Kütüphanelerin durumu

İstanbul’un Kültür Başkenti olduğu yıl kaçırılan fırsatı bir kez daha yazmalıyım.

Yeni kütüphaneler yapılmadığı gibi eski kütüphanelerin gelişmesi de sağlanmıyor.

İyi bildiğim iki kütüphane, Beyazıt Devlet Kütüphanesi ile Atatürk Kütüphanesi’ne yeni bir bina yapılmıyor, zaten genişleyecek alan da yok.

Okullar açıldığında kütüphane eksikliğimiz daha fazla hissedilecek, çünkü öğrencilerin okullarında kütüphaneleri bulunmadığından çocuklar ders çalışmaya bu kütüphanelere gelecekler.

Araştırmacılar ne yazık ki yer bulamıyorlar. Kütüphane yönetimi araştırmacılara bir yer ayırıyor da bu sayede onlar için çalışma imkânı doğuyor.

Artık merkez kütüphane anlayışını mahalle kitaplıkları sürdürüyor. Çünkü bunlar geceleyin de ailece kültürel ihtiyacı karşılıyorlar. Ana-baba çocuk bir arada burada kültürel amaçlı vakit geçiriyor. Kitaptan DVD’ye, CD’ye kadar bütün unsurlar burada bulunuyor.

Kitaplarımın bir bölümünü gönderdiğim yerlerde benim adıma kütüphaneler var.

Antalya’da benim adıma bir kütüphane, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi kitaplığında da bazı kitaplarım, bir de TÜYAP’ta kitaplarım var. Birçok dostum kitap bağışında bulunmak istiyorlar ancak alacak yer yok. Çoğu bağış kitap paketleri açılmadan duruyormuş. Bazı üniversitelerde başlayan kütüphane binası çalışmaları tamamlanamıyor.

Büyük sitelere kütüphane mecburiyeti konulmasını öneriyorum, inşaat müsaadesi verilirken bunu da şart koşsunlar.

Şimdi yerel yönetimlerin kütüphane girişimleri gerçekten de semtin havasını değiştiriyor.

Hele eve verilen kitaplar, bir ailenin okumasını sağlıyor.

*

AA’nın haberine göre TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) kütüphane sayısı ve kütüphaneler hakkında istatistikleri paylaşmış. Bu bilgiler ışığında bir soru soracağım. Buradaki kütüphanelerin hepsi faal mi? Yeni kitap alacak bir bütçeleri var mı? Personel eksikliği gideriliyor mu? Bu ayrıntı Türkiye’de kütüphanelerin durumuna daha net bir biçimde bakmamızı mümkün kılacaktır.

Bazı rakamları sıralayalım:

- Türkiye’de 2017 yılı itibarıyla 28 bin 126 kütüphane faaliyet gösteriyor.

- Milli Kütüphane’den yararlananların sayısı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 1 azaldı. 

- 1 milli, 1146 halk, 564 üniversite ve 26 bin 415 örgün ve yaygın eğitim kurumu olmak üzere toplam 28 bin 126 kütüphaneye ulaşıyor.    

- Milli Kütüphane’nin 26 bin 478, halk kütüphanelerinin 2 milyon 201 bin 39 ve üniversite kütüphanelerinin 3 milyon 814 bin 500 üyesi bulunuyor.      

- Geçen yıl Milli Kütüphane’deki kitap sayısı 1 milyon 410 bin 489 olarak tespit edildi. Buradaki diğer materyalin sayısı ise yüzde 18.4 artarak 184 bin 316 oldu.     

- Milli Kütüphane’den yararlananların sayısı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 1 azalarak 629 bin 905 olarak kayıtlara geçti. Aynı dönemde kayıtlı üye sayısı ise yüzde 1.9 azalarak 26 bin 478’e düştü.     

- Halk kütüphanelerinin sayısı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 0.8 artarak 1146 oldu. Halk kütüphanelerindeki kitap sayısı bu dönemde yüzde 6.2 artışla 19 milyon 993 bin 613’e ulaştı. Bu kütüphanelerdeki kayıtlı üye sayısı aynı dönemde yüzde 29.7 artışla 2 milyon 201 bin 39’a yükseldi. Bu kütüphanelerden yararlananların sayısı yüzde 7.8 artarak 25 milyon 91 bin 232’ye çıktı. Halk kütüphanelerindeki diğer materyal sayısı ise geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 2.4 azaldı.     

- Üniversitelerdeki kitap sayısı arttı.     

- Üniversite kütüphanelerinin sayısı geçen yıl 564 olarak kayıtlara geçti. Buralardaki kitap sayısı bir önceki yıla göre yüzde 7.5 artışla 16 milyon 385 bin 532’ye çıktı. Kayıtlı üye sayısı ise bu dönemde yüzde 0.1 artarak 3 milyon 814 bin 500’e yükseldi.     

- Resmi okul, özel okul ve özel kurs kütüphanelerini kapsayan örgün ve yaygın eğitim kütüphanelerinin sayısı ise 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 3.2 azalarak 26 bin 415’e geriledi. Bu kütüphanelerdeki kitap sayısı aynı dönemde yüzde 2.6 azalarak 26 milyon 707 bin 127 oldu.     

*

DAHA ayrıntılı bir istatistik ele geçirebilirsem, değerlendirmem çok daha gerçekçi olur.