ESKİ edebiyat yıllıklarının işlevini gören yıllıklar artık yayınlanmıyor.
Şimdi sadece şiir yıllıkları hazırlanıyor. Onlar da ya bağımsız bir yayın ya da bir derginin eki olarak çıkıyor.
Sanat yıllığını da unutmayalım.
Özlediğim iki yıllıktan biri Varlık Yıllığı diğeri de Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı.
Bir yılın edebiyatını, çeşitli türlerdeki kitaplar hakkında yazıları bu yıllıklarda bulabilirdik.
Yaşar Nabi Nayır’ın hazırladığı Varlık Yıllığı’nda, eleştirmenler, yazarlar, şiir, öykü, roman, deneme-eleştiri, sinema, resim üzerine yazdıkları yazılarla, bu yıllıkta geride kalan bir yılı değerlendirirlerdi.
Daha da önemlisi Sami N. Özerdim, bir yılın dökümünü yapardı. Bibliyografyası benzersiz bir kaynak niteliği taşırdı.
Böylece, geçen yılın önemli kitaplarını, ödül alanları, ilk imzaları, ilk eserleri bu listeden öğrenebilirdik.
Bir yılın edebiyatını, sanatını izleyemeyen -kaç kişi izliyor ki- bu yıllık sayesinde eksiğini giderebilir, seçimini yapabilirdi.
Şimdi, kaç şiir kitabı yayımlanmış, kaç öykü kitabı çıkmış, romanların sayısı ne kadar, hangi ödül hangi yazara/esere verildi, yeni ve yetenekli yazarlar kimler sorularının yanıtını verecek bir yıllığımız yok.
* * *
NESİN VAKFI EDEBİYAT YILLIĞI’nı da Aziz Nesin hazırlardı.
Yıllık, sadece edebiyat yıllığı idi ve başka türler bu yıllıkta yoktu.
Çeşitli türlerde ürünlerin yanı sıra, edebiyat incelemeleri de bu yıllıkta yer alırdı.
Ayrıca yuvarlak yaş dönümlerinde yazarlarla yapılmış, ayrıntılı konuşmalar da yıllığın bir özelliğiydi.
İki yıllık bir arada, bir yılın edebiyatı üzerine bilgi verirlerdi.
Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı’ndaki konuşmalardan, kitaplar hakkındaki yazılardan bugün de yararlanıyoruz.
Bizde kurumlar, bazı önemli işleri devam ettirmek, onları yaşatmak için çaba harcamıyorlar.
Herhangi bir holding, bu adı koruyup, bir kurulla bu yıllığı sürdürebilirdi.
* * *
İKİ yıllığı da hazırlayanın iki iyi edebiyatçı olduğunu belirtmeye gerek var mı?
İkisi de kendi yazdıkları dışında, başkasının çalışmalarının da okunmasını, okurlara iletilmesini arzuluyorlardı.
Acaba şimdi de edebiyatçı yayıncılar yıllık yayınlayabilirler miydi?
Belki yayıncılık anlayışı değişti, belki de yıllıklara gerek duyulmuyor.
Hiç kuşkusuz edebiyat yıllıklarında yalnız Türkiye’de verilen ödüller yer almamalı, başta Nobel olmak üzere uluslararası önemde edebiyat ödüllerini kazanan kitapların da adı verilmeli.
Ayrıca onlardan dilimize çevrilenleri de belirtmeli.
Bu konuda internete bakın gibi artık klasikleşmiş bir tavsiyede bulunmayın.
Böyle yıllıklar insanın masası üstünde durur ve zaman zaman ona bakarak kitap seçer.
* * *
UMARIM gelecek yıl, ayrıntılı edebiyat yıllıklarını okuyabiliriz.