Meşrutiyet’in 100. yılı sergisi

Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne hatta bugüne kadar gerçekleşen siyasal hareketleri, darbeleri, mücadeleleri, seçimleri daha iyi anlayabilmek, doğru yorumlamak, donanımlı olabilmek için bu sergi, bizi gerek yazı, gerek görsel açıdan bilgilendiriyor.

Ömer M. Koç, Sunuş’ta kitabın ve serginin amacını özetliyor:

"İkinci Meşrutiyet’in İlanının 100. Yılı anısına hazırlamış olduğumuz bu yayının ve serginin amacı, cumhuriyet yıllarına da büyük etkiler yapmış bulunan bu çalkantılı döneme dikkat çekmektir. Değişik dinlere ve ırklara bağlı kitlelerin daha demokratik bir idare tarzına karşı duymuş oldukları özlemin ve beklentilerin kitap ve afişlerden, hatıra eserlere ve hatta günlük kullanım eşyasına kadar yansımış olması çok ilgi çekicidir."

* * *

SERGİ kitabında; Sinan Kuneralp, H.Şükrü Ilıcak, Paul Bessemer, Sacit Kutlu, David Barchard, Edhem Eldem’in incelemeleri var. Katalog bölümünü de, Bahattin Öztuncay hazırlamış.

Kuneralp, 24-31 Temmuz 1908: İmparatorluğu sarsabilecek bir hafta yazısında; Batı basınından yorumları bize iletiyor.

Batı basınının İkinci Meşrutiyet’i nasıl yazdığı ve basının işlevi konusunda geçmişten bize örnekler sunuyor.

Ilıcak’ın "Osmanlı Rumlarının Bilinmeyen ’Hürriyet’ Hikáyeleri" bazı soruların yanıtını veriyor. Özellikle, etnik unsurların bu hareket doğrultusundaki davranışlarını aktarıyor. Rumca yazılı iki kartpostala dikkatimizi çekiyor. Enver Bey fotoğrafının bulunduğu kartpostalda şunlar yazılı:

"Yaşasın Vatan-Yaşasın Millet-Yaşasın Hürriyet", diğeri de İzmir Rumlarının Meşrutiyet Kutlamaları.

Paul Bessemer’in "Osmanlı Yahudi Cemaati ve 1908 Devrimi" yazısı bir başka etnik grubunun durumunu inceliyor.

Sacit Kutlu’nun "İkinci Meşrutiyet Dönemi’nin Fikir Akımları" yazısı, siyasal uygulamaların ardındaki düşünceyi öğrenme açısından temel çalışmalardan biri. Çünkü o düşünürleri, düşünce akımlarını bilmeden siyasal hareketi iyi değerlendirmek mümkün değil.

Edhem Eldem, "Enver, Enver Olmadan Önce" yazısında belgelerle, mektuplarla bir portre çiziliyor, sonraki döneme ışık tutan bir çalışma.

Sergiyi gezmenin gereği, görsel malzemeyi görebilmeniz.

Dergi kapakları, afişler, kartpostallar, bardaklar, seramik tabaklar. Dört dilde basılan fotoğraflı afişler, işlemeli mendiller.

* * *

İKİNCİ Meşrutiyet’in siyasal, toplumsal tarihimizdeki önemini belirtmeye gerek yok. Ama bu sergiyi gezerken görsel malzemenin önemini kabul edeceksiniz.

Kataloğu da edinmeniz gerekir, kitaplığınızı zenginleştirir.

İkinci Meşrutiyet konusuna yeniden döneceğiz.