Komşu komşunun müzesine muhtaçtır

Emirgán’daki Sakıp Sabancı Müzesi’ne komşuysanız, müzeyi ücretsiz gezebilirsiniz, hatta ağırlanırsınız da.

Hem müzeyi gezeceksiniz, hem de çayınızı, kahvenizi içeceksiniz.

Şu anda kaçırmayacağınız bir sergiden söz ediyorum.

Doğu’dan Batı’ya Kitap Sanatı ve Osmanlı Dünyasından Anılar.

Lizbon Calouste Gulbenkian Müzesi’nden önemli parçalar.

Eserleri gördükten sonra doğrusu biraz üzüldüm. Çünkü eğer bürokrasinin ve yanlış bir milliyetçiliğin, en yumuşatılmış deyimiyle ihmalin hışmına uğramasaydı bugün bu eserler bizim ülkemizde olacaktı.

Neyse, geçmişin derdine düşüp bugünü unutmayalım.

Calouste Sarkis Gulbenkian, 29 Mart 1869’da Üsküdar’da doğdu, 20 Temmuz 1955’te Lizbon’da öldü.

Damadı Kevork Essayan’ın anlattığına göre, Gulbenkian 14 yaşlarındayken okulda çok çalıştığı için babası ona elli kuruş vermiş, o da bu harçlıkla gidip çarşıdan eski sikkeler almış. Bu ilk aldığı sikkeler daha sonra koleksiyona dönmüş.

Ama bunun dışında, çocukluğunda içinde yaşadığı İslam kültürünü de unutmamış, ona da bir koleksiyoncu olarak bağlanmış.

Koleksiyonların yer aldığı sergiyi gezerken, Batı Kitapları Koleksiyonu ile Doğu Kitapları Koleksiyonu’nu gördüğünüzde, Gulbenkian’ın bilen, titiz, beğenisi yüksek bir koleksiyoncu olduğunu fark edeceksiniz.

Kitabı seven biri, kitabın kapağının ve içinin birlikte nasıl insanı büyülediğini hemen fark edecektir.

Çünkü önünde durup uzun süre, kitaplara zevk, tutku, belki biraz da kıskançlıkla bakacaksınız.

* * *

BİZİM çeviri tarihimizde önemli bir yeri olan Fenelon’un Telemak’ın Serüvenleri (Les Aventure de Telemaque filss d’Ulysse) kitabının önünde, bizim çeviriyle olan ilişkimizi mutlaka düşüneceksiniz. (Bu kitap edebiyat tarihimize ilk çeviri eser olarak geçmiştir ve Yusuf Kamil Paşa çevirmiştir.)

Kitabın dışını biraz tasvir etmeliyim.

Charles Monnet’nin kompozisyonları, Tilliard’ın oyma baskıları, Derome’un elinden çıkma kırmızı sahtiyan cilt.

Doğu Kitapları Koleksiyonu’na baktığınızda, 16. yüzyıl sonlarında yazılmış bir Kuran cildine, Mesnevi’nin tezhipli serlevhasına hayran olmamak mümkün değil.

Şiir, roman ve diğer türdeki kitapların ilk basımını bu sergide görebileceksiniz.

Kitap denince, dışını ve içini, okumadan önce de inceleyen tutkunlar için mutlaka görülmesi gereken bir kitap şöleni.

Edhem Eldem’in Calouste Gulbenkian hakkında yaptığı araştırma sadece bir koleksiyoncunun geçmişine eğilmemiş, bir dönemi aydınlatan pek çok ayrıntıya yer vermiş.

Eldem’in hazırladığı kitapta; üç kuşak Gulbenkian Ailesi’nin aile ağacı, ailenin tarihiyle ilgili dokümanlar, harita ve fotoğraflar da bulunuyor.

* * *

BUGÜN, Sakıp Sabancı Müzesi, kitap tutkunlarının buluşma yeri olacak.