Dünya sanatının kütüğü

Bazı kitaplar var ki, bir alanın tarihini, önemli adlarını öğrenmek için kitaplığınızda muhakkak bulunması gerekir.
Yahşi Baraz’ın Sanatçılar Galericiler Koleksiyonerler kitabı bu tanıma giren çalışmalardan biri.
Kitabın başında yer alan Sanat Bilincinin Yazı Evresi başlıklı yazısında Hasan Bülent Kahraman kitabın niteliğini tanıtıyor:
“Türkiye’de ancak son yıllarda bir atılım yapan ve uluslararası bir nitelik kazanan sanat dünyasının üç büyük eksiğinden söz edilebilir. Söz ettiğimiz uluslararasılaşma bakımından da engelleyici olan bu üç eksiğin ilki evrensel önemdeki değerlerle sanat dünyasının Türkiye’deki temsilcileri arasındaki etkileşim yetersizliğidir. Her ne kadar yüz elli yıl önce modern sanat, ‘yeni tarz sanat’ Batı’yla bütünleşme ve özdeşleşme içinde başlamışsa da daha sonra Türk sanatçıları ve alanın diğer unsurları içlerine dönmüş, dışlarına kapanmıştır.
İkinci büyük eksik sanatın bir kronikle bütünleşememesidir. Kuşkusuz yukarıda belirttiğimiz büyük yetersizliğe rağmen bazı kişiler çeşitli fakat çok önemli kurum ve kişilerle temaslarda bulunmuşlar ama bunu yazıya geçirmemiş, toplumsal bir değer haline getirmemişlerdir.
Olmamasından şikâyet edilecek üçüncü konu sanatın popülerleştirilmesidir. Temelleri sağlam, içeriği güçlü, konusu üretken ve sanatın önemli meselelerini çekici hale getirerek ele alan yazıların basında yeteri kadar yer alması ilgili alanda dünyanın her yerinde belki de en önemsenen girişimlerdendir.
Yahşi Baraz’ın bu kitabı bu üç eksiğin giderilmesi için zaman içinde ne kadar büyük emek harcadığının ve çaba gösterdiğinin somut bir kanıtıdır.”
Yahşi Baraz da Teşekkür bölümünde kitabın hazırlanış şeklini gerekçeleriyle belirtiyor:
“Sanatçılar ile koleksiyoncular arasında geliştirici, yapıcı ve ufuk açıcı bir rol oynamak kolay bir iş değil. Ben uluslararası anlamda bir galerici olma ideali ile galerimi açtığımda, akademideki eğitimimle yetinemezdim. Öğrencilik yıllarımdan itibaren dünyanın belli başlı sanat merkezlerindeki müzeleri, fuarları, sergileri ve sanatçı atölyelerine yaptığım ziyaretleri galericilik mesleğine girmem ile daha da arttırarak, yeni olanı izleyerek, sanat kitaplarını toplayarak kendimi yenilemeye çalışıyorum. Bunlar içinde en çok emek isteyen aktivite ise kitap seçmek ve okumak. Okuduklarımı ve gördüklerimi paylaşarak kendi toplumuma ve sanat camiasına yararlı olmak için de sürekli olarak yazıyorum. Zaman içinde yazdığım çeşitli makaleler çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı fakat bugüne gelindiğinde makale sayısı o kadar artmıştı ki hem benim hatırlayabilmem hem de yıllara yayılmış bu çalışmaları toplumun hafızasına toplu bir şekilde sunabilmek için belli bir konu çerçevesi içinde bir araya getirme kararı aldım.”
Baraz, sanat tarihine damga vurmuş olan modern ve çağdaş sanatçılara ve bu dâhi ve çağa damgasını vurmuş isimleri henüz tanınmamışken büyük bir riske girerek sanat çevresine sunan, birçoklarının ihmal ettiği ama sanat dünyasının en önemli noktalarından birinde duran koleksiyonculara ana bölümleri ayırmış. Kitabın son bölümünde ise sanat tarihine dair makalelerini bir araya getirmiş...
Sanatçılar bölümünde dünyaca tanınmış sanatçılar hakkında bilgi veriyor, onları tanıtıyor.
Picasso’dan Andy Warhol’a, Mark Kostabi’den Nam June Paik’e kadar geniş ve zengin bir listeden sonra Türk sanatçıları bölümü başlıyor.
Fikret Mualla, Edip Hakkı Köseoğlu, Nurullah Berk, Nejat Melih Devrim, Burhan Doğançay, Adnan Çoker, Güngör Taner, Bedri Baykam...
New York’taki Türk Sanatçıların Yeni Kimliği ilginizi çekecek yazılardan biri.
Kitaptaki yazıların daha önce yayımlanmış olmaları, Yahşi Baraz’ın tarih içindeki bakış açısı konusunda da bize fikir veriyor.
Galericiler bölümünde de önemli galericiler konusunda bilgi verdikten sonra, Sanat Pazarının Gelişmesi ve Türkiye’de Galericilik başlıklı yazısı, galericilik yapan birinin değerlendirmesi açısından ilgi çekici saptamaları içeriyor.
Koleksiyonerler bölümü; Başyapıtları İçeren Bir Koleksiyon: Ali Koçman Koleksiyonu yazısıyla başlıyor. Bu yazı benim için bir farklılık taşıyor, çünkü Ali Koçman’ı da tanıdım, koleksiyonunu da gördüm. Baraz’ın yerinde tespitlerine bir kere daha katıldım.
Dünyadaki sayılı koleksiyonerlerden sonra bizim koleksiyoncularımız arasında Halil Bezmen, Sema ve Barbaros Çağa koleksiyonları üzerine bilgi veriyor. Yahşi Baraz, Çağa’nın koleksiyonunu nasıl ve neden seçtiğini oldukça detaylı yazmış. Son bölüm ise Sanat Yazıları’na ayrılmış.
Zaman zaman değil, sık sık bakmak gereği duyacağınız bir başvuru kitabı.

Doğan Hızlan’ın seçtikleri

İbrahim Yıldırım
Madam Samatya
Doğan

Müge İplikçi
Saklambaç
ON8 Kitap

Fernando Pessoa
Felsefi Denemeler
Aylak Adam

Mehmet Perinçek - Arda Odabaşı
Stambulskie Novosti’de Jön Türk Devrimi
Kaynak