‘İlk’leri merak ederim

Bugün neredeyse hepimizin kullandığı şeyler... Peki ilk kim keşfetmiş? Kıtaları, adaları, yeni dünyaları kim bulmuş? Günlük yaşamdan teknolojinin bütün aşamalarına kadar hayatımızı değiştiren ‘ilk’lerin altına kimler imza atmış? Bunları öğrenmeden keşfin, icadın gelişimini öğrenemeyiz.

Bilirsiniz, yaşadığım şehirle çok ilgiliyimdir. Doğma büyüme oralıysanız şehrinize duyduğunuz bu merak biraz tutkuya, biraz saplantıya döner.

Süleyman Faruk Göncüoğlu’nun ‘İstanbul’un İlkleri’ kitabını görür görmez okumaya başladım. Bugüne kadar o kadar çok İstanbul kitabı okumama rağmen bu kez başka bir heyecanla çevirdim sayfaları.

BİZANS’IN İLK TÜRK DAMADI

Bu tür kitapların işlevi, bilgileri toplu halde sunmasında. Bölük pörçük bazı bilgileri biliyordum ama bir arada okumak daha hoşuma gitti.

 Dünyanın en güzel yeri neresidir?

 Bizans sarayına damat olan Türk kimdi?

 Şehre, Anadolu’dan ilk büyük göç, ne zaman oldu?

 Hıristiyanlar, Çemberlitaş’ın önünden geçerken neden istavroz çıkarırdı?

 Osmanlı’nın ‘kamusal alanları’ nerelerdi?

 Sadece kadınların gömüldüğü hazire neredeydi?

 Sinema seyreden ilk Osmanlı padişahı kimdi? Ve daha birçok sorunun cevabı...

İSTANBUL’UN İLK VALİSİ

Satır aralarında sadece Osmanlı İstanbul’u değil, Bizans devrinin de imparatorluk keyfi yer alıyor.

Tanpınar’ın deyişiyle, “Bu şehir, devamlı şekilde muhayyilemizi işletme sihriyle bize tesir ediyor.”

İlk kütüphaneler, Bizans’tan bugüne okumamızın, kitapla ilişkimizin haritasını sunuyor. Mesela İstanbul’a tayin edilen ilk validen, Fatih Sultan Mehmet’in bu kent için neler istediğini öğrenebilirsiniz.

İlk sergi salonuyla ilk resim sergisi maddeleri, resim sanatının gelişimi konusunda bilgi veriyor.

İlk ‘fast food’ları okumadan da tahmin edebilirsiniz.

Şimdi ‘dünya’ tamlamalı dükkânlarda satılan simitleri gördüğünüzde Evliya Çelebi’nin simit ve simitçiler hakkında aktardıklarını hatırlayacaksınız.

İlkleri öğrenince sonrasını bilgiyle takip edebiliriz.

Yaşadığınız İstanbul’u daha yakından tanımaya yarayan bir el kitabı.