Fransızca’da Türk Şiiri

Çünkü sinemadan tiyatroya, müziğe kadar birçok türde ürünlerimizle, sanatçılarımızla bizi tanıyacak olan Fransızlar, sanırım bütün bu bilgileri Türk edebiyatı ile tamamlamayı beklemektedir. Kanaatimce bu gerekmektedir de. Çünkü kalıcı olan, daha sonrasına başarılı bir şekilde aktarımı daha kolay olan, bizim edebiyatımızı/edebiyatçılarımızı anlatan kitaplardır.

Fransa’da yayımlanan DIX-SEPT POETES TURCS CONTEMPORAINS (On Yedi Çağdaş Türk Şairi*) bu konuda olumlu ve gerekli bir adım. Şiirimizi tanımayan, sanırım bizi tanıyamaz. Güzin Dino’nun çevirilerinin de yayınlanmasını bekliyorum. Kitap, Türk şiirinden önemli örnekleri sunuyor. Antolojideki şiirleri Metin Cengiz seçmiş.

Şiirlerin başında kısa bir biyografi ve kitap listesi yer alıyor. Okuyanlar, bizim şairlerimiz hakkında, özet bilgi edinecekler. Tek tek şairlerden Türk şiirinin panoramasını -belli bir ölçüde- çıkarmak da mümkün.

Seçilen şairlerin adlarını vereyim:

Ahmet Oktay, Cevat Çapan, Özdemir İnce, Fikret Demirağ, Ataol Behramoğlu, Güven Turan, Mehmet Taner, Gülseli İnal, Sina Akyol, Ayten Mutlu, Tuğrul Tanyol, Metin Cengiz, Hüseyin Ferhad, Enver Ercan, Yavuz Özdem, Mustafa Köz, Küçük İskender.

* * *

KİTAP kapağındaki tanıtıcı yazının Türkçe çevirisini aldım yazıma. Hem seçen şair, hem de Türk şiiri üzerine özet bilgi veriyor:

“Bu antolojideki şairler Metin Cengiz tarafından seçilmiştir. Metin Cengiz, şair, denemeci, çevirmen ve editörlük yapmaktadır. ‘Bir Tufan Sonrası ve Diğer Şiirler’ adlı kitabı daha önce yayınevimizce yayımlanmıştır. Metin Cengiz, ‘Baudelaire’den Günümüze Fransız Şiiri ve Çağdaş Fransız Şiirinden Seçmeler’i yayınlamış, Türkiye’de Fransız şiirini en mükemmel tanıyan kişilerden biri. Ve pırıltılı çağdaş Türk şiirinden Fransız okuyucusunun duyarlığına en uygun düştüğüne inandığı şairlerden bu seçkiyi yaptı.

Bu antoloji bize farklı, büyük bir ses sunmaktadır, destansı solukların karşısında ortaya çıkan bir şiir, angaje (bağlı) şiire denk düşen yalnızlığın saf şarkısı. Bazı şairler sözcüklere bir anlam çokluğu vererek kelime ekonomisi yaparken, hislerin ışıltısı altında öykülemeyi başarılı bir biçimde gizliyorlar. Bazıları ise ister mutlulukla, ister trajik bir biçimde olsun kırılgan bireysel gerçekliğin tarihle nasıl iç içe geçirileceği konusunda uzmanlar. Ya da Doğu ile Batı’nın karşılaştığı yerde, sanki bir gazetenin sayfalarını yazıyorlar. Bu 17 şair ile dünyanın en rafine ve en zengin şiirlerinden değişik ve usta işi yazılmış bir şiirine, bitmemiş bir imgesine varmış oluyoruz.”

Hiç kuşkusuz, bu antolojideki şairleri görenler, kitaba başka adları eklemek isteyecekler, bazı adları da çıkarmak isteyeceklerdir.

Unutmamak gerekir ki, antolojiler kişisel seçimlerin aynasıdır.”

* * *

METİN Cengiz’in bu tür çalışmalarını sürdürmesini bekliyorum. Edebiyatımızın tanınmasını sağlayacak kitaplardan biri.

(*) Dix-Sept Poetes Turcs Contemporains, LEVEE D’ANCRE. L’Harmattan.