Piyanist baba ve kızından Bartók albümü

Bartók’un oğlu Péter için yazdığı Mikrokosmos, piyanoya yeni başlayan öğrencilerden konserlerde çalınan eserlere uzanan geniş bir repertuarı kapsıyor.

Piyano eğitimi repertuarının vazgeçilmez mihenk taşlarından biri olan Mikrokosmos, 6 kitap ve 153 kısa pedagojik parçadan oluşuyor. Eserin ilk parçaları piyanoya başlayan genç piyanist adaylarını hedef alırken, son iki kitabı ise bestecinin kendisi de dahil olmak üzere birçok piyanistin konser repertuarında yer alıyor (Toros Can da Mikrokosmos seçkisini Paris-Cite de la Musique’de seslendirmişti). Bu parçalar sadece piyanistler için değil, aynı zamanda bestecilik eğitimi alanlar için de bir referans niteliği taşıyor.

Mikrokosmos projesi bir yandan da Toros Can’ın daha önce kaydetmiş olduğu Amerikalı besteci George Crumb’ın Makrokosmos’una bir kontrast niteliği taşıyor. Albümün kaydını stüdyoda izleyen ve kitapçıkta bir yazısı yayınlanan Feyzi Erçin, CD kitapçığında şöyle yazmış:

“Mikrokosmos, hayatı boyunca pedagojiye ilgi duyan Bartók’un 1932 ile 1939 yılları arasında çocuklar için bestelediği bazı kolay piyano parçalarına kıyasla çok farklı bir dünyadır. Daha çok teknik meseleye yoğunlaşan ve egzersizler hariç yüz elliden fazla parça içeren, tek ve basit gözüken bir konunun kocaman bir dünya haline geldiği, yaşama açılan bir kapı gibidir; bir başyapıttır. Eserin ilk kitabını dinlerken duyduğumuz müzik adeta bir bebeğin ilk adımlarını atarken önünde açılan yepyeni bir evrendir. Toros Can’ın yıllar önce kızının ilk adımlarını izlerken duyduğu heyecan ile şimdi meslektaşı olarak onun hem tuşlardaki parmakları hem de sesinin varlığıyla paylaştığı bu CD’nin yapıldığı zamanın arasındaki yılları düşününce, Mikrokosmos yaşama ve zamana dair oluveriyor.”

Müzik yaşamı boyunca Macar müzisyenlerle pek çok kez yolları kesişen Toros Can’ın Yale Üniversitesi’ndeki piyano öğretmeni, önemli Macar piyanistlerden Prof. Peter Frankl’dı. Can, Frankl ile Bartók’un eserlerini çalışarak, bestecinin stili ile ilgili önemli bilgiler almıştı. Hatta Bartók’un bizzat öğrencisi olan György Sándor’un çalıştaylarında bestecinin eserlerini yorumlamıştı. Piyanistin bir diğer Macar bağlantısı ise ilk kaydettiği CD repertuarını yine bir Macar besteci olan György Ligeti’nin eserlerine ayırmasıydı. Bu kayıt, başta Le Monde olmak üzere birçok Avrupa medyasında büyük yankı uyandırdı.

Toros Can ve Beril Can, Mikrokosmos vasıtasıyla, 1936 yılında ülkemize gelerek meslektaşı A. Adnan Saygun ile birlikte Anadolu’yu dolaşan, bu coğrafyanın müziklerini kaydeden, raporlar hazırlayıp konferanslar veren Bartók’a saygı dolu bir selam gönderiyor.

Albümün kayıtları İTÜ MİAM’da ses mühendisi Oğuz Öz tarafından yapıldı.

Beste:

- CD 1

- Mikrokosmos I – II – III

- CD 2

- Mikrokosmos IV- V – VI

(lilamüzik)