’Mevlevi Sesler’i dinlemek

Sekiz CD’lik Mevlevi Sesler’de (*) İsmail Dede Efendi’nin şu besteleri yer alıyor:

Ferahfezá Mevlevi Ayini, Hüzzam Mevlevi Ayini, Nevá Mevlevi Ayini, Sabá Bûselik Mevlevi Ayini, Şevk-ü Taráb Mevlevi Ayini, Sabá Mevlevi Ayini, Bestenigár Mevlevi Ayini, Ensrümantal Mevlevi Ayini.

İsmail Dede Efendi, 1778’de İstanbul’da doğdu, Hicaz’da hacı olduktan sonra koleradan 1846’da Miná’da öldü. Mezarı Mekke’dedir.

Bugün birçok bestesi çalınıyor, dinleniyor.

O, dini ve ladini müziğin büyük bir bestecisidir.

Bazı bestelerini anımsatayım:

Yine bir gülnihal aldı bu gönlümü, Şu karşıki dağda bir yeşil çadır, Gözümde dáim hayál-i cáná.

Albüm özenle hazırlanmış. Kadir Topbaş ile Nevzat Bayhan’ın yazılarının yanı sıra, İsmail Dede Efendi’nin yaşamı ve eserleri hakkında bilgi veriliyor.

Eserler Mehmet Akça yönetiminde icra edilmiş, eserlerin metinleri de meraklısı için albüme basılmış.

Albümdeki Mevlevi Ayinleri başlıklı bölümdeki bilgi, dinleyiciler, özellikle bu konu hakkında bilgi sahibi olmayanlar için aydınlatıcı bilgi içeriyor.

Sanırım sema dışında bu müziği dinlemeniz Mevláná okumalarınızı zenginleştirecek.

İLK "sema"yı 1956 yılında Spor ve Sergi Sarayı’nda izlemiştim. (Bugünkü Lütfi Kırdar Kongre ve Kültür Merkezi).

İsmail Dede Efendi’nin Hüzzám, Ferahfezá, Sabábuselik ayinlerini bundan önce Nevzad Atlığ yönetimindeki Kültür Bakanlığı İstanbul Devlet Türk Müziği Korosu’ndan dinlemiştim.

Gene aynı koro, Acemaşiran, Suzidilara, Hicaz, Neva’ları da seslendirmişti.

1978 yılında Divan Edebiyatı Müzesi’nde sema ayini dışında, kadın seslerin de iştirak ettiği bir icrayı hatırlıyorum.

Mevláná Yılı’nın kalıcı çalışmalarına toplu halde baktığımda, epeyce önemli yapıt ortaya konulduğu kanısına vardım. Yeni çalışmaların da haberini verdiler, onlar da elime geçtiğinde sözünü edeceğim.

Özellikle Mesnevi’nin çeşitli baskılarının, çeşitli çevirilerinin yayımlanması, her kitaplıkta mutlaka bulunması gereken bu baş eserin yaygınlaşmasını sağlamıştır.

Çeşitli nedenlerle gerçekleştirilen anma yılları, kalıcı kitaplar kazandırıyor bize.

* * *

DİNLEME gereği duyacağınız bir albüm.

*) Dede Efendi, Mevlevi Sesler, Mevláná’nın 800. Doğum Yıldönümü Münasebetiyle Dede Efendi’nin Ayini Şerifleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri Tic. A.Ş. Tel: 0212 274 58 40.