YAZARLARIN, sanatçıların yaşamını yansıtan belgesellere çok gereksinimimiz var.
Ama bunu başarabiliyor muyuz? Olumlu yanıt veremeyeceğim. Orhan Kemal için yapılan Sessizlerin Sesi:Orhan Kemal belgeselini seyrederken bunu düşündüm. Orhan Kemal gibi yaşamı zengin malzemeyle dolu birinin belgeseli bize bir büyük edebiyat ustasını, onun yaşamından kesitlerle tanıttığı için elbette yararlı bir çalışma. Ama yeterli mi? Bundan çok daha iyi, ayrıntılı bir belgesel yapılabilirdi kanaatindeyim. En azından sadece Türkiye’de değil, yurtdışında yaşadığı yerler de görsel malzemeyi zenginleştirmek için kullanılabilirdi. Çocukluğunu yaşadığı, babasının sürgün yerleri çekilebilirdi. Babası ve babasının siyasal durumu ile ilgili daha fazla bilgi verilebilirdi.
* * *
YÖNETMEN Mehmet Güleryüz, konuşanların sayısını artırabilirdi. Edebiyat yönünün daha artmasını sağlayabilirdi. Türkiye’de onun için çalışma yapmış, kitap yazmış kişiler mutlaka bu belgeselde bulunmalıydı. Anıların yoğunluğu içinde, edebiyat yanı biraz ihmal edilmiş gibi geldi bana. İnanıyorum ki, edebiyat eleştirmenleri bu yanı artırabilirlerdi. Mehmet Güleryüz’e kimin danışmanlık yaptığını bilmiyorum ama, bu konuda daha donanımlı bir belgeseli onlar sayesinde gerçekleştirebilirdi. Yönetmen bence bu belgeseli yeniden ele almalı, gerekli ekleri yapmalı.
* * *
KİMLER emek vermiş? Senaryo: Feza Sınar, Görüntü yönetmeni: Levent Bıyıklıoğlu, Kurgu: Can Salman, Kurgu Danışmanı: Ayhan Ergürsel, Canlandıran: Mehmet Önder. Katılanlar: Fikret Otyam, Doğan Hızlan, İbrahim Balaban, Müjdat Gezen, Erden Kıral, Işık Öğütçü, Uğur Öğütçü, Nâzım Öğütçü, Hüseyin Sözlü, Erol Şadi Erdinç. Bu konuşanlar, Orhan Kemal’i tanıyanlar. Anılar bölümünde, İkbal Kahvesi ile ilgili bilgiler verilmeliydi. Her sabah Nuruosmaniye’den Kapalıçarşı’ya geçerken ona orada rastlardık. Fotoğraflardan daha çok yararlanılabilirdi belki. Ara Güler, zengin arşivi ile şüphesiz bu konuda fazlasıyla yardımcı olabilirdi. Hiç kuşkusuz bu belgeselde en önemli konuşmalar aile bireylerinden geliyor. Oğlu Nâzım’ın anlattıkları, Orhan Kemal’in neler çektiğini, hükümetin baskısını bize aktarıyor.
* * *
GENE de bu belgeselin geliştirilerek, zenginleştirilerek satışa sunulması ileriki yıllara Orhan Kemal gibi bir ustaya dair kuşatıcı bir dokümanın kalması açısından yerinde bir adım olacaktır.