Sahaflar ve sahaflık üzerine

Türkiye Sahaf Kolektifi adına bir bildiri hazırlamışlar. Şöyle diyor:

“Türkiye’de ve dünyada bir hayalet dolaşıyor. Bu hayalet koronanın hayaleti. Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’deki sahaflar üzerinde de dolaşmakta. Hepimiz bütün esnaflar gibi dükkânları kapayıp eve çekilmek zorunda kaldık. Dükkânlar boş, raflardaki kitaplar suskun. Halbuki daha birkaç hafta evveline kadar hayat canlıydı, ticaret sürüyordu. Sahaflar, dükkânlarında mütevazı ticaretleriyle yaşamaktaydılar.

Oysa bugün, kepenk kapatmış esnaf, ticari gelirden yoksun sahaflar, raflarda ilgili ve meraklısını özleyen nadir kitaplar, hepsi beklemede... Dükkânlardan el-etek çekilmiş, meraklının, araştırmacının, kitap dostunun yaptığı sohbetler fısıltı halinde geziniyor boş dükkânlarda. ‘Her lonca kesmiş kendi pirinden ümidi tarumar’ bir durumda.

Sahaflar, işte bu durumu sizlere, yani sahaf dostlarına, bütün açıklık ve vehâmetiyle ifşa etmek, vaziyet-i umumiyeyi anlatmak üzere bu yazıyı kaleme aldılar.

Sahaf esnafı ve çizgiromancılar, efemeracılar, filatelist ve nümismatikçiler, küçük objeciler, ikinci elciler, seyyar kitapçılar gündelik yaşayan, nakit sermaye ve birikimi olmayan ticaret erbabındandır. İşte bu nedenle dükkânların kapalı, kitap ticaretinin sonlanmış olmasına pek uzun bir zaman dayanamazlar. Kendilerini idare ve idame etmeleri gündelik kazanç kapıları kapatılırsa mümkün olmaz. Uzun süreceği söylenen bu vahim pandeminin öngörülen bitiş tarihine kadar dayanması pek çoğu için gerçekten zor.

Sahafların son yıllarda pek çok kesime ulaşmakta işine yarayan internet üzerindeki satış platformları birçok esnafımızın faydasına olmuş, bazı sahaf arkadaşları ayakta tutmuştur.

Yine sosyal medyada sahaf dostlarının elbirliği ile gerçekleştirdikleri yayın ve haberler sahaflarımızı daha tanınır hale getirmiştir. Çeşitli kurum ve kuruluşların yaptığı ‘Sahaf Festivalleri’ ilgiyi arttırmış, esnaflarımıza maddi ve manevi destek sağlamıştır.

Oysa bugün dükkânlar kapalı, festivaller yok ve ticaret durmuş vaziyettedir.

Elimizde sadece internetin getirebileceği bazı nimetler söz konusu. Canlı müzayede, listeli satış, telekonferans sistemiyle söyleşiler, sahaflık üzerine meraklı soruları cevaplamaya çalışacağımız, antika ve kıymetli kitaplar hakkında bilmek istedikleriniz hakkında konuşacağımız ‘Ustalara Sorun’ programları gibi, teknolojinin nimetlerinden yararlanarak sahaf dostlarının kaynaşmasını ve görüşebilmemizi sağlayacak eylemler planlamaktayız.

Okur sayımızın azlığını düşünürsek yaptığımız iş ‘Körler ülkesinde ayna satmaya’ benziyor. Ama biz biliyoruz ki bizlerin müşterisi olan veya müşterimiz olmasa da kitapsever ve kitapbilir insanlar var. Bir çoğu müşterimiz değil, ahbab, arkadaş ve dostumuz. Ortak paydamız kitap olunca, kaçınılmaz bir dayanışma gelecek diye düşünüyoruz.

Şimdi zor bir dönemden geçiyoruz. İstiyoruz ki SAHAFLAR olarak ayakta kalabilelim ve bu hayaletin yarattığı kaostan çıkıp yine ilişkilerimizi sürdürebilelim.

Türkiye sathında sahaflığa gönül vermiş tüm esnaf ve gönüldaşlarımızın hem derdine deva olacak hem de sahaflık kültürünü bir üst seviyeye çıkaracak bu eylemlerimizi bir bir hayata geçireceğiz. Bize destek olmak için, sahafları yaşatmak, normal günlerde nereye gitti bu sahaflar dememek için bizi telefon, mail, internet, WhatsApp, Instagram, Facebook, gibi kanallardan arayın, sorun, hatırlayın. Gelin bu kanallarda sohbet edelim, kitap konuşalım, alış-veriş yapalım, karşılıklı bilgilenelim. Bize isteklerinizi bildirin, biz size yeni güzellikler sunalım.

Türkiye’de ve dünyada bir hayalet dolaşıyor, koronanın hayaleti bu hayalet.

Biz sahaflar olarak bu hayaleti def edeceğiz ve değişen dünya koşullarında gereken yerimizi alacağız.

Kitapseverlere, sahaf dostlarına sesleniyoruz. Bizi bulun, bizi arayın, bizimle konuşun. Gerisi kolay...

Son sözümüz Kanat Atkaya’nın deyimiyle ‘Sahafını koru kitap aşkına’.

Sevgiler ve saygılar sunuyoruz.”

EMİN Nedret İşli, çeşitli platformlarda sahafların yerini, önemini, işlevini dile getirmiştir.

Derneğin üye sayısı 50–60 civarındadır. Bu sayıya, efemara, pul, bilet, kartpostal işleriyle de uğraşanları katarsak sayı 100’ü buluyor.

Genelde sahaflar kendilerini kitap fuarlarında gösteriyorlar, eskiden fuarlarda yer almazlardı.

Zaman zaman belediyeler de fuarlar, festivaller yaparak sahaflarla okurların buluşmasını sağlıyorlar.

Bizde sahafların önemi daha çok öne çıkıyor. Özellikle çok satmayan kitaplar bir daha basılmıyor, bu açıdan da sahaflara ihtiyacımız var. Hele bazı kitapları kütüphanelerde de bulmak mümkün değil, şair Celâl Sılay’ın kitabını hazırlarken bu sıkıntıyı yaşadığım için iyi bilirim.

İşli, kitap müzayedelerinde de hatırı sayılır sayıda kitap satıldığını, internetin de kendilerini ayakta tutan unsurlardan biri olduğunu belirtiyor.

Sahaflar da günübirlik kazançla maddi varlıklarını sürdürürler. Sahafların zenginliği sahip oldukları kitaplarla ölçülür ama bunların da satılması gerekir.

* * *

KİTAP meraklılarının sahaf dostlarımızı hatırlamasını dilerim.