Nâzım Hikmet defterlerinin içeriği

Bu yazımda da defterlerin içeriğinde iz süreceğim.

Defterlerden Nâzım Hikmet’in 1937-1942 arasındaki davalarının seyrini öğrenebilirsiniz.

Belgelerde, onunla birlikte yargılanan, hapiste yatan kişiler hakkında da bilgi edinebiliyoruz. Bütün bu bilgileri, o dönemde yazılmış şiirlerle birlikte daha iyi anlayabileceğimiz kanısındayım.

Birinci Defter:

“Şairin ‘kahrolası aczi’ne dairdir. 1937’de İstanbul Tevkifhanesi’nde yazıldı.

Dönemin önemli dergisi Yedigün’de bir ilan:

Nâzım Hikmet
YEDİGÜN’de
Okuyucularımıza, tahrir ailemize şair Nâzım Hikmet’in de dahil olduğunu memnuniyetle bildirmek isteriz.
Şair Nâzım Hikmet şimdiden sonra ‘Nâzım Hikmet’ imzasile yazdığı bütün yazıları yalnız Yedigün’de neşredecektir.
Şiirlerinde olduğu kadar nesrinde de hakikaten üstat olan Nâzım Hikmet’in imzasile yazdığı bütün şiirlerini ve hikâyelerini Yedigün sayfalarında okuyacaksınız!
Gelecek hafta en yeni şiiri:
YOLCULUK.”

BU ilanı koymamın birkaç gerekçesi var.

Dergilerde edebiyatçılara yer vardı, dergi okuru da iyi yazar ve şairleri okurdu.

Edebiyatla basının arası bugünkü kadar açılmamıştı.

Yolculuk şiiri de bu bölümde yer alıyor.

Komintern arşivinden bölümler.

İkinci Defter:

Harp Okulu Davası’nın 29 Mart 1938 tarihli gerekçeli kararı.

Ahmet Emin Yalman’ın, onu savunan, ortamı yansıtan yazıları.

Üçüncü Defter:

Donanma Davası’nın sanıkları.

Nâzım Hikmet Ran, Kemal Tahir Tipi, Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Abdülkerim (Kerim) Korcan.

Meselenin ne olduğuna dairdir:

‘Esir düşmekte değil, teslim olmamakta bütün mesele...’

Halûk Şehsuvaroğlu ile de gemideki karşılaşmasından söz edilir. Şehsuvaroğlu’nu tanıdım, Cumhuriyet gazetesinin tarih eklerini hazırlardı.

Kemal Tahir, Fatma İrfan’a Nâzım’la yazacağı ortak bir romandan söz ediyor:

“Kemal Tahir, Nâzım’ınkiyle kendi yazdığı arasındaki üç farkı da belirttikten sonra ‘Her yiğitin bir yoğurt yemesi varsa her yiğitin bir karısını sevmesi var’ diye bağlıyor mevzuu.

Kemal Tahir ve Nâzım Hikmet birlikte çalışma denemesini bir köy romanında da sürdürmesini isteyecek, kim bilir, Piraye muhalefetinin de etkisiyle belki, sonuçlandıramadan vazgeçeceklerdir.”

Donanma Davası’nın sanıkları. Nâzım Hikmet’in Atatürk’e yazdığı mektup. Bir kez daha okunmalı.

Dördüncü Defter:

Nâzım Hikmet ve Kemal Tahir’in Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne yazdığı itiraz dilekçesi.

Nâzım Hikmet’ten General Ali Fuat Cebesoy’a mektup.

Semiha Berksoy’un Çankırı Cezaevi’nde Nâzım Hikmet’i ziyareti sonrasında yaptığı tablo.

DEFTERLERDEN seçmeleri yaparken yaşamını ve çevresini anlatan sayfaları tercih ettim. Çünkü şiirler zaten biliniyordu.

Kütüphanenizin temel kitaplarından biri olacak.

Yapı Kredi Yayınları’nın 5 bininci kitabı olarak yayımlandı.