben de nice oyunu o tiyatroda seyrettim, nice Türk oyun yazarını onlar sayesinde fark ettim. Siyah beyaz fotoğraflar benim de anılarımı tazeledi.

Kitabı okuduğunuzda, eserde Başar Başarır’ın nasıl bir görev yüklendiğini fark ediyorsunuz.

‘İçindekiler’e baktığınızda, Kenterler ekseninde Türkiye’de tiyatro dünyasının röntgenini görürsünüz.

Anabaşlıklardan bazıları şöyle:

- Babam, ben ve Kent Oyuncuları

- Site Tiyatrosu

- Ve onlar artık Kent Oyuncuları

- Harbiye’de yeni dönem Hamlet ile başlar

- Ayrılık rüzgârları

- 80’ler… Tiyatro canlanıyor

Bazı özellikler çalışmayı beğenmemi, önemli bulmamı sağladı: Kent Oyuncuları’nın hemen hemen bütün oyunlarını seyrettim. Türkiye’de bir tiyatro kurmanın, onu yaşatmanın zorluğunu öğrendiğimde, yaptıkları iş gözümde daha da büyüdü.

Oyunları seyrediyorsunuz, alkışlıyorsunuz; kulisi, o oyun sahneye gelinceye kadar çekilen hem sanatsal hem ekonomik sıkıntıları düşünmüyorsunuz.

Hem belgelere dayanan hem de birinci elden anıları, tespitleri bize aktaran bu kitap belgesel yanıyla da övülmeye değer. Türkiye’deki bir anlayışın da altını çiziyor. Bir kuruluşun geçmişini tanıyoruz.

Deniz Yüce Başarır’ın inceleme, değerlendirme yeteneğine, Başar Başarır’ın her işine özen göstermesine bir kez daha tanık oldum.

Perde Kapanmasa Görecektiniz
Deniz Yüce Başarır
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları

Yazımı, Yüce’nin ‘Gölge’ şiiriyle noktalıyorum:

Ben oyuncuyum

Eski Yunan’dan beri

Şimdi adım değişti biraz

Serseri

*

Sizi güldürmek ödevim

Zaman zaman ağlatmak

Eğer isterseniz takla atmak

*

Acılarım yok

Size sattım

Perde kapanmasa görecektiniz

Az daha ağlayacaktım

*

Rüyam alkışlarınızla dolu

Küçük görmenizle günüm

Söylesem anlar mısınız

Çok üzgünüm

*

Beğendiğiniz zaman

Sevincim sonsuz

Evinize dönünce

Beni unutursunuz

*

Ben palyaçoyum kralım

Hamlet’im

Ben sizinle başladım

Sizinle varım

Ben söyleyemediklerinizim

Düşündükleriniz

Desem inanmayacaksınız

Ben gölgenizim.