Okuma notlarından roman tarihi

Selim İleri Türk edebiyatının ustalarını unutmaz, unutturmaz. Son kitabı ‘Edebiyatımızda Sevdiğim Romanlar Kılavuzu’ bu anlayışla yazılmış, masamızın üstünde tutacağımız bir kitaplar kitabı.

İyi yapılmış sınıflamalara, uzun mesailer harcanmış analizlerin nihayetinde maddeler halinde ifade edilmesine hoş bakarım. Hele ki biraz öznel bir yapıya sahiplerse, içinde bambaşka anlamlar, gizler barındırırlar…
Bazı yazarlar vardır, ürünleri hakkında konuşmazlar, bazıları başka yazarların eserlerine dair de konuşmazlar. Yazarların başka adlar için yazdıkları yazılar, arka planda kendi yazarlık-okurluk haritasını ortaya çıkarırlar. Bazı yazarlar ise, edebiyata emek vermiş, gerçekten iyi eserler ortaya koymuş adların kıymetinin bilinmesi için sürekli didinirler. Bu sonuncuların sayısı çok azdır.
Selim İleri bu adların başında gelir ve o Türk edebiyatının ustalarını unutmaz, unutturmaz.
Son kitabı ‘Edebiyatımızda Sevdiğim Romanlar Kılavuzu’ bu anlayışla yazılmış, masamızın üstünde tutacağımız bir kitaplar kitabı.

Sadece sevdiği kitaplar

Selim İleri, kitabın içeriğini hem nesnel hem de öznel bir tutumla açıklıyor. Bir yazarın tutkulu, duyarlı okuma notları ama aynı zamanda roman tarihimiz açısından da eşsiz bir kaynak kitap.
“Baştan beri romanlar karasevdalısıydım. Edebiyatımızda Sevdiğim Romanlar Kılavuzu, yarım yüzyılı aşkın zamandan beri, roman okumalarımın, romanlar üzerine yazılanları okumamın ve romanlar üzerine yazdıklarımın verimi: İzlenimler, etkilenimler, saptamalar, bir romanın özünü duyumsamaya çalışmalar, bazan roman sayfalarına düşülmüş notlar, hattâ bazan anı kırıntıları… Edebiyat tarihçilerimizin hor gördüğü eserler de var bu kitapta. O eserlerin önemsenmemiş özelliklerini saptamaya çalıştım. Kılavuzu sevdiğim kitaplarla sınırladım.” sözleriyle bu kitabı neden ve hangi duygularla yazdığını izah ediyor Selim İleri.

Edebiyat tarihinin soğuk, durgun, donmuş tavrı birçok yazarı, şairi katı nesnelliğin kurbanı yapmıştır.
Selim İleri bu anlayışı da değiştirmiştir. Kitabında 1874 - 1980 yılları arasından seçtiği 229 roman üzerine yazmış.
Farklı edebiyat anlayışlarından, farklı dünya görüşlerinden, farklı üsluplardan seçildiği için hem Selim İleri’nin kendi edebiyatına hem de Türk edebiyatına önemli bir ışık tutuyor. Edebiyat tarihi kadar sosyal ve siyasal tarihimizi de işaret ediyor Selim İleri.
Çağlayan Çevik’in kendisiyle yaptığı söyleşide çok önemli bir söz söylüyor Selim İleri: “Bu kitabı Behçet Necatigil’e göstermek için yazdım. Ben hep mutlu oldum bu kitapları okuyarak. Kendi gündelik alelade hayatımdan daha önemli gördüğüm günler, zamanlar oldu. Bir büyük borcum vardı bu büyük yazarlara ve kitaplara, yaşım da artık 65’e geldiği için bu borcu ödemek ihtiyacı hissettim.”