Doğan Hızlan: Kütüphaneciler siyah kurdele taktı

Doğan HIZLAN

KÜTÜPHANE HAFTASI'nın 37'ncisi başladı. Hepimizin bilgi birikimini sağlayan bu kutsal sığınakların cefakár ve fedakár çalışanları siyah kurdele takacaklarmış.

Kütüphanelere olan ilgisizlik devam ederse, kapanan kapılara birer siyah kurdele takılacak.

Öyle bir dert yumağı ki, her yıl katlanarak artıyor, personel sayısı azalıyor, yeni kitaplara yer bulunamıyor, yeni kütüphane binaları yapılmıyor.

Her yıl aynı dertleri, çözümsüz sorunları yazarak, kütüphaneci dostlarımın çektiği çileyi bir gün olsun kamuoyuna duyuruyorum.

Yılda bir kez, konuşmalar yapılıyor, vaadler veriliyor, törenler düzenleniyor, sonra...

Kütüphaneciler tozlu raflarla başbaşa bırakılıyor, daha doğrusu devlet onları terkediyor. Yıldan yıla gönül alıyor, sonuç değişmiyor.

Kütüphanelerin sorunu acildir.

Başka bir ilgisizlik de dikkatimi çekiyor.

Her konuya eğilen özel teşebbüs, nedense kütüphaneciliğe uzak duruyor.

Türkiye'de özel kitaplıklar kurulmuyor. Çoğu kimseler kitaplarını bir kütüphaneye bağışlıyor, kataloglara girmeden kutular içinde sararıp gidiyor.

Kültür Bakanı İstemihan Talay, hafta dolayısıyla yaptığı konuşmada, ‘‘Kütüphanecilik alanının en başta gelen sorunu, kütüphaneciliğin ekonomik ve sosyal açıdan gerekli şekilde değerlendirilmediği gerçeğidir,’’ demiş.

Talay, 1410 olan kütüphane sayısını 2001 yılının sonuna kadar 1500'e çıkarmayı hedeflediklerini de belirtmiş.

Kütüphane sayısının artmasını sevinçle karşılarım, İstanbul'da bile kütüphane sayısı yeterli değildir.

Ancak bu şartlarda yeni kütüphane açmanın bir anlamı olabilir mi?

Gerekli biçimde işletilmedikten sonra kitaplık işlevini nasıl yerine getirecektir.

Tartışmak gerek.

* * *

KÜTÜPHANE HAFTASI'nda bir de Kültür Bakanlığı Kütüphanecileri'nin yakınmalarını aktaralım. Madalyonun iki yüzünü de görelim:

‘‘Ülke genelinde, Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü'ne bağlı hizmet veren 1405 halk kütüphanesi bulunmaktadır. Milli Kütüphane Başkanlığı da dahil olmak üzere Bakanlığımızda toplam 304 kütüphaneci görev yapmaktadır. Bu durumda ortalama 5 halk kütüphanesine 1 kütüphaneci düşmektedir. Milli belleğimiz olan Milli Kütüphane ise 20 kütüphaneci ile modern kütüphane hizmetlerini verme çabası içindedir.

Üniversitede 4 yıl boyunca, bilgi kaynakları ile kullanıcı arasındaki iletişimi en doğru ve en kısa zamanda, kütüphanecilik biliminin çerçevesinde kurmanın eğtimini alan kütüphaneciler Kültür Bakanlığı'na bağlı kütüphanelerde çalışmaktansa, daha yüksek maaş veren kurumları tercih etmektedir (işe yeni başlayan kütüphaneci; Kültür Bakanlığı'nda 175 milyon, TBMM Kütüphanesinde 500 milyon, Rekabet Kurumu Kütüphanesinde 600 milyon maaş almaktadır.)

Şansssız bir başlangıç yaparak Kültür Bakanlığı'nda çalışmak zorunda kalan kütüphaneciler ise, zaman içinde özlük haklarının ve çalışma koşullarının iyileştirilmemesi nedeniyle, daha iyi koşullarda çalışabileceği kurumlara gitmenin yollarını aramakta; ancak, Bakanlıkça kütüphanecilere muvafakat vermeme ilke kararı ile engellenmektedir.’’

Kütüphane kölelerini azad etmek için bir çare bulmalı.

* * *

ÇALIŞANLARINA karşı en asgari ekonomik koşulları layık gördüğümüz bu koşullarda, Kütüphane Haftası, kütüphaneci dostlarıma kutlu olsun demek içimden gelmiyor.

Sorunların halledildiği, kütüphanecilerin hakkının verildiği Kütüphane Hafta'larının özlemiyle.