Enis Batur’un edebiyat haritası

Değişik zamanlarda yayımlanmış kitapların tek ciltte çıkmasının, okur açısından şöyle bir önemi var: Okur da eleştirmenler de bir yazarın/şairin/denemecinin zaman içindeki görüşlerini bir silsile içinde öğrenir.
Onları yeniden okurken, yazar hakkında da toplu bir değerlendirme malzemesi elde etmiş olur.
Enis Batur, okumalardan elde ettiği bilgiyi, beğeniyi bir kaynak zenginliği içinde sunmasını bilen edebiyatçılardan. Bilgi ve zevk bileşkesinde değişik türlerin çağrışımları, izdüşümleri var. O yazıları yalnız bir edebiyatçının değil bir kültür adamının ürünleri olarak okumak gerek.

Okumakla bitmiyor

Türlerin bileşimi yanı sıra, Doğu/Batı buluşması da bu yazılara geniş açı kazandırıyor. Enis Batur’un Son Modernler-Edebiyat Üzerine Denemeler 1 kitabını okurken, genel saptamalarımı böyle özetleyebilirim.
Son Modernler, şu başlıklardan oluşuyor: ‘Çoğul Okuma’, ‘Eleştirel Bir Yöntem İçin Alıştırmalar’, ‘Estetik ve Ütopya’, ‘Şiir ve İdeoloji’, ‘Babil Yazıları’, ‘E/Babil Yazıları’, ‘Öznellik Geleneği’, ‘Edebiyat ve Matematik’, ‘Okuma Denemeleri’. Denemelerin, tür olarak taşıdığı özelliklere örnek gösterilebilecek yazılar bunlar. Çünkü, bu denemelerin bazıları sadece okumakla işlevini bitirmiyor. Herhangi bir yazar, herhangi bir konu, herhangi bir akım konusunda bilgi edinmek isterseniz, yeni okumalara geçmek isterseniz bence bu denemeler, bir edebiyat sözlüğü/ansiklopedisi/kaynağı görevini de yerine getiriyor.
Okunmasını istediğim yazılardan bazılarının başlıklarını ileteceğim:
‘Cumhuriyet Hümanisti İçin Profilden Vesikalık Fotoğraf’, ‘Mavi Sürgün’, Cevat Şakir, Sabahattin Eyuboğlu, Azra Erhat, Orhan Burian, Vedat Günyol üzerine yorumlar, düşünceyle edebiyat arasındaki bağlantıları irdeliyor.

Şair mi, kumandan mı?

‘Son Modernler I’, iyi bir edebiyatçının kaleminden, tüm yazarların ve meraklı her okurun okuması gereken yazılar toplamı.
İşte bir alıntı: “Circi Zeydân da, ‘Araplar kendilerinden büyük bir şair yetişmesini, büyük bir kumandanın yetişmesine tercih ederlerdi’ diyor.”

Doğan Hızlan'ın seçtikleri

Sam Kean
Bitmeyen Keşif
Kolektif

Joseph Markulin
Machiavelli
Remzi Kitabevi

Emrah Güler
Sudan Gelen
İthaki

J.W.von
Gothe
Aforizmalar
Maya kitap