Edebiyatta Kerbelâ

Prof. Dr. Mehmet Arslan ile Mehtap Erdoğan’ın hazırladıkları kitap, metinlerden önce okuru iyice bilgilendiriyor. Okuyacağımız metinlere dair gerekli altyapıyı ve birikimi hazırlamamızı sağlıyor, daha sonra da metinleri sunuyor.
Kitabın ana başlıklarını sıraladığımızda, mersiyelerden önce yeteri kadar ayrıntılı bilginin yer aldığını göreceksiniz.
Kerbelâ neresidir? Hz. Hüseyin kimdir? Kerbelâ hâdisesi nasıl olmuştur? Ehl-i Beyt, Arap Edebiyatında Kerbelâ, Fars Edebiyatında Kerbelâ, Başka Milletlerin Edebiyatlarında Kerbelâ, Türk Edebiyatında Kerbelâ, Mersiye nedir? Ağıt nedir? Muharrem Ayı ve Muharremiyeler, Musikide Kerbelâ ve Mersiyehânlar, Aşure ve Aşure Törenleri, Mâtem Kültürü ve Su Orucu, Goygoycular, Taziye, Mersiye ve Muharremiye Metinleri.
* * *
KERBELÂ MERSİYELERİ kitabının Türk Edebiyatında Kerbelâ bölümünden yapacağım alıntılar, edebiyatımızdaki etkisini, yerini sergiliyor.
“Hz. Hüseyin’in şehit edilmesini anlatan manzum ve mensur eserlerle bu konuda yazılmış mersiyeler başta olmak üzere Kerbelâ adı Türk edebiyatında önemli bir motif olarak yer alır. Türk muhayyilesinde Kerbelâ, Hz. Hüseyin’le ailesinin ve yakınlarının topluca şehit edildiği bir yerin adı olmasının dışında bu elîm vak’ayı ifadelendiren pek çok şair ve edip tarafından âdetâ bir remiz ve mazmuna dönüştürülerek ‘Vak’a-i Dil-sûz-ı Kerbelâ, Haber-i Kerbelâ’ gibi adlarla da anılan acıklı bir konunun adıdır. (...)
Genel olarak dinî-tasavvûfî Türk edebiyatında, özellikle de Alevîlik-Bektâşîlik gibi zümre edebiyatlarıyla divan ve halk ve âşık edebiyatında Kerbelâ hadisesiyle ilgili olarak müstakil eserler, mersiye ve manzumeler telif edilmiş, ayrıca başta divan şairleri olmak üzere konuya eğilen sanatkârların, halk âşıklarının his ve hayal dünyalarının ortaya konmasında Kerbelâ adı önemli bir manzuma dönüşmüştür. Türk edebiyatında Kerbelâ olayını ele alan lirik eserlerin pek çoğu manzum olmakla birlikte manzum-mensur karışık ve sadece mensur eserler de kaleme alınmıştır. Bunlar arasında mesnevî, kaside, gazel, terci-i bend, terkib-i bend, murabba’, muhammes, müseddes, rubai, tuyuğ, ilâhi, vb. nazım şekillerinde aruzla yazılanlar önemli bir yer tutmaktadır.”
* * *
MERSİYE ve MUHARREMİYE yazan birçok tanınmış şair var. Onlardan birkaçının adını analım.
Aczî (Abdülbâki Gölpınarlı), Behişti, Fuzûlî, İzzet Molla, Leylâ Hanım, Muallim Naci, Na’ilî, Nesimi, Neşati gibi isimlerin yer aldığı yaklaşık 200 isimden oluşan metinler bölümü konuyla ilgililer ve uzmanlar için geniş bir kaynak niteliğinde.
* * *
KERBELÂ MERSİYELERİ, bu konuyu öğrenmek isteyenler için mutlaka okunması, kitaplıklarda bulunması gerekli bir çalışma.

Kerbelâ Mersiyeleri, Prof. Dr. Mehmet Arslan-Mehtap Erdoğan, Tunceli Üniversitesi Yayınları.
İsteme adresi: Grafiker Yayınları.
Tel: 0312 284 16 39. Faks: 0312 284 37 27.
E.mail: grafiker@grafiker.com.tr
Web: grafiker.com.tr